door Laura Boog Posada

In apotheken kun je sinds 1 mei in het hele land een Masker 19 bestellen. Deze bestelling heeft niets te maken met bescherming tegen verspreiding van het coronavirus, maar alles met bescherming tegen een groot maatschappelijk probleem, namelijk: huiselijk geweld.

Sinds de coronacrisis maken hulpverleners zich ernstige zorgen over de toename van huiselijk geweld. Doordat mensen nu nog meer op elkaar zitten, lopen spanningen hoger op en neemt het geweld toe.

Hierdoor zijn er verschillende initiatieven gestart die slachtoffers van huiselijk geweld ondersteuning proberen te bieden. Masker 19 is daar één van. Het is een laagdrempelige oplossing voor mensen die melding willen maken van huiselijk geweld.

Hoe werkt het precies?

In principe maakt het niet uit hoe je het bestelt: als je de code Masker 19 in een apotheek gebruikt, wordt er direct actie ondernomen. Dit kan in een gesprek, een bestelling, maar ook op een briefje. Als het de apotheker maar bereikt.

Ben je alleen en je bestelt een Masker 19, dan word je direct apart genomen. Dit is in apotheken niet vreemd, vertelt Aris Prins, voorzitter van het KNMP, de brancheorganisatie van Apotheken. ,,Spreekkamers worden in apotheken voor meerdere doeleinden gebruikt. Je wordt naar een aparte kamer gebracht, waar vrijwel elke apotheek over beschikt. Hier kun je rustig met Veilig Thuis bellen. Zij kijken vervolgens samen met jou naar de situatie en bekijken wat er moet gebeuren.”

Dader

,,Als je ten tijde van de melding samen met iemand bent, wordt ervan uitgegaan dat die persoon de dader is. In dit geval neemt de apotheker zelf contact op met een medewerker van Veilig Thuis, die vervolgens verdere actie onderneemt.”

Masker 19 wordt een steeds bekendere code, waardoor het voor slachtoffers gevaarlijk kan zijn om deze te gebruiken. Daarom is het ook mogelijk om het op een briefje te schrijven en in te leveren. Aris Prins: ,,Er worden vaker recepten van de huisarts via een briefje ingeleverd. Het valt niet op, en zo hoef je het woord niet te zeggen in het openbaar.”

Waar komt het vandaan?

Het initiatief ontstond op de Canarische eilanden, aan het begin van de complete lockdown, om te voorkomen dat de genomen maatregelen een toename van slachtoffers van huiselijk geweld onder vrouwen zou veroorzaken. Masker 19 werd in het leven geroepen: een onopvallende code in coronatijden, want wie zoekt er nu niet naar een mondkapje?

Meldingen

In Nederland geldt de code vanaf 1 mei. Aris Prins vertelt dat de eerste melding in Nederland al werd gedaan vóór het besluit van het kabinet om de code ook in ons land in te voeren: ,,In een Rijnmondse apotheek bestelde een klant Mondmasker 19. De apotheker begreep niet goed wat daarmee werd bedoeld; in deze tijd werd de code in Nederland nog niet gebruikt. De apotheker is op internet gaan zoeken en begreep dat het slachtoffer zojuist een noodkreet had uitgesproken. Hij schakelde Veilig Thuis in en zo is het balletje in Nederland gaan rollen.”

,,We houden bewust de meldingen niet actief bij. Wel weet ik dat de dag dat het bekend werd, er meteen een melding was in Brabant. Ik schrok daarvan. Je hoort natuurlijk wel af en toe of er een melding is geweest. Inmiddels weet ik al van een stuk of 7 meldingen. Ik heb er een heel dubbel gevoel bij. Ergens ben ik blij dat we als apotheek dit kunnen betekenen, maar ik vind het ook triest dat het nodig is.”

Alleen in apotheken

In Nederland is het niet mogelijk om in drogisterijen, supermarkten of andere winkels een Masker 19 te bestellen. Aris Prins snapt deze keuze: ,,Het is belangrijk dat als mensen eenmaal de moed bij elkaar hebben geraapt om hulp in te schakelen, het meldpunt het slachtoffer ook echt wat te bieden heeft.

De apotheken hebben een wijkfunctie; mensen zijn gewend hier te komen en apotheken bezitten vaak gegevens van de klanten. Mochten die ontbreken, dan is het ook niet vreemd als apotheken naar gegevens vragen. Apotheekmedewerkers zien echt de achterdeur van huishoudens. Bezorgers van de apotheek zien ook heel veel; zij hebben dan ook een protocol dat bij gebruik van het codewoord er contact wordt opgenomen. Zo kunnen wij apothekers ons steentje bijdragen om huiselijk geweld tegen te gaan.”