Hij wierp een blik op de rode koontjes van ons zoontje (3), zei „wacht even” en verdween naar binnen. Even later belde hij aan. Hij ging bijna volledig schuil achter zo’n blauwe, kunstof schelp, die zowel dienst kan doen als zandbak en als zwembadje. „Dan kan jullie jochie lekker in zijn nakie afkoelen.” We prezen ons gelukkig met zo’n aardige buurman. Het was een van de redenen dat we verhuisden; we wilden een fijne omgeving voor onze zoon om in op te groeien. Veilig, met een beetje dat gevoel van vroeger, waarbij je in de buurt met zijn allen een oogje op elkaars kind(eren) hield.

Clownsduo

Toen onze zoon niet veel later 4 werd, gaven we een feestje. Samen met een buurman van verderop uit de straat, trad Ed op als clownsduo. Dat deden ze ook regelmatig, ook op evenementen, bijvoorbeeld voor kinderen met een stofwisselingsziekte. Kinderleed ging hem aan het hart, vertelde hij. Later - met Sinterklaas - zat onze zoon bij Ed op schoot, want ook Sinterklaas spelen deed hij elk jaar.

Het was de laatste keer dat de geur van speculaas een gevoel van knusheid, van onschuld, bij me opriep. De foto’s waarop mijn zoon bij ’Sinterklaas’ op schoot zit, heb ik nooit meer kunnen bekijken; die maken me misselijk. De ongemakkelijke blik in zijn kinderogen... Ik weet dat die wordt veroorzaakt door de mengeling van spanning en angst die elke 4-jarige bij het zien van Sinterklaas ervaart, maar ik weet dat het kwartje net zo goed de andere kant op had kunnen vallen.

Oppassen

Want ik had die ene middag waarop de oppas afzegde, ook wél kunnen besluiten om te vragen of de buurman even wilde oppassen. Maar ik deed het niet. In plaats daarvan koos ik ervoor mijn afspraak te verzetten. Ik weet nog steeds niet waarom, maar ik dank alle (on)bekende goden voor het feit dat ’iets’ mij daarvan weerhield.

Mijn man en ik hadden het samen weleens over Ed en zijn vrouw. In een zeldzaam open gesprek had Ed mijn man verteld over hun grote verdriet: hun zoon. Hun zoon die aan de drugs was, in de goot lag. Zo’n contrast met hun dochter; een frisse, jonge vrouw. Tragisch, zeiden we tegen elkaar. Hoe twee kinderen uit eenzelfde gezin een zo verschillend levenspad kunnen bewandelen. Nu vinden we dat nog steeds tragisch, maar meer nog logisch.

Jongetjes

Ed viel namelijk alleen op jongetjes, niet op meisjes.. Ik vraag het me nog steeds af: ’Hoe kan een vrouw avond na avond in bed kruipen naast een man die hun kind misbruikt?’. Want de buurvrouw wist ervan, zo bleek later. En doordat zij haar mond hield, kreeg haar man de kans om minstens nog één andere kinderziel te beschadigen. Namelijk die van Michiel*, ironisch genoeg het 12-jarige zoontje van zijn ’clownscollega’.

Een verlegen jongetje uit een gezin dat het financieel niet zo breed had. Ed kocht nieuwe sneakers voor hem en zei: ’Ach, dan heeft dat kereltje ook wat’. En ja, dat kereltje had inderdaad wat. Heel wat. Een 64-jarige buurman die aan hem zat, met de woorden: ’Maar Oom Ed heeft je toch ook mooie Nikes gegeven?’

Rechtszaak

Godzijdank vond Michiel* uiteindelijk de moed om zijn ouders te vertellen wat ’oom Ed’ met hem deed. Of liever gezegd: hij stuurde zijn moeder een e-mail, vanaf zijn slaapkamertje, naar de woonkamer beneden. Op die manier was het makkelijker. Want hij wilde niet meer. Kón niet meer; hij plaste in zijn broek, durfde niet te gaan douchen... En besloot dat hij niet nog jaren zo wilde leven.

De buurman werd opgepakt en tijdens de rechtszaak vertelde hij dat Michiel dan wel een kind was, maar niet dom. Als hij het echt niet had gewild, dan was hij wel naar huis gegaan. Toch? Dat hij dat niet deed, had volgens Ed niets te maken met de dreiging dat Michiels ouders zogenaamd naar de gevangenis zouden moeten als hij ’hun geheimpje’ zou verklappen.

Stemmetje

Thuis grepen we Ed’s arrestatie aan om onze inmiddels 5-jarige zoon te vertellen dat monsters echt bestaan. Ze zien er alleen niet uit als monsters, maar zoals iedereen. Je kunt ze vaak wel voelen, doordat ze je een raar gevoel geven in je buik. Of door een stemmetje dat zegt dat er iets niet klopt. Ik heb hem verteld dat hij altijd moet luisteren naar dat stemmetje.

En dat hij niet bang moet zijn om dit aan ons te vertellen, wat iemand ook zegt. Want een bang kind is een potentieel slachtoffer. Ed kan dat beamen. Hij is inmiddels weer op vrije voeten, al is hij wel verhuisd, samen met zijn vrouw. Ik zie haar nog weleens fietsen. Maar elke keer als ze mijn blik vangt, kijkt ze snel naar de grond.

*De naam van Michiel is gefingeerd.