Volgens van Rosalie van Gils, psycholoog bij Bureau Breinfijn, is de hormoonhuishouding net een kip en ei verhaal. „Beginnen de klachten doordat je hormonen uit balans raken of raken je hormonen uit balans doordat je klachten hebt? Dat is een lastig verhaal en valt ook niet exact te verklaren.”

Oorzaak hormonen

In de overgang zijn je hormonen uit balans, vertelt van Gils. „Vrouwen maken minder oestrogeen aan in de overgang, terwijl dit juist voor de balans zorgt. Als het oestrogeen daalt, kunnen vrouwen kribbiger zijn. Ze kunnen last krijgen van stemmingswisselingen, een schommelend gewicht, minder energie, slapeloosheid en vele andere ’kwaaltjes’.” Ze legt uit dat in dit geval de klachten komen doordat er iets verandert in de hormoonhuishouding.

Mieke Kerkhof, gynaecoloog, voegt hier nog aan toe dat vrouwen ook last kunnen krijgen van deze ’kwaaltjes’ door heel andere oorzaken. Bijvoorbeeld door het lege nest syndroom en sommige vrouwen hebben zelfs een onderliggend psychiatrisch beeld, dat helemaal niets met de overgang te maken heeft. Daarnaast geven de hormoonschommelingen niet bij iedere vrouw problemen, volgens Kerkhof

Oestrogeen speelt ook een rol bij de menstruatie, vertelt van Gils. „Voor de ovulatie gaat het oestrogeengehalte omhoog, waardoor je veel energie en een goede stemming krijgt. Na de ovulatie daalt het oestrogeengehalte, maar stijgt het progesteron. Hierdoor voel je je somberder en heb je meer zin in vettig eten en eten waar veel suikers inzitten.”

Een fijn hormoon om veel van te hebben is volgens haar endorfine. „Endorfine zorgt ervoor dat we een fijn en gelukkig gevoel ervaren. Je kunt er zelf voor zorgen dat je lichaam meer endorfine aan gaat maken. Regelmatig sporten of wandelen in zonlicht kan er al voor zorgen dat je lichaam meer endorfine aanmaakt. En seks natuurlijk. Vooral tijdens een orgasme ontploft er een endorfinebom.”

Oorzaak klachten

Het is overigens niet altijd het geval dat hormonen de oorzaak zijn van bepaalde klachten, legt van Gils uit. Het kan ook zijn dat juist die klachten ervoor zorgen dat onze hormoonhuishouding uit balans raakt. „Dat is bijvoorbeeld bij stress het geval. Veel mensen piekeren. Piekeren is eigenlijk een controlestrategie, omdat mensen op deze manier een vervelend gevoel bij zichzelf weg proberen te halen. Het werkt juist averechts. Ons brein ziet piekeren als 100% stress en juist door die stress raken onze hormonen uit balans.”

Cortisol

„Veel mensen laten hun cortisol – stresshormoon – meten als ze denken dat hun hormoonhuishouding niet in balans is. Dat heeft geen zin. Cortisol schommelt enorm. Je hebt het nodig om te presteren onder druk, het helpt je op dat moment. Daarna komt er een moment van herstel. Het lichaam houdt dit zelf in balans. Meten heeft dus geen zin, want als jij spanning voelt voor het prikken op cortisol is deze automatisch hoger.”

Balans

Van Gils vertelt dat het van belang is om gezond te eten en genoeg te bewegen om je hormoonhuishouding in balans te houden. Gezond eten is volgens haar het minderen van je suikerinname en gevarieerd aan de hand van de schijf van vijf eten. Qua beweging adviseert ze om te kijken wat je nu doet qua beweging en dat met kleine stappen te verbeteren. „Als je een zittend beroep hebt, ga dan niet gelijk 1 uur per dag hardlopen. Begin met een kwartier tot halfuur wandelen, 3 keer in de week. Bouw dat langzaam op naar elke dag een halfuurtje flink doorstappen.”

Het belangrijkste is volgens van Gils de perceptie op stressvolle situaties. „Mensen kunnen vaardigheden leren om situaties beter te nuanceren, waardoor het minder als stressvol voelt.” Als laatste legt ze uit dat het van belang is om korte momenten van rust in te plannen gedurende de dag. „Rustmomenten zijn herstelmomenten voor ons brein. Alleen twee minuten naar buiten staren is al een herstelmoment.”

Wanneer dit naar meer smaakt...

De nieuwste VROUW Glossy vol verhalen over hormonen ligt weer in de winkels. Een abonnement nemen is nu extra voordelig en je hoeft er de deur niet voor uit. In plaats van € 34,- betaal je nu maar € 21,- per jaar voor 6 nummers. De nieuwste Glossy vind je in de schappen van de supermarkt en is te bestellen via Albert Heijn. Veel leesplezier!