Aanval op de schaaktroon

Fabiano Caruana is niet kansloos tegen Carlsen. Hans Böhm: „Ik heb altijd beweerd dat Carlsen alleen kon worden verslagen door iemand die jonger is. Caruana en Carlsen deelden de eerste plaats op hun laatste toernooi in Saint Louis, (VS). Dat gaf al een beetje de gelijkwaardigheid aan. Op de wereldranglijst staan ze heel dicht bij elkaar, op de eerste en tweede plaats. Tegen de oudere wereldtoppers wint Carlsen altijd. Maar wat hij nu gaat meemaken omschrijft hij zelf ook als heel close. Een gelijkwaardige tegenstander, dat kent hij niet.” Het eindspel is het sterkste punt van Carlsen. Hans Böhm: ,„Carlsen is uit op een positionele strijd. Dat is zijn terrein. Bijzondere risico’s zullen door Caruana worden genomen. Carlsen zal daarin worden meegezogen, dan moet hij wel uit een ander vaatje tappen. De tweekamp gaat over twaalf partijen. Dan komen de sterke en de zwakke punten vanzelf naar boven. Beide schakers zijn al weken geleden in trainingskamp gegaan, je hoort niets van ze.” De schaakcomputer speelt een belangrijke rol op het WK. Hans Böhm: „Voorafgaand aan het vorige WK in 2015 meldde de Britse krant The Telegraph al dat Carlsen de hulp van Microsoft had ingeroepen om de beveiliging van zijn schaakcomputer volledig dicht te timmeren. Dat was tegen de Rus Karjakin en Carlsen was bang dat de Russen zijn computer hadden gehackt. Dat is een groot probleem – de huidige generatie schakers oefent op zeer krachtige schaakcomputers. Als Russische hackers daadwerkelijk zijn computer zouden hebben gekraakt, dan kon Karjakin zijn strijdplan wel eens weten. Al zijn nieuwtjes zouden dan bekend zijn. De een kan beter aanvallen, de ander beter verdedigen. Maar als ze eenmaal achter het bord zitten, mogen ze niets gebruiken. Met de computers hebben ze in de voorbereiding alle partijen van hun tegenstander geanalyseerd. Dat gaat heel ver. In elk stuk zit een chip zodat iedereen het WK over maximaal twaalf partijen live kan volgen. Nederlandse kandidaten zijn voor een WK-tweekamp niet in beeld? Hans Böhm: „Anish Giri is onze Nederlandse troef. Wereldtop, maar nog net niet goed genoeg voor een tweekamp om de wereldtitel. Anish staat vijfde op de wereldranglijst. Hij moet nog een kleine stap zetten.” De titel wereldkampioen gaat niet altijd naar de beste speler. Hans Böhm: „Soms is het bepalend voor een match wat er uit het trainingskamp is gekomen. Kasparov verloor in 2000 van Kramnik omdat hij koppig vasthield aan een bepaalde opening: de Berlijnse Muur in de Spaanse verdediging.Carlsen heeft al verklaard dat hij Caruana zeker niet zal onderschatten. Verstandig, want anders komt hij van een koude kermis thuis. Je hebt altijd factoren als onderschatting, koppigheid, irritatie en afleiding. Of wantrouwen. Omdat Bobby Fischer de Russen niet vertrouwde in 1972, werd de gehele speelzaal ontruimd. Met röntgenstralen werden de stoelen gescreend. Wat bleek, in een van die stoelen zat iets. Dat bleek een dode vlieg te zijn.Met dergelijke zaken creëer je wel een bijzondere van spanning binnen een match. Fischer kwam altijd tien minuten te laat. Hij gaf tien minuten weg, dat gaf een soort dedain en legde extra spanning.” Schakers zijn bijzondere mensen. Hans Böhm: „Dat vind ik niet. Schakers worden gemystificeerd omdat schaken met denken te maken heeft. Maar er zijn zo veel beroepen waar je moet doordenken. Schaken is een combinatie van sport, kunst en wetenschap. Die elementen komen altijd terug. Carlsen is een echte speler, Kasparov hing aan kennis. Caruana is meer de kunstzinnige schaker. Beiden zijn niet bang voor stellingen die zij niet herkennen en gebruiken alle twee computers als secondant. Het WK is nu bij voorbaat niet beslist. Eindelijk voelt Carlsen zich bedreigd.”