Beroep tegen successierechten tegen beter weten in?

In kranten is de laatste weken opgeroepen om u aan te sluiten bij de SMCO (Stichting Meldpunt Collectief Onrecht), die namens particulieren de stap naar het Europees Hof wil zetten voor een bezwaar tegen betaalde erf- en schenkbelasting. De oproep is gericht aan particulieren die tussen 2005 en nu geld geërfd of ontvangen hebben en belasting daarover moesten betalen. Als je een (deel van een) onderneming erft, zakelijk vermogen, is dit tot de waarde van 1 miljoen euro vrijgesteld van belasting. Voor particulier vermogen, dus spaargeld of bezittingen die u van andere mensen krijgt, gelden veel lagere vrijstellingen.

Hoge Raad: geen onterecht bezwaar

Dit vonden sommige particulieren onterechte discriminatie. Na enkele rechtszaken stapte een aantal belastingplichtigen eind november 2013 naar de Hoge Raad. Die was van mening dat er geen sprake is van onterechte discriminatie, omdat de wet uitlegt dat verkrijgers van ondernemingsvermogen een hogere vrijstelling genieten omdat ondernemingen anders in liquiditeitsproblemen zouden kunnen komen (zie ook het artikel Geen discriminatie bij belasten vermogen). De uitspraak van de Hoge Raad, het hoogste rechtsorgaan van Nederland, leek een einde te brengen aan deze discussie.

Toch wil de SMCO hiervoor in beroep bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM). Want we zijn het er nog steeds niet mee eens, zegt jurist Charissa Breeveld van de SMCO. "Wij kunnen ons niet vinden in de toelichting van de Raad waarom deze ongelijke behandeling toelaatbaar is." De Stichting dient een claim in van 80 miljoen euro bij de Nederlandse overheid. Mensen kunnen zich inschrijven tot eind februari en betalen hiervoor 995 euro plus 10 procent van de opbrengst bij succes (je kunt ook kiezen voor 450 euro en 20 procent van de opbrengst bij succes). Experts zijn verbaasd dat de stichting zich niet neerlegt bij de uitspraak van de Hoge Raad.

'Enige winnaar is de Stichting zelf'

Hans Stubbé, hoogleraar notariële belastingen, acht de kans dat de SMCO succes heeft bij het EHRM buitengewoon klein. "Als er één winnaar is, is dat de Stichting die oproept tot een gang naar Straatsburg," waarbij hij verwijst naar de kosten die consumenten betalen om zich in te schrijven. Volgens Stubbé is het sowieso niet mogelijk om belastingaanslagen terug te vorderen, zoals de SMCO claimt. Hooguit kan een schadevergoeding worden afgedwongen.

Volgens Tom de Zwart, hoogleraar mensenrechten is het vooral de vraag of het Europees Hof de zaak wil behandelen. "Het Europese Hof is zwaar overbelast en probeert daarom veel zaken snel en vereenvoudigd af te doen. Of een zaak zo zal worden afgedaan, valt van te voren niet te voorspellen. Het is de drukte bij het Hof die daarvoor bepalend is."

'Individueel beroep veel duurder'

Breeveld denkt niet dat de 995 euro, die tientallen mensen al betaalden voor inschrijven, verkeerd besteed geld is. "Ik denk dat we meer dan 70 procent kans hebben dat we in het gelijk worden gesteld. Anders waren we al wel gestopt. En duizend euro is helemaal niet veel. Procederen kost nu eenmaal geld. "De kosten om deel te nemen zijn vele malen lager dan de kosten die de mensen zouden maken wanneer zij zelf procederen via een advocaat."