Japan hoopt op geboorte gouden lichting: WK-titel in 2050(!) het doel

Op het drassige hoofdveld van voetbalvereniging Duno in het Gelderse Doorwerth kijken Frans Hoek en Toshiya Fujita aandachtig naar een training van het huidige Japanse nationale team, dat dinsdag een oefeninterland speelt tegen Ivoorkust in het stadion van FC Utrecht. Hoek staat bekend als een van de beste keeperstrainers ter wereld. Fujita is op zijn beurt een grote meneer in zijn eigen thuisland. De 49-jarige Japanner voetbalde ooit een half jaartje in Nederland, op huurbasis voor FC Utrecht. De tengere middenvelder wilde dolgraag langer blijven, maar de voorzitter van zijn toenmalige Japanse club bleek niet zonder hem te kunnen. Geen oplossing Fujita woont nu grotendeels in Venlo, waar hij drie seizoenen werkzaam was als assistent-trainer bij VVV. Sinds twee jaar vervult de 24-voudig international een prestigieuze functie binnen de Japanse voetbalbond. Fujita is een belangrijk aanspreekpunt voor de vele Japanse internationals die in Europa spelen, maar hij is tevens de man die buitenlandse kennis aan boord haalt. Zo kwam hij ook terecht bij Hoek, die Japan sinds begin vorig jaar adviseert en helpt bij het integreren van de vele actieplannen. Fujita: „We hebben een uitgebreid opleidingstraject voor onze keepers, maar dat liep al geruime tijd niet naar tevredenheid en in Japan hadden we er geen oplossing voor. Daarom ben ik in het buitenland op zoek gegaan naar de beste man op het gebied van keeperscoaching. Zo kwam ik uit bij Frans. Via Nederlandse vrienden heb ik zijn telefoonnummer bemachtigd.” Dream Hoek was al snel enthousiast. De 63-jarige Edammer heeft in zijn loopbaan veel meegemaakt en werkte samen met de groten der aarde, maar een beleidsplan als dat van Japan kwam hij niet eerder tegen. De ervaren keepersspecialist wijst naar de rechtermouw van het Japanse trainingsjack dat Fujita draagt. Dream, staat erop, verwijzend naar de droom om in 2050 wereldkampioen te worden. Alles staat in het teken van die stip op de horizon, iedereen binnen de Japanse bond is ervan doordrongen. Hoek: „Wat ik interessant vind aan dit project: je moet een voedingsbodem neerleggen voor de mensen van nu, maar het is bedoeld voor de mensen van morgen. Dat is een ongewone gedachte. Zeker in de voetballerij wordt vaak vooral naar de korte termijn gekeken. Japan is wat dat betreft een stuk geduldiger. Ze beseffen dat het tijd nodig heeft om stapsgewijs de wereldtop te bestormen.” Keeper van de toekomst Maar hoe creëer je zo’n voedingsbodem voor de toekomst? Hoek: „Het betekent dat je voor een breed opleidingspakket moet zorgen, zodat je kunt inspelen op mogelijke spelwijzigingen in de toekomst. Kijk naar de rol van de keeper. In de afgelopen dertig jaar is die compleet veranderd. De beste doelmannen ter wereld, zoals Ederson van Man City en Alisson van Liverpool, komen de laatste jaren uit Brazilië. Waarom? Die topkeepers van nu speelden in de jeugd als voetballer. Daardoor hebben ze spelinzicht, voelen ze situaties in het veld beter aan en voegen ze echt iets toe in balbezit. Dat soort eigenschappen wordt in de loop der jaren alsmaar belangrijker. Vroeger was het vooral zaak dat je de bal tegenhield, de keeper van de toekomst moet daarnaast tot veel meer in staat zijn.” De Japanners spelen daar inmiddels op in. Hoek legt uit: „Bijvoorbeeld bij jeugdspelers tussen de zes en tien jaar is het wenselijk om geen vaste doelman te hebben. Laat ze maar meevoetballen en om de beurt onder de lat staan. Tussen tien en veertien jaar kun je voor wat specialisatie zorgen, maar is het nog steeds aan te bevelen dat je ernaast voetbalt. Pas tussen veertien en zestien jaar kan een speler dan besluiten om zich volledig op het keepen te gaan focussen. Dan is het nog vroeg genoeg om alle specialisaties aan te leren en ben je wel flexibel en allround opgeleid. Ik zeg altijd: als de FIFA over tien jaar besluit dat keepers hun handen niet meer mogen gebruiken om een bal tegen te houden, dan moet je daar als speler en trainer zo snel mogelijk op kunnen reageren.” Instructieboek De Nederlander werkt momenteel aan een nieuw instructieboek, dat mede zal gaan over de lessen die hij in Japan al in de praktijk brengt. Daarin staat bijvoorbeeld ook dat de keepersspecialist van de toekomst veel flexibeler moet worden opgeleid dan nu. „Hij of zij moet niet alleen alles weten van keepen, maar ook van het spel eromheen”, vertelt Hoek. „Een goede coach is flexibel en kijkt met een open blik naar nieuwe ontwikkelingen. Ik kan wel zeggen dat ik dertig jaar terug op een bepaalde manier werkte, maar die is nu totaal niet meer actueel. Toch zie ik bepaalde dingen van vroeger nog steeds wereldwijd terugkomen. Keepers die heel vaak apart van de spelersgroep trainen, bijvoorbeeld. Terwijl ik denk: als elftal werk je toe naar wedstrijden en als je traint op wedstrijdsituaties, moet je die in de trainingen zo exact mogelijk nabootsen. Een keeper moet dus juist vooral geïntegreerd trainen met de rest van de voetballers, in plaats van voornamelijk geïsoleerd met andere doelmannen.” Maya Yoshida Ondertussen komt Maya Yoshida (32) aangelopen. De ex-verdediger van VVV-Venlo is een van de rolmodellen voor Japanse talenten. Na zijn avontuur in Limburg speelde hij 154 Premier League-wedstrijden voor Southampton, waarbij Ronald Koeman een van zijn trainers was. Sinds afgelopen zomer staat Yoshida onder contract bij Sampdoria in Italië. „Eigenlijk is het Japanse topvoetbal nog heel jong”, weet de routinier uit Nagasaki. „Onze hoogste competitie, de J-League, is pas in 1992 opgericht. Decennialang was het ongebruikelijk om als Japanse voetballer naar Europa te gaan. De laatste jaren wordt dat juist gestimuleerd en nu spelen al onze internationals in Europa. De volgende stap is dat meer jongens in de top van die competities gaan spelen.” Coaches naar Europa Takumi Minamino is daar een voorbeeld van. De middenvelder is 25 jaar en speelt voor Liverpool. Takefusa Kubo is een van de toptalenten van de nieuwe generatie. Deze 19-jarige speler staat onder contract bij Real Madrid en wordt nu nog verhuurd aan Villarreal. „De voetballers groeien razendsnel, maar de coaches blijven achter en dat vergroot de kloof tussen de Japanse spelers en trainers”, benoemt Fujita het volgende probleem. „De bedoeling is dat ook zij de komende jaren vaker naar Europa trekken en dat wij buitenlandse kennis blijven aantrekken. De coaches moeten sneller groeien.” Huiswerk Hetzelfde geldt voor de keepers. Geen van de huidige internationals is eerste doelman bij zijn club. Hoek is al een paar keer in Japan geweest om de situatie aldaar te analyseren en om lezingen en demonstraties te geven. De laatste maanden spreken ze elkaar - door corona - wekelijks via digitale vergaderingen. De Noord-Hollander is enthousiast over de Japanse trainingsfaciliteiten en bereidwilligheid. Maar uiteraard is er ook veel ruimte voor verbetering. Hoek: „Los van de vele kleine veranderingen zijn we nu bezig met een online keepersplatform, waarop we zaken gaan concretiseren. Volgens welke lijn identificeren we de toptalenten? Wat verwachten we van ze? Welk huiswerk kunnen we ze meegeven? En hoe houden we hun ontwikkeling nauwgezet in de gaten? Op die manier maak je zaken inzichtelijk en heb je iets om aan vast te houden. Zo’n platform willen we ook voor coaches.” Leergierig Volgens Hoek schakelen de Japanners tot dusver ’razendsnel’. „Ik probeer ze vooral aan het denken te zetten door vragen te stellen. En ik wil dat ze dat ook bij elkaar doen, om zelf tot oplossingen en ontwikkeling te komen in plaats van kopieergedrag te vertonen. Het is goed als ze elkaar kritisch benaderen, met de intentie om elkaar beter te maken. Dat zit niet in de cultuur en gebeurt nog te weinig. Verder is het cruciaal dat ze beter Engels leren spreken. Als je je wilt meten met de top, heb je ook informatie nodig uit de rest van de wereld. Dat begrijpen ze zelf ook wel, ze zijn erg leergierig.” En gelukkig voor de Japanners hebben ze nog even voordat de wereldtitel moet worden gewonnen...