Ellie Lust: Donaldje blijft mijn grootste politieverdriet

’Politiemensen zijn watjes als het op dieren aankomt.’ „Echt hè, ik zie het nog voor me: dat hamstertje dat met zijn kontje buiten de kooi hing en zijn kopje vast onder het radje, waar andere hamsters vrolijk in rond bleven rennen. Afschuwelijk! Iemand had gebeld dat er een dier in nood was in de etalage van een dierenwinkel. Als ze gezegd hadden dat het een hamstertje was, weet ik niet of we waren gekomen. Maar toen we er eenmaal waren, moest ik gewoon naar binnen. De eigenaar van de winkel was onbereikbaar, dus we hebben de deur opengebroken. De schade was vele malen groter dan dat hamstertje waard was, maar wat dat betreft zijn veel politiemensen dus softies. Je ziet zo veel vreselijke dingen, dat het best grappig is om te zeggen: ’De pijn van zo’n klein beestje kan ik niet aanzien.’ Maar ik hoor het van meer collega’s: dieren en kinderen zijn onschuldig, daar blijf je vanaf.” ’Achter de boeven aan, heerlijk!’ „Het is natuurlijk een cliché dat je bij de politie gaat om boeven te vangen. Maar als ik eerlijk ben, heb ik dat achteraf altijd wel het mooiste gevonden: criminaliteit bestrijden en degenen die daarvoor verantwoordelijk zijn in de kraag vatten. Daar hoort ook een heleboel papierwerk bij, maar de actie is veel leuker. Al betekent dat wel dat je soms ligt te knokken met inbrekers, bedreigd wordt met een bijl of in een achtervolging met vuurwapengevaarlijke criminelen terechtkomt.” ’Ik ben veel gevoeliger dan mensen denken.’ „Ondanks alles wat ik heb meegemaakt, heb ik eigenlijk nooit angst gehad tijdens mijn politiewerk. Ik ben in mijn leven maar twee keer echt bang geweest: toen mijn moeder twee hersenbloedingen achter elkaar kreeg en toen mijn vrouw Boukje borstkanker had. Dat was angst om te verliezen, en daar heb je geen controle over - heel anders dan bij mijn politiewerk, waar ik altijd wél het gevoel had dat mijn collega’s en ik controle hadden over de situatie. Ik huil ook niet snel, ik kan me maar één moment herinneren dat ik weggelopen ben omdat ik volschoot. Dat was toen we een moeder moesten vertellen dat haar zoontje van 11 onder de trein was gekomen. Binnen zat zijn tweelingbroertje op de bank. ’Hoe moet ik vannacht nou slapen?’, vroeg hij. Ik heb zelf ook een tweelingzus: net als deze jongetjes hadden wij vroeger ook een stapelbedje en deden we alles samen. Je wilt er niet aan denken dat die ’navelstreng’ zomaar opeens - bam! - weg kon zijn. Het is al 24 jaar geleden, maar Donaldje blijft mijn grootste politieverdriet.” ’Ik had 20 jaar lang zo veel dood gezien. Mijn emmer was vol.’ „Ja, dat realiseerde ik me toen we bij een dodelijke aanrijding aankwamen: een vader van jonge kinderen die onder een kiepauto was gekomen. Toen dacht ik: ’Ik wil dit niet meer’. Als je halverwege de 20 bent, heb je grotere reserves. ’Het is gewoon mijn werk’, denk je. Maar als je 20 jaar wekelijks te maken krijgt met ernstige persoonlijke drama’s en alle vormen van dood, doet dat wel iets met je. Iemand die in brand staat voor je neus, of een afgescheurde voet: ’Je kunt het nooit meer niet gezien hebben’, zeg ik altijd. Op dat moment kun je ermee omgaan, maar jaren later kan die voet opeens weer terugkomen. Het is niet voor niets dat er veel politiemensen onderuitgaan met PTSS, dat heeft te maken met een opstapeling van leed dat je voor je kiezen krijgt. Voor mij was dat de reden dat ik uiteindelijk heb gekozen om andere dingen binnen de politie te gaan doen, zoals woordvoering. En daar heb ik ook enorm van genoten.” ’Als ik Eddie had geheten, was het een stuk makkelijker geweest.’ „Dat ging over een paar mannen bij de motordienst. Die vonden het helemaal niets, vrouwen bij de politie. Toen ik in 1987 begon bij de politieschool, waren daar nog niet superveel vrouwen. Dat veranderde gelukkig wel snel, maar er waren mannen bij wie het té snel ging. Het deed in hun beleving misschien afbreuk aan de stoerheid van het beroep. Mannen hebben ook wel meer fysieke kracht, maar als je een inbreker tegen de grond moet werken, gaat het soms meer om techniek. En in sommige situaties op straat kan de aanwezigheid van een vrouw zelfs de-escalerend werken, omdat mannen de boel soms willen ’uitknokken’, maar een vrouw toch minder snel zouden slaan. Afgezien van die paar mannen op de motordienst, heb ik me eigenlijk nooit achtergesteld gevoeld als vrouw. Wel werkte ik zelf altijd het liefst met mannen. Ik ben natuurlijk dol op vrouwen, haha, maar ze kunnen zich ook schuldig maken aan dat typische wijvengezeik. Ikzelf net zo goed, trouwens. Met mijn mannelijke partners kon ik lachen, maar ook over alles praten, samen naar vrouwen kijken. Het zijn vriendschappen voor het leven geworden.” ’Jullie zijn zeker van de feestpolitie?’ „Dat wordt helaas nog steeds weleens gezegd, als het gaat over onze aanwezigheid op de Pride. Collega’s die op social media kotsemoji’s plaatsen bij foto’s van Roze in Blauw, of die roepen dat we ’in diensttijd staan te dansen tussen de blote billen’. Die snappen blijkbaar echt niet hoe hoog de drempel kan zijn om aangifte te doen van geweld als je bijvoorbeeld homoseksueel of transseksueel bent. Met Roze in Blauw kunnen we de mensen die aan de kant staan, laten zien dat er een team van politiemensen klaarstaat om een veilige haven te bieden als er iets ergs gebeurt. Dan doet het pijn als daar maar zo beperkt over nagedacht wordt. Zelf ben ik ook terughoudend geweest om te vertellen dat ik op vrouwen viel. Ik was pas 21 toen ik bij de politie kwam, ik wilde dat mensen me eerst leerden kennen. Dat ze me zouden zien als een leuk mens, een goede diender, iemand met wie je kon lachen en op wie je kon rekenen. Niet als ’die pot van groep 5’. Daarbij wisten mijn ouders het toen nog niet, dus het voelde niet netjes om het dan wel aan anderen te vertellen. Toen zij op de hoogte waren, ben ik er tegen iedereen open over geweest. Ik had toen nooit kunnen bedenken dat ik zo’n boegbeeld zou worden voor dit belangrijke onderwerp naar de buitenwereld.” ’Het tekenen van mijn ontslagpapieren voelde als een echtscheiding.’ „Ook dat had ik nooit kunnen bedenken, dat ik de politie zou verlaten. Ik heb in mijn leven twee beloftes gedaan: aan Boukje en aan de politie. En als het aan mij had gelegen, had ik daar mijn pensioen gehaald. Dat heeft niet zo mogen zijn, maar dat is nu helemaal oké. Het was wel een moeilijk traject. Het laatste jaar voelde het voor mij binnen de politie onveiliger dan erbuiten. Ze vonden dat ik te zichtbaar werd en gaven me de keuze: linksaf richting mediacarrière of rechtsaf, terug in het gelid. Maar voor mijn gevoel was het al geen keuze meer. Alles was al in gang gezet voor Ellie op patrouille 2, dat was ook allemaal netjes in overleg gegaan. Ik kon het niet eens meer afzeggen. En ik begreep ook niet waar het schuurde. Je kunt toch ook trots zijn? Als er in mijn team iemand had gezeten die de politie zo vertegenwoordigt en die de mensen blijkbaar vertrouwen, zou ik daar zuinig op zijn. Maar wat ik nu doe, is me ook op het lijf geschreven, hoor. Ik heb een onwijs volle agenda en ben toch in geen jaren zo ontspannen geweest. Dus ik ben een gelukkig mens. En ik koester geen enkele wrok naar de politie. Laatst werd ik ingehaald door een dienstauto, en die hield vervolgens in om even te zwaaien. ’Hey, Ellie, wat leuk je te zien!’. Dan gaat mijn hart weer open. Ja, dat blauwe hart zal altijd wel blijven kloppen.”