’Woningen nodig voor grijze singles’

,,De zilveren golf komt eraan. Dat gaat ons geld kosten, luidde de boodschap nadat het Centraal Planbureau tegenvallende economische vooruitzichten in verband bracht met vergrijzing. Sommige millennials menen nu zelfs dat het stemrecht van ouderen te zwaar zou wegen, zoals zondag in Buitenhof te horen was. Jammer van de negatieve framing, want de zilveren golf – altijd al trendsettend – zal juist aanjager zijn van veel vernieuwing. Neem de paniek op de woningmarkt. Volgend jaar al zal het tekort aan woningen verder oplopen. Tot 2030 wordt door het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) en het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) nog een groei verwacht van ruim een half miljoen woningvragers. Die groei komt vooral van de naoorlogse generaties die op leeftijd komen, de silver boomers. Het aantal oudere bewoners zal daardoor komende jaren flink gaan stijgen en de extra woningvraag komt vrijwel uitsluitend voor rekening van oudere koppels en alleenwonenden. Door verweduwing en vooral door scheidingen zijn steeds meer boomers alleen. Single vijftigers zijn nu al talrijk. Tussen nu en 2030 groeit het aantal alleenwonende 65+’ers met bijna 400.000. Stel je voor: je bent gescheiden, met pensioen, hebt geen collega’s meer voor je dagelijkse social talk en je kinderen (als die er al zijn) wonen in het buitenland. Toch woon je in je uppie in een eengezinshuis met vier slaapkamers; een voor de strijkplank, een kamer voor de kleinkinderen die niet komen, een voor de overbodige spullen. Of je hebt moeite met lopen en durft ’s avonds de deur niet meer uit. Hoe gezellig is dat? ’Zo lang mogelijk thuis’ kan een kwelling worden. Het is valse romantiek. Het kan immers ook betekenen dat er geen alternatief is. Een hele straat ouderen zonder gezin, ’s avonds alleen voor het beeldscherm, is geen fantasie meer. Driekwart van de zestigers wordt minimaal tachtig. Een deel passeert de negentig. Stel je bent zestig. Moet je dan maar decennialang alleen blijven? De generatie boomers komt daardoor voor de vraag te staan of ze misschien toch nog eens zullen verhuizen. Single vijftigers willen vaak niet meer samenwonen. We maken de emancipatie van de oudere single mee. Honderdduizenden gaan als ex of weduwe alleen verder. De gescheiden Sara of Abraham wil vaak niet meer met partner achter één deur. Ze hebben immers alles op orde: een eigen inkomen, eigen woning, kinderen zijn het huis uit. Het enige wat men wil is een beetje gezelligheid, aandacht. En dan lonkt de lat-relatie of de deelcultuur. Boomers hebben inmiddels het taboe rond de lat-relatie achter zich gelaten. Bovendien bedenken de trendsetters onder hen inmiddels prachtige nieuwe woonvormen voor de derde levensfase. Gezellig samen in een ’vriendenerf’, compleet zelfstandig wonen als single – of koppel – maar niet alleen zijn. Het levert ’noaberschap’. Of als stadsveteranen in een ’Friends’-appartement, met een ruimte of tuin die gedeeld wordt. Ook in het Verenigd Koninkrijk en in Duitsland is de deelcultuur voor boomers in opmars. Het zijn signalen dat nogal wat silver boomers anders willen wonen dan in een traditioneel eengezinshuis. Als architecten, corporaties en investeerders daar in meegaan, dan kan nieuwbouw zich meer concentreren op kleiner wonen met meer deelcultuur. Daarmee kunnen boomers eraan bijdragen dat meer bestaande eengezinswoningen vrijkomen voor starters.” Prof. dr. Jan Latten is emeritus hoogleraar demografie