Lodewijk Hoekstra: Af en toe ging ik bij Renée een biertje drinken

De jongste telg van tv-tuinman Lodewijk Hoekstra is amper een week oud. Veilig in mama’s armen ligt ze te soezen. En dat blijft zo gedurende het hele gesprek. Het is dat mama Renée op een bepaald moment zegt dat ze zich even terugtrekt omdat baby Lotte Linde honger heeft. We zouden het anders niet hebben opgemerkt. Dit moet haast een van de zoetste kindjes ooit zijn. Zo kan hij er vast nog vijftien op de wereld zetten? „Haha, ik heb nu vier kinderen. Twee uit mijn eerste relatie en twee met Renée. Ik vind het wel goed zo. Ik ben echt heel gelukkig met mijn kinderen, maar het was meer Renée’s droomwens dan de mijne om er nog een bij te krijgen. En ik wilde het liefst in een zo duurzaam mogelijk huis op het platteland wonen. We hebben een deal gesloten. Nee, dat is een grapje natuurlijk; zo lichtzinnig ga je niet om met kinderen krijgen.” Wat vinden je oudste twee van de gezinsuitbreiding? „Ze vinden het heel leuk, maar ook erg druk. Hun moeder heeft er met haar nieuwe partner ook nog een bijgekregen, dus ze worden overspoeld met de baby’s momenteel. Doordeweeks bij mama, in het weekend bij ons.” Konden ze er een beetje mee omgaan toen jij en Kris uit elkaar gingen? „Het is er heel vredig aan toegegaan en we kunnen het nog steeds heel goed met elkaar vinden. Eigenlijk hebben mijn ex en ik nu beter contact met elkaar dan toen we nog een stel waren. Zowel Kris als ik zijn heel gelukkig met ons huidige leven en onze nieuwe partner. Ik zie mijn oudste twee kinderen ieder weekend. Het liefst zou ik ze altijd bij me hebben, maar dat kan nu eenmaal niet. Gelukkig komen ze hier graag.” Wat ging er eigenlijk mis? „We waren gewoon erg jong en kenden elkaar nog maar kort toen we ’onverwachts’ samen een kindje kregen. Op stel en sprong vormden we een gezin. Maar op een gegeven moment was het klaar. Dat was heel naar. En het werd nog vervelender toen er werd geschreven dat ik mijn vrouw inruilde voor de oppas.” „Renée heeft best weleens op onze kinderen gepast, maar ze was verder gewoon onze onderbuurvrouw. Kris en ik modderden rond met onze kinderen, en zij studeerde nog en ging elke avond uit. Af en toe ging ik bij haar een biertje drinken. Maar we kwamen pas samen toen mijn huwelijk al voorbij was.” En nu wonen jullie in dit heerlijke huis met een prachtig uitzicht over de weilanden… „We hebben het zelf gebouwd. Ik wilde een huis dat energieneutraal is. Voor mij is het heel belangrijk dat er beter wordt omgegaan met natuur en milieu. Anders gaat de mens het niet overleven. Wat in miljoenen jaren is opgebouwd, zijn we in amper 150 jaar aan het slopen. De aarde blijft echt wel draaien. Alles wat we kapot maken, zal weer worden hersteld. Al duurt dat misschien 50.000 jaar. Er zullen dan alleen veel diersoorten zijn uitgestorven. De mens bijvoorbeeld…” Maar je hebt wel een potkachel staan. Dat is niet milieuvriendelijk, toch? „Die komt uit het huis van mijn ouders en staat hier vooral te shinen. We hebben vloerverwarming. Maar ik ben zeker niet roomser dan de paus: we hebben in de tuin ook een vuurkorf, die steken we een paar keer per jaar aan omdat het zo gezellig is. En toen mijn twee oudsten vroegen om grote, plastic waterpistolen, ging ik eveneens overstag. Ik vermoed dat de jongste twee ook ooit om plastic rommel zullen vragen.” „Het blijft wat dat betreft toch onderhandelen, geven en nemen. Zo kreeg ik er bij Renée echt geen uitwasbare luiers doorheen. Nu rijd ik elke week met wegwerpluiers naar de stort. Dat is een behoorlijk stinkend klusje. Maar alle schoonmaakmiddelen hebben we vervangen door ecologische producten en we eten volgens het seizoen en alleen lokale groenten en fruit. Ik ben geen vegetariër, maar als er hier vlees op tafel komt, is het van de koeien van de boer hierachter die we eerst in de wei hebben zien lopen.” Vond je in Renée meteen een zielsverwant die dezelfde duurzame levensstijl omarmde? „Welnee. Zij keek echt nooit op de verpakking om te controleren in welk land de druiven waren verpakt. Inmiddels doet ze dat wel. We eten om die reden ook geen druiven meer uit bijvoorbeeld India of Egypte. Die moeten veel te ver reizen voordat ze onze fruitschaal bereiken.” „En ik ben gek op melk. Totdat ik hoorde dat door 1 liter melk, 3 liter mest vrijkomt. Dat heb ik er niet voor over. Al doende leer je. Zo kwamen we er bijvoorbeeld pas ook achter hoeveel plastic afval we hadden, toen we een vuilnisbak met verschillende compartimenten kochten. Inmiddels gaan we daar ook veel doordachter mee om.” En jouw twee oudsten? Hebben die niet de neiging om tegen papa te rebelleren en alleen dure merkkleding te dragen waar ook nog eens liters water voor worden verspild tijdens het productieproces? „We proberen allemaal bewust met kleding om te gaan. Veel van hun kinderkleding is tweedehands. Ik houd zelf van kleren laten repareren, tot iets tot op de draad is versleten en je op een festival bent en alsnog uit je spijkerbroek scheurt. Maar ik mag niet alles zomaar dragen; Renée vindt het prettig als ik er leuk uitzie.” Je bent heel lang vooral de tv-tuinman geweest van ’Eigen Huis & Tuin’. Waarom ben je daarmee gestopt? „Dat had mede te maken met mijn gevoel dat ik graag duurzamer wilde bezigzijn. In het begin van mijn carrière was ik daar niet zo mee bezig; het moest er vooral spectaculair uitzien. Maar het begon te knagen; het voelde alsof ik een lang reclameblok aan het maken was om zoveel mogelijk spullen te verkopen. Dus heb ik op een gegeven moment bij de sponsor aangegeven dat ik bepaalde dingen niet meer wilde.” Tja, dat heb je natuurlijk bij de commerciële televisie… „Dat begrijp ik ook wel, maar ik vond dat het dan wel spullen moesten zijn waar ik achter stond. Geen goedkope potgrond bijvoorbeeld. De sponsor ging mee in mijn wensen, maar uiteindelijk ben ik toch gestopt bij het programma. Het voelde steeds minder goed.” Wat is er mis met goedkope potgrond? „De meeste potgrond wordt uit Letland gehaald. Oude moerasgebieden worden er helemaal voor afgegraven, met alle gevolgen voor het ecosysteem van dien. En dan wordt er ook nog kunstmest aan toegevoegd. En dat allemaal om een plantje op te kweken dat hier van oorsprong niet thuishoort en onze ecologie op zijn beurt weer verstoort.” „Neem de Vinkeveense Plassen; daar woekert een exotische waterplant. Dat is ooit in het water beland omdat iemand zijn aquarium leegde in dat water. En omdat die plant hier niet van nature voorkomt, zijn er geen natuurlijke vijanden om de boel in toom te houden. Met als gevolg dat je nauwelijks nog op die plas kan varen zonder dat de schroef van je bootje vastloopt.” Vond je het niet eng om je baan op te zeggen? De hypotheek moet wel worden betaald... „Gelukkig heb ik een vrouw met een vaste baan. Ik kan alleen ’scherp aan de wind zeilen’ doordat zij achter me staat.” En dan is er nu je boek dat ons leert om ook wat duurzamer en groener te leven. Waarom is de tijd daarvoor nu rijp? „Ik probeerde daarvoor tien jaar geleden mensen al warm te laten lopen. Ik ben al minstens zo lang bezig om een duurzaamheidslabel voor planten, producten en gebieden te ontwikkelen. Maar het boeide de consument allemaal niet erg. Die was vooral bezig met ’gemakkelijk’ en ’onderhoudsvrij’ als het om de tuin ging. Iedereen betegelde de tuin en zette er een pot violen op. Je kunt het ze ook niet kwalijk nemen, want druk, druk, druk.” „Als ik dan aan mensen vroeg: ’Waarom heb jij eigenlijk de hele tuin bestraat?’, luidde het antwoord vaak dat er geen tijd was om te tuinieren. We waren kennelijk met z’n allen zo druk dat we niet eens tijd hebben om onze eigen leefomgeving te veraangenamen. Dat is toch erg? Als je zoveel bezig bent met je werk en verplichtingen dat je niet een half uur per week over hebt om onkruid te wieden, dan is je leven behoorlijk uit balans. Dat kán niet goed zijn voor een mens.” Tot nu dan. Ineens is iedereen aan het tuinieren geslagen! „Wat ik al tien jaar op de kaart probeer te zetten, kreeg corona in een paar weken voor elkaar. Vliegen naar verre oorden, de wegwerpmaatschappij... Het ligt ineens allemaal onder vuur. Mensen worden zich bewust van onze beroerde manier van omgaan met natuur en milieu, en raken ervan doordrongen dat het anders moet.” „Tegenwoordig zie je op allerlei plaatsen dat mensen tegels uit de stoep hebben gehaald om vlinderstruiken te planten. En omdat ze ineens toch tijd hebben en die vlinders zo mooi zijn, komt er al snel een plantje bij en dan nog een. De dierenwereld vaart er wel bij. Weet je wel dat in de afgelopen jaren 80% van de vlindersoorten is uitgestorven?” Dus eigenlijk is er ook iets positiefs voortgekomen uit corona? „Niet als je kijkt naar al het leed, verdriet en de pijn die de ziekte veroorzaakt heeft. Maar voor het milieu en de bewustwording is het een zegen. Corona heeft een mentaliteitsverandering veroorzaakt. Gelukkig, want het virus was alleen nog maar het begin. Als we nu niet ingrijpen en onze levensstijl aanpassen, staan ons nog veel grotere natuurrampen te wachten. Daarom heb ik ook dit boek geschreven, want iedereen kan een bijdrage leveren, groot of klein.” Dit interview staat in het nieuwe VROUW Magazine (iedere zaterdag bij De Telegraaf). Als premiumlid kun je het ook (soms al eerder) online lezen.