Jennifer: „Ik moest altijd afwachten tot de ondertiteling kwam. Maar ook al was er ondertiteling, het bleef de vraag of die echt elk woord opving. De ondertiteling loopt ook niet altijd synchroon met de spreker, waardoor dingen niet goed overkomen en het niet altijd duidelijk is hoe ernstig iets is. Belangrijke nuances en intonaties worden gemist.”

„Ik werd er onzeker en angstig van en voelde mij een derderangsburger. Er wordt vaak tegen dove mensen gezegd dat het best meevalt met alle verkorte zinnen en de minder uitgebreide uitleg, maar dove mensen willen juist alles weten om zelf een besluit te nemen wat ze ermee gaan doen. Het ergste om te horen is: ’Laat maar, het is niet belangrijk’. Andere mensen bepalen daardoor voor mij dat het geen belangrijke informatie is. En zo is er geen sprake van gelijkwaardige behandeling.”

Bovendien zorgt die onwetendheid voor een onrustig gevoel. „Ik weet dan niet zo goed wat ik nu wel en niet moet doen. Dove mensen raken elkaar bijvoorbeeld vaak aan om elkaar aan te spreken, en ook zijn er gebaren waar ze hun gezicht moeten aanraken. Als ze niet door hebben gekregen dat ze niet meer zoveel fysiek contact moeten maken, kunnen er een hoop dingen gebeuren tijdens een gezondheidscrisis.”

Onacceptabel

Het hebben van een tolk is dus erg belangrijk, maar toch ontbreekt er nog vaak ééntje. Zo ook bij de persconferenties over de tramaanslag in Utrecht vorig jaar. Naar aanleiding daarvan is er een brief gestuurd naar het ministerie van J&V en VWS. „Het staat in het VN-verdrag Handicap en Nederland heeft dit geratificeerd op 14 juli 2016. Volgens dit verdrag moet de gebarentolk overal ingezet worden.”

„Er heersen nog ouderwetse gedachten dat dove mensen hulpbehoevend zijn, terwijl we heel goed in staat zijn om eigen besluiten te nemen, zelfstandig te zijn. Nog niet zo lang geleden werden dove mensen tijdens hun schooltijd ’weggestopt’ in instituten, en kregen uit slechts een handjevol beroepen de keuze. Nu zijn we overal in de samenleving te vinden, hebben steeds meer toegang tot informatie en zijn we ook vaker zichtbaar met eigen stem en identiteit.”

Gebarentolk

„Het is belangrijk dat de gebarentolk naast de sprekers staat en zichtbaar is op tv - dus niet weggedraaid of kleiner gemaakt - en op gewone kanalen is te zien in plaats van op speciale kanalen waarvoor je een abonnement nodig hebt. Ook moet er standaard ondertiteling zijn in plaats van alleen via aparte kanalen, want op rumoerige plekken kunnen de sprekers moeilijk verstaanbaar zijn.”

„De ondertiteling is in het algemeen ook handig voor horende mensen, want die kunnen dan ook op luide plekken alles mee krijgen. Zo veel vragen we niet en ik hoop dan ook dat vanaf nu elke persconferentie kan worden gevolgd door iedereen. Doof en niet doof.”