'Een telefoonverslaving heeft zelfde effect op kinderhersenen als cocaïne'

Anna van Oenen (36) is psycholoog en oprichtster van 1dagoffline.nl. Ze pleit ervoor dat we onze kinderen wat meer sturen in het gebruik van digitale schermpjes. 'Veel kinderen gaan naar bed met hun telefoon. Dat is echt heel slecht. Ze komen niet tot rust. Een telefoonverslaving wordt ook wel vergeleken met een cocaïneverslaving. Het kan heel schadelijk zijn.' Niets doen heeft een functie "Ik zag steeds vaker mensen op steeds jongere leeftijd een burn-out krijgen. Sinds de komst van het internet, en de smartphone in het bijzonder, overladen wij onszelf voortdurend met informatie. Van de stroom wordt niets afgehaald, er komt alleen maar meer bij. Er zijn diverse onderzoeken geweest naar hoeveel tijd we nou eigenlijk besteden aan onze mobiele telefoon en de uitkomsten variëren van 20 tot 200 keer per dag kijken. Het is vaak onbewust gedrag. Elk leeg moment vullen we met onze telefoons. Kijk maar eens naar een stel wachtende mensen bij een bushalte: iedereen is verdiept in zijn of haar telefoon. We nemen geen tijd meer om even om ons heen te kijken, even te reflecteren of rustig na te denken. Dat is zo jammer, want niets doen en wachten hebben een functie. Je komt er even door tot rust." Online naar kinderen van anderen kijken "Zeventig procent van de mensen stoort zich aan het telefoongebruik van partner en kinderen. Onderschat daarin je eigen voorbeeldrol niet. Waarschijnlijk gebruik jij je mobiel zelf vaker dan je denkt. Ik ken een gezin dat naast de voordeur plankjes aan de muur heeft bevestigd, waarop iedereen bij binnenkomst de telefoon aan de lader moet leggen. Nou zal dat in veel gezinnen tot aardig wat protest leiden, maar stel bijvoorbeeld in dat het tussen 18.00 en 20.00 uur family time is. Ik heb zelf twee dochters, van vier en nul. Als ik met ze naar de speeltuin ga, zie ik dat het gros van de ouders op de telefoon kijkt, waarschijnlijk druk met Facebook. Dat heeft natuurlijk wel iets treurigs, dat je op Facebook kijkt naar foto's van spelende kinderen van vrienden, maar je eigen kind niet ziet spelen. Kinderen hebben je blik zo nodig. Ze willen horen dat je ze van de glijbaan ziet gaan. En als ze vallen, zullen ze ook direct jouw blik zoeken: ben je geschrokken, viel het mee? Dat mechanisme ontbreekt als het oogcontact er niet is." Net zo verslavend als cocaïne "Als wij een dag met het gezin weg zijn, laat ik regelmatig mijn telefoon thuis. Dat is ook zeker uit het oogpunt van 'practice what you preach', maar ook omdat ik er echt achter sta. Ik wil genieten van mijn kinderen. Ik mis mijn telefoon zo'n dag ook niet. Ik heb alleen Facebook en LinkedIn, maar daar doe ik niet veel mee. Ik heb een tijdje beroepsmatig op Twitter gezeten, maar daar werd ik heel onrustig van." "We denken dat we heel goed kunnen multitasken, maar dat is helemaal niet zo. Appen tijdens het fietsen, is gevaarlijk. En als je verzonken bent in je telefoon hoor je niet precies wat je kinderen aan je vragen. Een telefoon is extreem verslavend. Bedenkers van apps en programma's doen er alles aan om jou maar zo lang mogelijk geboeid te houden. En we trappen er nog massaal in ook. De hele dag piepjes en notificaties; je moet wel kijken. Een telefoonverslaving zou hetzelfde effect op kinderhersenen hebben als cocaïne. Tijdens het telefoongebruik maakt het lichaam voortdurend dopamine aan, een stofje waar je je goed door gaat voelen. En dat is heel erg verslavend." Laat de telefoon een dag thuis "Ik heb het gevoel dat we op een keerpunt zijn aangekomen. Er komt steeds meer bewustwording. In Frankrijk is al een wet aangenomen waardoor werkgevers hun werknemers niet meer mogen mailen na werktijd. Ook in Nederland komt de discussie steeds meer op gang; het moet ook wel, want het aantal mensen met een burn-out blijft stijgen. Laat, als je met de kinderen een dag iets leuks gaat doen, de telefoons eens thuis. Observeer ze; hebben ze nergens last van en zijn ze in het nu bezig, dan hoef je je geen zorgen te maken. Maar zijn ze onrustig en hebben ze het gevoel dat ze alles missen, dan is het tijd om in te grijpen. Vooral voor jonge tienermeisjes kan veelvuldig gebruik van telefoons en internet een negatief effect hebben. Ze worden continu geconfronteerd met mooie beelden en gaan zichzelf daarmee vergelijken. Dat is op zo'n kwetsbare leeftijd heel lastig, het kan zelfs tot depressie leiden." Tot diep in de nacht appen met de klas "Als ouder kun je een belangrijke rol spelen door je kind goed te observeren en te begeleiden. Ga bijvoorbeeld met je kind eens door de apps die ze gebruiken en zet de notificaties uit. Dan kan het kind zelf bepalen wanneer het de berichten leest en wordt het niet steeds naar het scherm getrokken door piepjes. En laat je kind de telefoon niet meenemen naar bed. Koop een wekker en laat ze een uur voor bedtijd de telefoon inleveren. Onze generatie las stiekem nog een boekje in bed, met een zaklamp. Dan vielen je ogen vanzelf dicht. Deze generatie blijft wakker door het blauwe licht van de telefoon. En de klassen-apps gaan tot heel laat door, vaak tot diep in de nacht. Jij denkt dat je kind slaapt…" Help je kinderen "Kinderen hebben meer dan volwassenen de gave om te genieten van het moment. Als ze spelen, kunnen ze ergens helemaal in opgaan. Dat geluksgevoel dat dan vrijkomt, wordt verhinderd door de telefoon. In China is het een stuk extremer, daar zijn al afkickklinieken voor kinderen geopend. Wij zijn gelukkig wat nuchterder, maar het is wel een groeiend probleem waar we alert op moeten zijn." "Om je kind wat minder op schermpjes te laten kijken, kun je als eerste zelf het goede voorbeeld geven. Maak afspraken, bijvoorbeeld over een periode waarin iedereen z'n telefoon even inlevert voor family time. Stel een limiet aan het aantal uur dat een kind op z'n telefoon zit. Er zijn apps die dat monitoren, hoe dubbel dat nu ook klinkt. Maak er een spel van, daar zijn kinderen gevoelig voor. 'Wie er deze week het kortst op z'n telefoon heeft gezeten, krijgt een ijsje.' En houden ze zich niet aan de afspraken, zet dan het modem uit. Kinderen moeten het allemaal nog leren en jij kunt daar als ouder bij helpen. En voor jezelf zal het ook veel rust geven eens wat minder online te zijn." Vrouw jubileumconcert Kom je ook naar het waanzinnige VROUW Jubileumconcert op 30 oktober a.s.? Bestel snel je tickets en zing samen met vriendinnen lekker mee met Jan Smit, Ruth Jacott, Tino Martin, Mike Peterson en Edsilia Rombley.

'Een telefoonverslaving heeft zelfde effect op kinderhersenen als cocaïne'

Bekijk meer van

HET BESTE VAN DE TELEGRAAF

5 tips om de overgang van winter- naar zomertijd vlekkeloos te laten verlopen

’Daten boven de 40 is een andere tak van sport’

Joyce (46): ’We hebben geen enorme orgies’

Pippi (2) heeft down: ’Ze is ons gezin niet tot last, ze is juist een verrijking’