Afscheid van vader Joop van 't Schip

Van ’t Schip is inmiddels een maand terug in Nederland, maar heeft nog altijd een goed gebruind gezicht. De wereldreiziger heeft de zon in Australië ingeruild voor de kou in Amsterdam, waar hij samen met zijn vrouw Daniëlle (48) tijdelijk is ingetrokken bij dochter Estelle (23). Anderhalve dag nadat de coach zijn vertrek bij Melbourne City aankondigde, stond hij met zijn koffers op Schiphol. „Op 30 december, mijn verjaardag, kreeg ik te horen dat m’n vader was uitbehandeld. Hij leed al een paar jaar aan kanker, maar het was nu in zo’n vergevorderd stadium dat het snel over zou zijn”, begint Van ’t Schip. „Dan sta je voor de keuze: óf de laatste paar weken met je vader doorbrengen óf in Melbourne blijven. Ik heb heel bewust voor het eerste gekozen. Aangezien ik niet wist hoe lang hij nog zou leven en mijn contract komende zomer toch al zou aflopen, heb ik besloten om definitief afscheid te nemen van Melbourne City. Daar was binnen de club heel veel begrip voor.” Vader Joop had zoon John nog aanbevolen om gewoon in Australië te blijven. „Ik glip er toch wel tussenuit, zei hij. Maar ik wilde er zijn. Voor hem, maar ook voor de rest van het gezin en mezelf. En toen ik er eenmaal was, vond hij dat natuurlijk heel mooi.” „Toen ik arriveerde, kon hij nog lopen. Maar een week later was dat over en hebben we hem thuis in een ziekenhuisbed in de woonkamer verzorgd. Een paar dagen daarna overleed hij. Mijn moeder Riet, broer, zus en ik hebben het heel intens beleefd samen. Het was een bijzondere tijd en het voelt heel goed dat ik daarbij aanwezig ben geweest.” Van ’t Schip omschrijft zijn vader als een lieve, betrokken en humoristische man. Een bescheiden persoon die altijd voor iedereen klaar stond. „Hij bleef het liefst op de achtergrond. Toen ik in de jeugdopleiding van Ajax speelde, vond hij het leuk om met de andere ouders een kaartje te leggen. Maar als de wedstrijd begon, zocht hij een plekje voor zichzelf. Hij had nooit commentaar op scheidsrechters en trainers. Als ik een keer niet stond opgesteld, zei hij: als je goed bent, dan speel je en anders hebben ze vast een reden. Of ik goed of slecht speelde, liet hij wel blijken. Maar hij trad verder nooit in detail over een wedstrijd. Hij liet me altijd zelf ontdekken.” Overal ter wereld volgde hij de verrichtingen van zijn zoon op de voet. „Dus ook in Australië. Dan hadden we drie tot vier keer per week contact en wist hij precies waar en wanneer mijn team moest spelen. Dat zijn van die dingetjes die ik wel ga missen. Ook voor m’n moeder is het wennen zonder haar man. Ik probeer haar samen met m’n broer en zus zo goed mogelijk te begeleiden. We vinden het verschrikkelijk dat hij er niet meer is, maar beseffen ook dat hij uit z’n lijden is verlost.” Van ’t Schip junior werd in 1963 geboren in Fort St. John, een klein stadje in het westen van Canada. Vader Joop woonde toen al tien jaar in dat land, waar hij als werknemer van BC Tel, het KPN van Canada, door de hele provincie British Columbia reisde. „Omdat m’n ouders zo waren vergroeid met het land, werd ik Engelstalig opgevoed. We hadden een groot huis, een mooie auto, een boot, een paard. Maar toen ik acht jaar oud was, wilde m’n moeder terug naar Nederland. Daar kwamen we terecht in een flatje in Amstelveen, op driehoog. Dat was wel even wennen. Ik weet ook nog dat ik geen woord Nederlands sprak. Gelukkig leer je als kind snel en sprak ik de taal na een jaar. M’n vader heeft een nieuw leven opgebouwd als manager van een bedrijf dat vier benzinestations in de omgeving Amsterdam runde. En wij zijn nooit iets tekort gekomen.” Johan Cruijff Van ’t Schip ging bij het plaatselijke NFC voetballen, aangezien hij in Canada ook al aardig overweg kon met de bal. Het duurde vier jaar voordat het dribbelaartje goed genoeg werd bevonden voor de jeugdopleiding van Ajax. Hij kwam er terecht in de C1, samen met onder anderen Wim Kieft. Zes jaar later maakte hij zijn debuut in het eerste. In die bewuste thuiswedstrijd tegen Haarlem, waarin Johan Cruijff zijn rentree maakte als speler. „De eerste bal die ik in dat bomvolle stadion kreeg, was van Johan. ’Ga eropaf, één-op-één’, zei hij. Typisch Johan. In de maanden voor zijn rentree trainde hij vaak mee met het tweede om zijn conditie op peil te houden. Vlak voor het duel met Haarlem heeft hij tegen de toenmalige trainer Kurt Linder gezegd dat hij mij bij het eerste moest halen. Voor mij was het een jongensdroom die uitkwam om Johan van zo dichtbij mee te maken.” In de jaren die volgden, bouwde Van ’t Schip een speciale band op met Cruijff. „Vier jaar na zijn rentree werd hij natuurlijk mijn trainer bij Ajax. Hij kon in die rol met je dollen en lachen en in een partijtje nog steeds de beste van allemaal zijn. Daarnaast was hij soms ook snoeihard. Dan stelde hij je ineens niet meer op, omdat hij vond dat je niet scherp was of te veel met randzaken bezig was. Dat deed hij vooral bij de jonge gasten waarin hij geloofde, zoals Van Basten, Rijkaard en ik. Wij werden daardoor geraakt en zijn veel bewuster gaan nadenken over wat het voetballen inhoudt.” Het contact tussen de twee werd automatisch minder toen de klassieke rechtsbuiten in 1992 als voetballer bij het Italiaanse Genoa tekende en Johan Cruijff als trainer bij FC Barcelona werkzaam was. Toen de schoonzoon van Willeke Alberti in 1996 een punt achter zijn spelerscarrière zette en het trainersvak in ging, werd het weer als vanouds. Na periodes bij respectievelijk Jong Oranje, Ajax, FC Twente, Oranje, weer Ajax en Melbourne Heart werd Van ’t Schip in 2012 door Cruijff benaderd voor een baan als hoofdtrainer bij de Mexicaanse topclub Chivas Guadalajara. De Nederlandse voetbalgrootheid was daar destijds werkzaam als adviseur. „We waren daar op de goede weg, haalden de play-offs en hadden al een plan klaarliggen voor het seizoen daarna. Maar helaas heb je ook te maken met andere stromingen binnen zo’n club. Ze hadden daar één belangrijke zakenman aan het roer die alles bepaalde. En als de dingen niet lopen zoals hij vindt dat ze moeten lopen, dan krijg je het moeilijk.” Zeker als die zakenman Cruijff tegenover zich heeft. „Johan zei wat hij vond en wat er moest gebeuren, wie er ook voor hem stond. Daar kon die eigenaar niet mee leven. Na een maand of acht gooide hij eerst Johan eruit en vier weken later was het ook voor mij klaar.” Van ’t Schip hoefde niet lang thuis op de bank te zitten, want enkele maanden later klopte Melbourne Heart weer bij hem aan. Mede doordat zoon Davey nog steeds in de Australische stad woonde, keerde de coach ’voor even’ terug als technisch adviseur. Totdat de club een paar weken later werd overgenomen door de City Football Group, het moederbedrijf van grootmachten als Manchester City en New York City. Van ’t Schip kreeg een contract tot de zomer van dit jaar aangeboden. Samen met de City Football Group bouwde hij de club vanaf de bodem op en dit seizoen zetten ze een kroon op het werk door de Australische beker te winnen; de eerste prijs sinds de oprichting in 2009. In de tussentijd kwam er - medio 2015 - een boek op de markt van vrouw Daniëlle, over haar spirituele ontdekkingsreis naar vrede. Daarin beschrijft ze hoe ze God vindt en steeds spiritueler wordt. Ook vertelt ze hoe haar relatie met Van ’t Schip mede daardoor een paar jaar onder druk heeft gestaan. „In plaats van een scheiding heeft de liefde voor elkaar er voor gezorgd dat we samen zijn verdergegaan”, aldus Van ’t Schip. „Daniëlle heeft een bepaalde richting gekozen, waar ze zich goed bij voelt. Ik heb weer andere ideeën en wensen in het leven. Als je dat samen kan brengen en elkaar daarin die vrijheid blijft geven, heb je twee verschillende mensen die met elkaar een relatie hebben. Wat je vaak ziet binnen een huwelijk, is dat twee mensen een relatie krijgen en uiteindelijk vergroeien tot één. Terwijl ik denk dat je gek op elkaar bent geworden omdat de één zo is en de ander zo. Je moet elkaar niet te erg willen veranderen. Dat is de les die ik uit die periode heb gehaald.” Om hun relatie te redden, hebben Van ’t Schip en zijn vrouw veel diepgaande gesprekken gevoerd. En dat doen ze nog steeds. „Dat maakt het ook leuk, om daarover met elkaar te discussiëren. Daniëlle geeft nu yogales en zegt soms dingen waarvan ik denk: waar héb je het nou allemaal over? Andersom heeft zij dat bij mij soms als we over voetbal praten. Maar door die gesprekken te voeren, maak je wel dingen bij elkaar los. We hebben het heel leuk met elkaar en genieten van onze relatie samen.” Zelf doet Van ’t Schip niet aan yoga. „Ik heb het wel een paar jaar gedaan en veel sporters zweren er tegenwoordig ook bij. Het is wereldwijd een hype. Ik heb zelf meer met een potje voetvolley. Twee uur lang helemaal gefocust op dat spelletje en nergens anders aan denken. Ook een soort yoga.” De taken van Van ’t Schip bij Melbourne City zijn voorlopig in handen van Michael Valkanis. Hoewel zoon Davey (26) in Australië blijft wonen en werken, gaat de Nederlandse trainer zich de komende maanden op andere zaken richten. „De City Football Group heeft me gevraagd of ik parttime voor ze wil blijven werken. Daarover zijn we nu aan het brainstormen. Vanaf het komende seizoen ga ik kijken of er nieuwe uitdagingen liggen als trainer of in een andere rol. Ik vind het vooral belangrijk dat m’n gevoel bij een club goed is, dat de visie van de beleidsbepalers aansluit op mijn visie. Zo heb ik het altijd gedaan. Ik vaar mijn eigen koers. En dat bevalt me uitstekend.”