Volleybal-international Wessel Keemink topsporter met diabetes: ’Nooit één wedstrijd gemist’

Wessel Keemink had net zijn eerste profcontract als volleyballer getekend, toen hij als 21-jarig talent de diagnose ’diabetes type 1’ kreeg. Het veranderde zijn leven drastisch, maar de Schiedammer zette de knop om en ging nóg harder werken om een succes te maken van zijn topsportcarrière. Inmiddels staan er 135 interlands achter zijn naam en vorige week nog won hij de Tsjechische landstitel. Nu acht Keemink de tijd rijp om voor het eerst zijn medische verhaal in de openbaarheid te brengen. Een broeierige middag in het café van Sportcentrum Papendal. Wessel Keemink heeft net gedoucht, maar zweet nog na van een training met het Nederlands team. Doordat de 28-jarige volleyballer een shirt met korte mouwen draagt, is op de achterkant van zijn bovenarm een cirkelvormig sensortje zichtbaar. Het blijkt een aangenaam hulpmiddel te zijn voor mensen met diabetes. Door het apparaatje te scannen met zijn smartphone, kan Keemink namelijk eenvoudig zijn bloedsuikerwaarde meten. Daardoor hoeft hij niet meer tien keer per dag een vingerprik uit te voeren, zoals voorheen wel het geval was. Dromen verwezelijken Terwijl Keemink naar de innovatieve sensor kijkt, haalt hij een ontroerende herinnering op. „Een jaar of drie geleden speelde ik voor het Italiaanse Modena. Een van onze topduels werd live uitgezonden op tv. Normaal gesproken is mijn sensor afgeplakt tijdens wedstrijden, maar nu liet de tape los en werd dat apparaatje in beeld gebracht. Na afloop was ik bezig met handtekeningen uitdelen, toen een man me riep. Hij wees vervolgens enthousiast naar een meisje naast hem. Dat bleek zijn dochter te zijn. Zij showde mij heel trots haar sensor. Haar vader zei dat ik haar liet inzien dat je ook mét diabetes je dromen kunt verwezenlijken. Dat vond ik zo speciaal om te horen.” Toch vertelde de huidige spelverdeler van het Tsjechische ČEZ Karlovarsko tot dusver nooit openlijk over zijn diabetes. „Ten eerste wil ik geen medelijden of vals respect krijgen voor het feit dat ik een topsporter ben mét diabetes”, legt Keemink uit. „Ik wil niet dat mensen zeggen: ondanks dat hij diabetes heeft, speelt hij nog best goed. Of: dat hij slecht speelt, komt vast door zijn diabetes. Ik wil beoordeeld worden als ieder ander. Goed is goed en slecht is slecht. Los daarvan was ik er ook wel een beetje bang voor dat ik geen contract meer zou krijgen bij een grote club als ze zouden weten van mijn diabetes.” Er zijn immers maar weinig voorbeelden bekend van grote atleten die leven met deze auto-immuunziekte. Voetballer Kasper Dolberg is een van de meest aansprekende actieve sporters met diabetes. Keemink: „Inmiddels ben ik op een punt beland dat ik heb bewezen dat ik een bepaald niveau aankan en nog nooit één wedstrijd heb gemist door mijn diabetes. Daarnaast zou ik het ook mooi vinden als ik nog meer kinderen kan inspireren. Het is namelijk best een klap als je deze ziekte krijgt, zeker als je nog jong bent. Dan wil je zorgeloos kunnen buitenspelen met vriendjes en als je achttien jaar bent misschien ook wel gaan experimenteren met alcohol. Met diabetes is dat allemaal wat lastiger. Dan kan het inspirerend en motiverend werken als je rolmodellen hebt.” Het is acht jaar geleden dat Keemink zelf van zijn behandelend arts kreeg te horen dat hij diabetes type 1 heeft. „Ik had het niet meer verwacht, omdat je deze ziekte meestal op jongere leeftijd krijgt. Hoewel het een aardige domper was, voelde het voor mij ook als een soort opluchting. Dat klinkt misschien raar, maar ik was in een kort tijdsbestek negen kilo afgevallen. Als je dan gaat opzoeken wat je onder de leden kán hebben, kom je uit op de meest verschrikkelijke ziektes. Diabetes is echt heel vervelend en ik heb het waarschijnlijk voor de rest van mijn leven, maar het is wel veel minder erg dan aandoeningen als alvleesklierkanker of darmkanker.” In de volksmond wordt diabetes ook wel suikerziekte genoemd. Er zijn twee types. Type 1 is een auto-immuunziekte, die niets met een ongezonde leefstijl te maken heeft en ontstaat door een afweerstoornis. De cellen in de alvleesklier die insuline aanmaken, worden hierbij om onduidelijke redenen vernietigd en er is vooralsnog geen medicijn op de markt om dat te herstellen. Doordat het lichaam vervolgens weinig tot geen insuline meer aanmaakt, stijgt de hoeveelheid suiker in het bloed. Hoe hoger de bloedsuiker is, hoe beroerder je je voelt en hoe schadelijker het is voor je gezondheid. Om die hoge bloedsuikerwaarde tegen te gaan, moet je in dit geval handmatig insuline inbrengen. Keemink doet dat zo’n vier keer per dag, door middel van een spuit met een dunne naald in zijn onderbuik of bovenbeen. Nauwe afstelling De hoeveelheid insuline die een persoon met diabetes nodig heeft, is voor iedereen anders en lastig te bepalen. In essentie betekent het: hoe meer koolhydraten je eet, hoe meer insuline er vereist is. Maar ga je door de dag heen bijvoorbeeld sporten, dan verbetert dat je insulinegevoeligheid en breekt je lichaam ook suikers af. En dat zorgt er juist weer voor dat je minder insuline nodig hebt. Ook zaken als slaap, stress en kwaaltjes zijn van invloed op je bloedsuikerwaarde. Keemink: „Je bent dus elke dag opnieuw veel aan het rekenen en meten. Dat is soms vermoeiend, maar je went er zeker aan.” Breng je te veel insuline in, dan wordt je bloedsuikerwaarde te laag. In extreme gevallen kun je dan zelfs flauwvallen of bewusteloos raken. Heb je daarentegen langdurig te veel suiker in je bloed, dan beschadigt dat je bloedvaten en dat kan op lange termijn nare gevolgen hebben. Kortom, het in balans houden van de bloedsuikerwaarde is de grootste uitdaging voor diabetici. En zeker voor iemand als Keemink, die als topsporter een onregelmatig leven leidt. In de komende weken vliegt hij met het Nederlands team bijvoorbeeld naar Frankrijk, Argentinië, Brazilië, de Filipijnen, Polen en weer terug naar Nederland. Door al die verschillende tijdzones en schema’s wordt zijn ritme in de war gegooid en is het nog moeilijker om zijn bloedsuikerwaarde in balans te houden. Keemink: „Daarom werd mij in het ziekenhuis al vrij snel na de diagnose verteld dat het ingewikkeld zou worden om topsport te combineren met diabetes. Juist dat vastomlijnde ritme is namelijk belangrijk als je deze ziekte hebt. En als volleyballer heb ik een heel gevarieerd bestaan. Naast het vele trainen en reizen heb je ook te maken met rustperiodes, waarin je insulinebehoefte weer tijdelijk verandert. Ingewikkeld is het dus zeker, maar ik heb altijd gezegd: ik leef mét diabetes, niet vóór diabetes. Het is altijd al mijn droom om het maximale uit mijn carrière te halen. En als mijn lichaam het toelaat, wil ik geen concessies doen aan mijn huidige leven.” Toch is zijn leven er wel door veranderd. „Ik ben er een stuk verantwoordelijker door geworden, dat is ook noodzakelijk met deze ziekte. Ik sta altijd ’aan’, omdat ik in mijn achterhoofd voortdurend bezig ben met die bloedsuikerwaarde. Verder leef ik nu ook veel gezonder en bewuster dan voorheen. Enerzijds omdat dat je kans op complicaties op lange termijn verkleint, anderzijds omdat ik tijdens trainingen of wedstrijden niet elke vijf minuten kan gaan meten hoe mijn bloedsuikerwaarde ervoor staat. Ik heb geleerd om aan te voelen wanneer die waarde te hoog of laag is.” Suikerdrank Bij mensen zonder diabetes schommelt de bloedsuikerwaarde tussen de 4,5 en 7. Ook Keemink probeert daar tussen te blijven. Rond het sporten is dat echter lastiger, omdat zijn bloedsuikerwaarde daalt door de inspanning. De adrenaline en nervositeit voor een wedstrijd zorgen er daarentegen voor dat zijn bloedsuikerwaarde juist stijgt. Keemink: „Vooral in het begin was het een flinke zoektocht om die balans te vinden. Nu nog heb ik één tot twee keer per week een lage waarde tijdens het sporten. In zo’n geval krijg ik eerst honger, daarna begin ik me rillerig en slap te voelen. Dan weet ik dat het tijd is om in actie te komen. Naast mijn insulinespuit heb ik altijd een banaan en flesje suikerdrank bij me, om te voorkomen dat ik out ga. Als ik te laag zit, maak ik even oogcontact met mijn trainer en neem ik iets zoets. Binnen vijf minuten ben ik dan weer terug.” Tijdens het gesprek benadrukt Keemink meermaals dat hij niet wil overkomen als iemand die medelijden zoekt. Integendeel. „Het liefst zou ik nooit met diabetes zijn geconfronteerd, maar ik ben er wel door geforceerd om bepaalde stappen te zetten die ik anders uit gemakzucht misschien niet had gezet”, zegt de man die tussen de bedrijven door ook nog zijn masterdiploma Technische Bestuurskunde behaalde aan de TU Delft. „Diabetes is voor mij een stok achter de deur die ik gebruik om mijn leven zo goed mogelijk vorm te geven en alles eruit te halen wat erin zit. Het is geen makkelijke ziekte en er zijn altijd negatieve uitzonderingen, maar ik ben ervan overtuigd dat je ook mét diabetes een erg mooi leven kunt leiden.”