Kabinet twijfelt over coronakoers

Augustus. Het aantal besmettingen loopt op, net als de druk op coronaminister Hugo de Jonge. In een ingelast debat heeft de CDA’er net de wind van voren gekregen van oppositie én coalitie. In deze eerste ministerraad na het debat neemt vicepremier Carola Schouten het woord. Ze brengt de bezweken minister Bruno Bruins in herinnering. „Genade”, bepleit de CU-bewindsvrouw. En ze waarschuwt. Voor je het weet gaat De Jonge Bruins achterna... Ook met minister Ferd Grapperhaus (Justitie) wordt tegenwoordig voorzichtig gedaan. Collega’s signaleerden dat hij rond de commotie over zijn huwelijk zo’n anderhalve week echt uit het veld geslagen was. De kwestie had bovendien zijn weerslag op Grapperhaus’ toekomstplannen. Zijn plucheplakkerij viel bij een aantal CDA’ers zo slecht, dat gefluisterd wordt dat zijn plek op de kandidatenlijst ter discussie staat. Premier Mark Rutte maakte zich naar verluidt dan ook zorgen over zijn collega en ontfermde zich extra over hem. In het kabinet wordt de ’magistrale’ manier geprezen waarop de minister-president zich op dit soort momenten de people manager toont. Toch valt het collega’s achter de schermen op dat Rutte ’prikkelbaarder’ is geworden, als een controlfreak die ’niet meer in control’ is. De chaotische introductie van het gebruik van mondkapjes de voorbije week is hier een voorbeeld van. Onduidelijk Vorige week zondag concludeerde Rutte aan het einde van de informele vergadering in het Catshuis namelijk nog dat het kabinet daar niet aan zou gaan. Hiermee bleef men de lijn van RIVM-baas Jaap van Dissel volgen, die met een Noors onderzoek had gewapperd dat de doeltreffendheid van de gezichtsmaskers tegensprak. Maar de volgende dag werden zelfs kabinetsleden verrast toen Rutte in de persconferentie mensen dringend ging adviseren om in grootstedelijke winkels een mondkapje te dragen. Het overleg met de fractieleiders van de coalitie bleek de maskers te hebben verlangd, terwijl het Outbreak Management Team (OMT) ineens ook een beperkte invoering ervan had bepleit. Diezelfde avond ontstond rumoer onder burgemeesters, ondernemers en Kamerleden, die het splinternieuwe kabinetsadvies maar onduidelijk vonden. Woensdag verdedigde premier Rutte al niet eens meer zijn besluit van maandag; het mondkapjesadvies werd per direct voor het hele land van kracht. Voor het onderwijs was het niet nodig, vermeldde hij. Totdat donderdag het voortgezet onderwijs besloot dat men er wel aan wilde. Zwabberkoers Een ’zwabberkoers’, vatte een lid van het OMT het dit weekend samen. Ook binnen het kabinet heerst ergernis over de manier waarop de corona-kopgroep van Rutte, De Jonge en Grapperhaus nu opereert. Een minister vindt het bizar dat coalitieleiders en de oppositie nu mede aan het corona-roer staan: „Dit zijn mensen met weinig expertise hieromtrent. En áls mondkapjes al helpen, is het echt maar een klein beetje.” Of voorgestelde maatregelen hout snijden is een vraag die de laatste tijd dan ook steeds nadrukkelijker in het Catshuis en in de ministerraad wordt gesteld. Natuurlijk heeft het virus zich verspreid omdat mensen zich niet aan de afstandsregels hielden. Tegelijkertijd is de testcapaciteit en het bron- en contactonderzoek al maanden niet op orde. En dat terwijl al voor de zomer nadrukkelijk werd voorspeld dat mensen zich in de herfst massaal zouden laten testen. Dit is een forse omissie van het kabinet, waar Nederlanders de dupe van zijn. Bewindspersonen proberen nu op eigen houtje met slimmere voorstellen te komen dan het sluiten van hele sectoren. De jongste maatregelen voor de horeca zorgen zelfs onder bewindspersonen voor onbegrip en ergernis. Niemand in Den Haag lijkt te kunnen vertellen waarom de vele restaurants die zich aan de regels houden om tien uur dicht moeten. Als de besmettingen in liederlijkheid bij nachtcafés plaatsvinden, waarom dan niet eens echt gaan handhaven op die plekken? Genade En waarom tien uur en niet om elf of twaalf uur? Het lijkt afgekeken van het buitenland, waar dit tijdstip wordt gehanteerd. „Misschien dat een lid van het OMT dat dan in de krant heeft gelezen”, schampert een Catshuisganger over het jongste besluit. „Dit soort domme maatregelen zijn niet eerlijk voor ondernemers en vreten aan het draagvlak”, vat een andere betrokkene het samen. Deelnemers aan de ministerraad hebben intussen de indruk dat ze op vrijdag bij een verplichte gezelligheidsbijeenkomst moeten komen opdraven. Besluitvorming start in het Catshuis en blijkt vervolgens herschreven te worden met politieke wensen uit het coalitieoverleg en wat sommige oppositiepartijen, die nodig zijn voor de Kamermeerderheid, nog verlangen. Het gerommel wordt door Rutte en vicepremier Kajsa Ollongren verkocht als ’voortschrijdend inzicht’. De werkelijkheid, zo analyseert een minister, is dat dit de prijs is die Rutte betaalt om in een crisis de boel bij elkaar te houden. Intussen loopt na een week mondkapjes-discussie de besmettelijkheid onverminderd hard op. ’Genade’ lijkt straks niet alleen voor De Jonge nodig.

Kabinet twijfelt over coronakoers

Bekijk meer van

HET BESTE VAN DE TELEGRAAF

’Bevolkingsgroei is niet hoofdoorzaak uitputting aarde’

’Minder kinderen krijgen is weinig effectief’

’Niet zo vastklampen aan de pensioenleeftijd’

’Mbo vraagt om daden in plaats van woorden’