Sommigen ervaren zulke hevige klachten met ziekteverzuim als gevolg. Toch heerst er nog altijd een taboe op het onderwerp, zo weten ervaringsdeskundigen Marcelle Meesters en Mirjam van ’t Veld. Daarom schreven ze het boek ’Overgang van top tot teen’.

Wat is de overgang?

„De overgang begint wanneer een lichaam geen progesteron, oestrogeen of testosteron meer aanmaakt. De overgang komt niet alleen voor bij vrouwen, maar ook bij mannen. Het komt bij mannen veel minder vaak voor, omdat zij meestal tot hun dood testosteron aanmaken. Bij vrouwen ligt dat anders. Iedere vrouw komt in de overgang, omdat hun eicelvoorraad op een bepaald moment op is. Op dat moment begint de overgang voor een vrouw. De overgangsklachten van mannen en vrouwen kunnen overigens wel hetzelfde zijn”, legt Mirjam uit.

Mirjam is voorzitter van de raad van bestuur van Ziekenhuis Gelderse Vallei en leerde tekstschrijver Marcelle kennen toen ze door haar werd geïnterviewd over de zorg. Marcelle: „Op een gegeven moment raakten Mirjam en ik aan de praat over vrouwelijke verpleegkundigen met een burn-out die ik had geïnterviewd. Ze vroeg zich af of er geen sprake was de overgang. Uit onderzoek blijkt dat 34 procent van het ziekteverzuim van vrouwen in de leeftijdscategorie 40-60 jaar gerelateerd is aan overgangsklachten zoals vermoeidheid, slaap- en concentratiestoornissen. Het kan dus zo zijn dat je niet overwerkt bent, maar in de overgang zit. Daar is nog maar weinig over bekend en zo ging het balletje rollen voor ons boek.”

Marcelle en Mirjam waren eind dertig toen ze in de overgang kwamen. Dat is relatief gezien jong. Marcelle: „De gemiddelde leeftijd is 51 jaar. De overgang start na de laatste menstruatie, ook wel bekend onder de noemer menopauze. Voor en na de menopauze zoekt het lichaam enkele jaren naar een nieuwe hormoonbalans. Deze tussenperiode wordt de overgang genoemd.”

Wat zijn de symptomen van de overgang?

• Hoofdpijn
• Migraine
• Vermoeidheid
• Slaap- en concentratiestoornissen
• Psychische klachten
• Opvliegers
• Hartkloppingen
• Longklachten zoals astma
• Vaginale droogheid
• Problemen met de bekkenbodem
• Verzakking van de baarmoeder, blaas en/of endeldarm

Marcelle en Mirjam geven een aantal praktische tips wat te doen bij deze symptomen van de overgang: „Neem bij hoofdpijn meteen rust en slik eventueel een pijnstiller. Luisteren naar het lichaam is belangrijk. Heb je psychische klachten? Zorg gedurende de dag voor voldoende pauzes; drink thee, wandel een rondje of lees een tijdschrift. Leer nee zeggen tegen zaken die je onnodig belasten en leer hulp te accepteren. Wees niet bang voor opvliegers, maar bespreek ze juist. Rustig blijven en benoemen wat er aan de hand is, zorgt ervoor dat je de situatie onder controle houdt. Probeer tijdens een opvlieger eens ademhalingsoefeningen te doen, dat kan al voor verlichting zorgen. Als je veel klachten hebt, ga dan in gesprek met de huisarts. Het zou zomaar kunnen dat een hormoonbehandeling iets voor jou kan zijn. Verder zijn vier pijlers belangrijk om in de gaten te houden: gezond eten volgens de Schijf van Vijf, voldoende bewegen, goed slapen en stress verminderen waar dat kan.”

Welke fases kent de overgang?

„Iedereen is anders en dat betekent dat de fases van de overgang bij niemand hetzelfde zijn. De een voelt de overgang aankomen door een rommelende cyclus en de ander zit er opeens middenin”, legt Mirjam uit. „Niemand kan je dan ook van te voren vertellen waar je last van gaat krijgen en hoe lang het zal gaan duren. Dat is per vrouw verschillend, maar bovenstaande symptomen komen vaak vroeg of laat voorbij. Wat we wel zeker weten is dat de overgang na verloop van tijd over is.”

Meer over de overgang?

Misschien vind je het ook interessant om te lezen hoe je dealt met gewichtstoename in de overgang (bij Laura verdween haar hele taille door de overgang), de afname van zin in seks door de overgang en hoe je volgens gynaecologe Manon kerkhof goed voor jezelf zorgt in de overgang.