Op nummer 4 van onze 'Best gelezen 2018': 'Er gaan mensen dood aan een B12-tekort'

Het verhaal van Nicolette, die blijvende schade opliep na een langdurig onbehandeld vitamine B12-tekort, riep zeer veel reacties op. Maar wat is B12 nu eigenlijk en waarom hebben we het zo hard nodig? Hajo Auwerda is internist-hematoloog bij B12-kliniek Nederland en legt ons uit hoe het nu precies zit. "Vitamine B12 speelt - samen met foliumzuur - een cruciale rol voor de energiehuishouding. Daarnaast zorgt B12 voor de aanmaak van DNA in alle cellen. Simpel gezegd; zonder B12 ga je dood. Bloeduitslagen Huisartsen volgen de richtlijnen van het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG). Daarin staat dat er met een B12-waarde tussen de 150 en 700 geen reden is tot paniek. De richtlijnen die worden gevolgd, zijn gebaseerd op bloeduitslagen, niet op klachten van de patiënten. Maar dat is natuurlijk gek, want geen mens is hetzelfde en ieder lichaam heeft zijn eigen behoeften. Je B12-waardes kunnen prima binnen de norm liggen, terwijl die hoeveelheid voor jouw lichaam helemaal niet genoeg is. Zuinige auto Wat ik meestal tegen patiënten zeg, is dat hun lichaam als een auto is die veel benzine verbruikt. Die moet vaker naar de pomp dan een zuinige auto. Het lichaam van mensen met een B12-tekort verbruikt de vitamine te snel en teveel en daardoor hebben zij er meer van nodig. Mensen die nog niet weten dat ze een B12-tekort hebben, lopen de deur bij hun huisarts vaak plat met allerlei vage problemen als een slecht geheugen, tintelingen en slaapproblemen. Omdat hun B12-waardes binnen de norm liggen, wordt de oorzaak in een andere hoek gezocht. Schade Ze worden naar neurologen, reumatologen, psychiaters, psychologen en internisten gestuurd. Een langdurig tekort aan vitamine B12, heeft invaliderende gevolgen. Mensen krijgen fibromyalgie, kunnen niet meer lopen, niet meer zelfstandig eten... Eigenlijk bijna niets meer. De patiënten die bij mij komen, hebben al zeven tot tien specialisten gezien en zijn er vaak slecht aan toe. Als we ze vervolgens gaan behandelen met B12-injecties, knapt 40% heel snel op, heeft 50% maanden nodig en herstelt 10% helemaal niet. In dat geval is B12 toch niet de oorzaak, óf heeft het langdurige tekort al teveel onherstelbare schade aangericht. Dementie Mijn uitspraken baseer ik op mijn ervaring met de ruim 4000 patiënten die ik de afgelopen jaren heb gezien op consult. Ik weet duizend procent zeker dat er een heleboel mensen rondlopen met een verkeerde diagnose als dementie of reuma, terwijl ze eigenlijk gewoon een B12 tekort hebben. Veel patiënten voelen zich daardoor niet gehoord. En omdat ze niet het idee hebben dat de huisarts ze helpt, gaan ze zelf aanmodderen. Ze kopen patiëntentabletten die niet werken en stappen ze daarna over op injecties, die je in Duitsland gewoon online kunt kopen. Dat is onnodig, want voor 25 euro per kwartaal, kun je al injecties onder toeziend oog krijgen. De enige 'maar' is dat je dan een verwijzing van de huisarts nodig hebt en dat die vaak niet wordt gegeven als de B12-waarde met een bloedtest als binnen de norm wordt getest. Overlijden Zaak is dus dat huisartsen meer gaan letten op de klachten waarmee hun patiënten binnenkomen, en minder op de richtlijnen. Helaas blijkt dat in de praktijk nog erg lastig, want tot op de dag van vandaag overlijden er mensen aan de gevolgen van een B12-tekort. In samenwerking met Rotterdamse huisartspraktijken onderzocht ik hoeveel mensen een B12-tekort hebben: We keken naar de bloeduitslagen van 160.000 patiënten en onze schatting is dat ongeveer 6% van de bevolking een B12-waarde heeft die tot klachten kan leiden. Weefselniveau Vandaar dat er zoveel mensen reageerden op het interview met Nicolette. Het probleem is alleen dat velen niet weten dat ze een tekort hebben en dat ze daardoor dus niet de juiste behandeling krijgen. Er wordt vaak gedacht dat een tekort komt door een niet goed functionerende maag, door antistoffen tegen intrinsic factor (een eiwit noodzakelijk voor de opname van B12) of door een vegetarische of veganistische leefstijl. Maar in werkelijkheid zit het tekort bijna altijd op weefselniveau. Ik schat zelfs in dat 90% van de mensen in mijn praktijk gewoon vlees eet. Rolstoel Daar kan het dus niet aan liggen. Een B12-tekort heb je, of dat heb je niet. Daarom pleit ik ervoor om bij patiënten met onverklaarbare klachten in ieder geval een behandeling met B12-injecties te proberen. Experimenteren met B12-injecties kan nooit kwaad. Van paracetamol kun je teveel innemen, maar een teveel aan vitamine B12 plas je gewoon uit. Baat het niet, dan schaadt het niet! Er kwam eens een meisje binnen in een rolstoel. Niemand wist wat er precies met haar aan de hand was; al haar waarden waren immers in orde. Geschaatst We begonnen met B12-injecties en een half jaar later kwam ze huilend vertellen dat ze voor het eerst had geschaatst en dat ze haar rolstoel bij het oud vuil had gezet. Als je dit kunt bereiken met simpele injecties… Waarom zou je het dan niet proberen? Op dit moment probeer ik samen met het AMC en het Erasmus Ziekenhuis een wetenschappelijk onderzoek te realiseren. Op die manier kan de informatie in de NHG worden aangepast en kunnen huisartsen anders naar B12-tekorten gaan kijken. Het opzetten van zo’n onderzoek is alleen lastig, omdat het niet wordt gefinancierd. Niet aantrekkelijk B12 is voor de medische wereld financieel niet aantrekkelijk; per ampul wordt er nauwelijks op verdiend en dus wordt er liever geïnvesteerd in medicijnen die meer opbrengen. Daarnaast; als we zo’n onderzoek beginnen, duurt het nog zeker vijf jaar voordat de resultaten worden doorgevoerd. Er zou veel meer aandacht, tijd en geld voor moeten zijn, want B12-tekort is een wereldwijd probleem. Ik krijg mensen uit België, Engeland, Zwitserland en binnenkort een grote groep uit Noorwegen over de vloer. Er moet gewoon iets gebeuren, en snel ook." Jij op VROUW.nl Wil jij weten hoe het nu echt met iets zit? Laat het ons weten en dan zoeken wij het voor je uit!