Mark van Bommel heeft geleerd van roerige periode bij PSV: ’Ik sloeg door’

Het gesprek is al een paar uur onderweg als Mark van Bommel (43) plots wat lege koffiemokken, twee telefoons en een sleutelbos heen en weer schuift op de keukentafel. Dan is de voormalig topspeler op zijn best, keuvelend over het spelletje en zijn gesprekspartners meenemend in zijn gedachten. „Als ik zo over voetbal praat, krijg ik steeds meer zin om weer op het veld te staan.” Je hebt na je ontslag bij PSV lang je mond gehouden, een bewuste keuze? „Er is zoveel gebeurd, ook na mijn vertrek nog. Er kwamen heel veel leugens naar buiten. Dat leek wel vooropgezet, maar het was voor mij niet verstandig om iets te zeggen. Nu is het een beetje gezakt. Ik ben sindsdien bij heel veel mensen in de voetballerij langs geweest. Naar Ottmar Hitzfeld, Jupp Heynckes, Ruud Gullit, Henk ten Cate, om er een paar te noemen. Bij Hitzfeld heb ik zes uur gezeten. Dan praat je over voetbal, maar ook over alles eromheen. Hoe ga je met de directie om, met de raad van commissarissen, met je staf. Dat heb ik in mijn tijd bij PSV echt fout gedaan.” Hoe bedoel je dat? „Ik was veel te fanatiek. Ik wilde het zo goed doen en de club niet veranderen, maar verbeteren. Bij PSV kende ik iedereen. Dat was mijn voordeel en tegelijkertijd mijn nadeel. Ik sloeg door, terwijl ik me als trainer eigenlijk alleen op het voetbal moest concentreren. Dat zeiden al die ervaren mannen in die gesprekken ook. Bij PSV was ik op een gegeven moment de boeman. Ik heb het mezelf te moeilijk gemaakt.” Je was met alles en iedereen bezig? „Kijk: ik wilde Taco van den Velde erbij hebben. Met hem heb ik ook gewerkt bij Saoedi-Arabië en bij Australië. Hij zou dan een schild rondom de technische staf zijn. Ik wil als hoofdtrainer niet bezig zijn met allerlei randzaken. Die kreeg ik nu allemaal op mijn bord. Zoveel onnodige energie. Om een voorbeeld te noemen: zaterdag speelden we competitie met Derbystar-ballen en de dinsdag erop Champions League, waar je met Adidas speelt. Met welke bal train je dan op zondag? Juist, de Champions League-variant. Maar er lagen Derbystar-ballen. Iemand als Taco zou dat al gezien hebben. Nu maakte ik me er weer druk om. En dan zei ik het op mijn manier. Daar was ik te fel in. Ik heb de toezegging gekregen dat iemand als Taco er bij zou komen, maar het is niet gebeurd. Ik had een hele lijst met dingen die ik wilde. Dat had ik allemaal in mijn hoofd. Het frustreerde me dat sommige zaken niet werden doorgevoerd. Al zijn veel dingen nu inmiddels overigens wel ingevoerd bij PSV.” Was je ook te fel richting de medische staf? Je werd door sommigen dokter Van Bommel genoemd. „Soms snapte ik het gewoon niet. Dan kreeg ik te horen: misschien maken we morgen een mri-scan van die en die speler. Dan dacht ik: misschien, morgen? Nee, vandaag! En dan vloog ik er volle bak in. Maar ik ben zo: als ik met jullie ruzie maak, dan ben ik het dadelijk buiten vergeten. Er zijn natuurlijk mensen die er anders mee omgaan. Dat heb ik niet goed gedaan. Op het veld, hoe ik met spelers omging, dát zijn de mooiste momenten. Dat is mijn houvast richting de toekomst. Ik heb nergens gelezen dat ik een slechte trainer ben.” Had je die ontevredenheid over jou niet door? „Als je er middenin zit niet. Ik dacht alleen maar: we moeten beter, beter en beter. Bert (van Marwijk, red.) zei op een gegeven moment wel: hou je alleen maar bezig met voetbal. Maar Bert was er ook niet elke dag en ik wilde veel dingen zelf oplossen.” Veel spelers zijn individueel beter geworden, maar een enorm slechte serie kostte je in het tweede seizoen de kop. Kan je dat verklaren? „Dat heb ik al vaker gezegd en daar sta ik nog steeds achter. We begonnen goed aan het seizoen, maar in Utrecht verloren we met 3-0. Hendrix en Viergever kregen rood en in die periode raakten Bergwijn en Malen geblesseerd. We winnen zes keer op rij niet en missen onze twee beste spelers. Dat doet iets met een ploeg. Heb je later ook met Ajax en AZ gezien. Ik probeerde dat niet uit te stralen naar de jongens toe. We hebben ook nog wel goede dingen laten zien. In De Kuip tegen Feyenoord heb ik zelden zo goed gespeeld, maar we verloren wel.” En je werd daarna ontslagen. Toch kwam dat voor jou als een grote verrassing? „Ja, ik had het niet in de gaten. Ik was enorm teleurgesteld. Niet in de spelers, maar in de directie. En indirect ook in de raad van commissarissen. Ik denk dat ik niet ontslagen ben door de resultaten, maar meer door de situatie daaromheen. De relatie met de spelers was nog goed. Ook met de Latino’s. De jongens die niet speelden waren natuurlijk niet tevreden. Maar dat lijkt me heel normaal. Maar die jongens voelen en weten dat ik weet hoe zij zich voelen. Dat klinkt wat cryptisch, maar voor mij is het herkenbaar, omdat ik ook in die kleedkamer heb gezeten. Daarom zeg ik: de band met de spelers is altijd goed geweest. Er is er geen één die heeft gezegd: ik ben blij dat hij weg is. Daar gaat het om. En alles wat erbij komt kijken, buiten het veld, kan je aanleren.” Algemeen directeur Toon Gerbrands is eerder nog voor je ontslag gaan liggen. „Helaas heeft hij dat een tweede keer niet gedaan. Toen ik ben weggestuurd, snapte ik dat op dat moment niet. Inmiddels heb ik het geaccepteerd. Uiteindelijk denkt iedereen aan zichzelf in de voetballerij. Ik besef ook dat ik als trainer-coach altijd eindverantwoordelijk ben voor de resultaten.” Waar is het dan misgegaan? Jullie wonnen zestien van de zeventien wedstrijden in het eerste half jaar, maar in die tweede seizoenshelft verspeelden jullie ook veel punten buitenshuis. „Lange tijd zat alles mee en presteerden we boven ons kunnen. Ik vond dat we na de winter nog beter speelden. Dat had ik alleen niet moeten zeggen. Ik had moeten zeggen: we spelen slecht, want we verspelen punten. Maar ik geloof dat er acht van de veertien schoten op ons doel invlogen.” Spelers die de fout ingingen, de soap rond Jeroen Zoet en keeperstrainer Ruud Hesp, maar jij bleef iedereen maar beschermen. „Dat zal ik altijd doen. Een trainer moet voor zijn groep staan.” Desondanks konden veel mensen in de club je wel schieten. „Klopt, dat heb ik zelf veroorzaakt. Ik draafde door.” Het boterde ook niet tussen jou en technisch manager John de Jong? „Het paste niet. Een jonge trainer én een jonge technische man, dat was misschien te veel van het goede.” In de nieuwste voetbalpodcast Kick-off vertelt chef voetbal Valentijn Driessen uitgebreid over zijn interview met Mark van Bommel en waarom hij minder goed functioneerde als coach: Werd je ook kwalijk genomen dat dure aankopen op de bank zaten? „Ik ben trainer, dus ik bepaal de opstelling. Natuurlijk, de club betaalt een hoop geld. Maar wanneer andere spelers het beter doen, ben ik ongeloofwaardig als ik ze niet opstel. Zo denkt elke trainer erover, want die aankopen van toen spelen nog steeds niet.” Een maand na je ontslag kwamen er opeens verhalen naar buiten. Je zou obsessief zijn, mensen schofferen en manipulerend te werk gaan. „Het vervelende was dat daarbij alleen maar anonieme bronnen werden opgevoerd. Er is zoveel onzin verteld en ik kon me daar niet eens tegen verweren. Dat heeft me pijn gedaan. PSV blijft toch mijn club. Tegelijkertijd moet je ook kritisch naar jezelf kijken en durven toegeven dat sommige kritiek terecht was. Ik had de lat heel erg hoog gelegd, terwijl de organisatie daar blijkbaar niet aan toe was. Het ging me te langzaam. En dan gaan mensen je zien als obsessief.” Voelt het alsof je bent beschadigd? „Nou, prettig was het niet. Nu pas sta ik erboven. Wat dat betreft helpt de tijd. Het is heel jammer dat het zo is gelopen. Ik heb niet meer met de directie of rvc gesproken. Maar ik loop er niet voor weg. Vergeven is makkelijker dan vergeten.” Wat zou je anders doen bij een volgende club? „Ik wil sowieso iemand meenemen. Het schild, zoals ik het eerder noemde. Iemand moet al die dingen van buitenaf filteren richting een trainer. Om de simpele reden dat je als hoofdcoach dan alle energie kan gebruiken om het elftal beter te maken. Door al die randzaken was ik bijna twaalf uur per dag op de club en zat ik thuis nog analyses te maken. Ik joeg mezelf over de kop. Ik stond altijd aan. En ik ben heel dominant, denk dat ik vaak gelijk heb. Maar ik moet niet doorslaan. En dat was bij PSV wel het geval.”