De handen jeuken bij Dick Advocaat

Het enthousiasme waarmee hij alweer praat over Ajax, PSV en Feyenoord verraadt zelfs na 37 seizoenen clubs en nationale teams te hebben gecoacht, zijn passie in de eerste maanden dat hij als ’pensionado’ thuiszit. De avond ervoor heeft hij voor de tv op het puntje van zijn stoel gezeten bij Standard Luik-Ajax. Hij heeft de briljante maar ook de kwetsbare kant van het nieuwe Ajax gezien. „Daarna nog naar mijn oude club Fenerbahçe uit bij Benfica gekeken. Cocu verloor in de slotfase toch nog. Goeie ploeg, hoor, Benfica.” BATE Borisov Hij kan thuis alle competities ter wereld bekijken. Als hij wil, heeft hij in recordtijd beelden van elke club die interessant is. „BATE Borisov, de mogelijke tegenstander van PSV in de voorronde van de Champions League, is een goeie ploeg. Prachtig stadion, het Bayern München van Wit-Rusland. Ze kopen alle goede spelers in die competitie op.” Zijn kennis van het internationale topvoetbal is fenomenaal. Ja, hij is de pensioenleeftijd al lang voorbij. Maar het blijft kriebelen. „Altijd joh. Ik heb nu zestig uur films gekeken, wat ik in al die jaren als trainer nooit heb kunnen doen. Maar ’s avonds kijk ik inmiddels weer heerlijk naar wedstrijden. Ach, je weet nooit. Ze vinden het thuis ook niet leuk als ik vervelend word…” Hij schiet er zelf van in de lach. Bijna bij elke club die hij voorbij ziet komen heeft hij wel een herinnering of een ervaring. Dicht bij huis kijkt hij naar de ontwikkeling van Mark van Bommel. „Ik wist vroeger al dat hij trainer zou worden. Zijn hele uitstraling, hoe hij praat over het voetbalvak, de drive die hij heeft. Hij zit er meteen bovenop als het niet goed gaat. Hou ik wel van.” Irritant Van Bommel komt van alle coaches in de Eredivisie het dichtst in de buurt bij Advocaat zelf. „Ja, ik herken veel. Toch vind ik hem nu nog rustig. Ik vraag me af of dat bewust gebeurt. In zijn beste periode was hij een irritante speler, voor zijn medespelers én voor zijn trainer. Maar dat is vaak bij grote voetballers, omdat ze alles zeggen als het niet goed gaat. Zolang je het zelf kan bewijzen als speler, wordt dat geaccepteerd.” Dat fanatisme zit ook ergens in de coach Van Bommel, bedoelt Advocaat te zeggen. Hij vindt dat Van Bommel een heel aardig elftal heeft. „Een goede voorhoede, met Steven Bergwijn, Hirving Lozano en Luuk de Jong. Met een onderschatte voetballer als Jorrit Hendrix op het middenveld. Misschien springt hij niet altijd in het oog, maar ik dicht hem toch kwaliteiten toe.” Advocaat zou jaren terug nooit zijn geld hebben gezet op een trainerscarrière van Giovanni van Bronckhorst, maar hij applaudisseert nu voor de prijzenkast die de ex-international in razend tempo heeft gevuld. Bij zijn eerste club heeft hij al vijf trofeeën binnengesleept. Een landstitel, twee KNVB-bekers en twee Johan Cruijff Schalen. „Dat is meer dan wat ik won bij PSV! Er zijn er weinig die op zo’n prestatie kunnen wijzen. Een tijdje terug vertelde ik hem nog dat ik bij PSV in de eerste drie jaar vier prijzen had. Nu is hij me voorbij.” Evenwichtig Hij gunt het de man die hij eerder in diens carrière nog moest ondersteunen. De Hagenaar claimt nog geen procentje van het succes dat Van Bronckhorst heeft behaald. Hij heeft slechts bewondering voor de ontwikkeling van de jonge coach. Van Bronckhorst is evenwichtig en straalt rust uit. Advocaat: „Het leuke aan Van Bronckhorst is dat hij in de periode dat ik even bij Feyenoord was aan mij vroeg wat hij moest veranderen in zijn werkwijze. Ik antwoordde hem toen: heel weinig. Je moet vooral jezelf blijven. Wat mij intrigeerde was dat je aan hem niet kon zien dat hij negen wedstrijden achter elkaar niet had gewonnen. Hij kwam heel goed en duidelijk over naar zijn spelers, hij praatte met iedereen. Oogde stabiel en hij begreep dat enkele dingen anders moesten.” Wat die dingen waren, houdt Advocaat voor zich. Het grote publiek zag daarna wel een fanatiekere Van Bronckhorst langs de lijn. Nog altijd verre van een Stijn Vreven, maar hij vloog er bij vlagen wel wat vaker bovenop bij zijn spelers. Een paar procentjes meer Advocaat dus. De oud-bondscoach glimlacht fijntjes. Tweede keus Het elftal van Feyenoord viel hem tegen PSV ook niet tegen. Tegen Trencin, met deels de tweede keus, wel. „Feyenoord heeft geen spectaculair elftal dit seizoen. Maar met Van Persie en Berghuis voorin en de drive van Vilhena zijn ze in staat om een eind te komen. Ze moeten Vilhena beslist niet verkopen.” Hij zegt de irritatie bij Martin van Geel te begrijpen dat buitenlandse clubs alleen voor spelers van Ajax en PSV bedragen boven de 20 of 30 miljoen neertellen. Feyenoord leidt voortreffelijk op, levert internationals af en moet vasthouden aan de waarde van zijn spelers. Anders blijven de aasgieren voor koopjes in Rotterdam komen. Met een blik ook op Ajax concludeert Advocaat dat er met het Nederlandse voetbal in de kern niet zoveel mis is. „We overschatten af en toe het niveau van de totale Eredivisie. Maar kijk ik naar wat er telkens weer aan jeugdspelers komt bovendrijven, dan is dat toch geweldig voor een landje als Nederland.” Mindere periodes Hij somt even een handvol talenten op. „Matthijs de Ligt, Justin Kluivert, Frenkie de Jong, Carel Eiting en Donny van de Beek. We zijn heel snel in paniek als het even minder gaat met Oranje. Maar dat is geen reden om het hele jeugdvoetbal te gaan veranderen. Duitsland, Frankrijk en Spanje hebben ook mindere periodes gekend. En hoeveel groter zijn die landen wel niet? Bij het WK van 2006 speelde ik met Zuid-Korea 1-1 tegen het grote Frankrijk met Thierry Henry, Zinedine Zidane en Patrick Vieira. De Fransen gingen met geluk door op doelsaldo. Duitsland en Spanje vlogen er op dit WK uit, Spanje op het vorige WK ook al. Het betekent niet dat er iets mis is met de jeugdopleiding daar of in Nederland. Wat ik wel graag zie is dat we de jeugdtrainers beter opleiden.” Advocaat likt zelfs zijn vingers af bij de hoeveelheid talent die er op dit moment in het elftal van Ajax is. De Amsterdammers hebben in het extreme spelers die uit het niets steekpasses kunnen geven en mensen voor de goal kunnen zetten. „Ajax heeft echt een surplus aan aanvallende kwaliteiten. Met Frenkie de Jong, Ziyech en Tadic heb je bijzondere spelers in huis. Alleen blijft het defensief kwetsbaar. De rechtsback van Standard Luik ging een aantal keren over Tadic heen. En heeft Ajax voor 18 miljoen een voorstopper of een middenvelder gekocht met Daley Blind?” Haantjes Er zal nog een ander aspect bijkomen. Advocaat: „Van Hanegem stipte dat recent al aan. De haantjes in het team…” Van de Beek heeft zijn onvrede al kenbaar gemaakt voordat de competitie van start is gegaan. Hij stond afgelopen seizoen bekend als een van de betere spelers bij Ajax, was niet voor niks international en staat er nu naast. Advocaat weet precies hoe spelers zich kunnen gedragen in zo’n situatie. Hij was zelf altijd rechtlijnig en duidelijk naar zijn selecties. „Spelers willen niet weten dat je er meer nodig hebt dan zestien om top te presteren. Iedereen voelt zich beter dan degene die erin staat. Dit wordt bij Ajax de strijd van Ten Hag.” En diezelfde Ten Hag mist de gunfactor die Van Bommel bij PSV en Van Bronckhorst bij Feyenoord wél hebben. Het maakt het extra moeilijk voor de oud-speler van FC Twente om te slagen. Advocaat weet uit eigen ervaring dat WK-internationals een paar strepen voor hebben. „Kijk naar Frank de Boer, Phillip Cocu, Van Bronckhorst of Van Bommel. Zij worden snel neergezet bij een Nederlandse topclub. Ik begon bij de amateurs, werd weliswaar assistent bij Rinus Michels maar wilde in ’87 toch op eigen benen staan en ging naar Haarlem. Daarna volgde SVV en kwam mijn carrière op gang. Ik moest het zelf doen en dat geldt nu ook voor Ten Hag.”