’Gun onderwijzer, agent en verpleegkundige huurverlaging’

„Nederland heeft een wooncrisis. Zo zijn er voor politieagenten, onderwijzers, verpleegkundigen in de steden te weinig betaalbare woningen. Voor een stadse sociale huurwoning verdienen ze te veel en voor de dure koophuizen te weinig. Volgend jaar zal het tekort aan woningen voor deze mensen verder toenemen. Bovendien worden er te weinig sociale huurwoningen gebouwd. De aandacht gaat volop naar starters en twintigers die noodgedwongen bij pap en mam blijven wonen. Ook is er veel aandacht nodig voor het groeiend aantal kwetsbare huurders. Maar vrijwel nooit gaat de aandacht uit naar de oudere huurders van de sociale huurwoningen. Voor zover ze er nog wonen: hoe ervaren zij de grote veranderingen? Zij blijven ongehoord, en dat terwijl deze ’gewone’ niet-kwetsbare bewoners het toch flink voor de kiezen krijgen. Zij krijgen behalve extra huurverhoging immers in toenemende mate ongevraagd ’kwetsbaar Nederland’ als buur. Evenwichtige mix Recent benaderde mij een groep bewoners met hun woonzorgen. Zij bewonen een complex in Den Haag met grote en kleine woningen, waarvan een deel vrije sector. Volgens de bewoners was hun wooncomplex altijd een evenwichtige mix van mensen met een laag inkomen met huurtoeslag en mensen met een ruimere portemonnee zonder huurtoeslag. Gewone mensen die rustig woonden met buren met vergelijkbare leefstijl en best gemengde inkomens. Sinds enkele jaren is het toewijzingsbeleid van corporaties er echter op gericht de woningtoewijzing te verengen tot ’de meest kwetsbaren’. In concreto: nieuwe huurders zijn vrijwel alleen nog huurders met een laag inkomen, statushouders of huurders met een zorgvraag. De bezorgde bewoners zeggen: „In ons complex van 99 woningen wonen 13 gezinnen uit Syrië, Nigeria, Rusland, Afghanistan, Marokko, Polen, Congo, Tunesië, Egypte en Turkije. Ook wonen er huurders met een zorgvraag, onder andere van de reclassering.” Er ontstaan volgens hen meer ergernissen en de sociale samenhang in het complex staat onder druk. Blijkbaar wordt door de toewijzingsregels de mix aan buren zo groot dat de sociale samenhang onder druk komt te staan. Abonnement op problemen Het is inmiddels bekend dat in buurten met veel sociale huurwoningen door toewijzingsregels sprake is van toenemende concentratie van kwetsbaren, van mensen met een abonnement op problemen; financiële problemen, geestelijke problemen, armoede. In feite wordt het probleem van de kwetsbare medemens daarmee vooral op het bordje van de overige huurders gelegd. Dat kunnen professionals uiteraard zien als beoogde diversiteit. Uit diverse onderzoeken blijkt echter dat overdaad aan diversiteit voor de meeste bewoners de tevredenheid met de buurt vermindert. Hoe hoger de diversiteit naar herkomst van buurtbewoners, hoe lager de sociale cohesie, volgens de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid. Uit onderzoek dat ik met collega-hoogleraar Musterd van de UvA heb gedaan, blijkt dat bewoners bij voorkeur verhuizen naar een buurt waar hun buren qua leefstijl, inkomen of herkomst niet te veel verschillen. Dat is blijkbaar wat mensen willen. Als corporaties en woonprofessionals toch willen mixen, dan bij voorkeur op wijkniveau, maar niet met directe buren: ’niet te veel dynamiek op het portiek’. Mix niet te veel op het niveau van buren. En als je dat wel wil doen: haal het midden terug. Bewoners die niet tot de kwetsbaren behoren, zou je zelfs een huurverlaging moeten geven. Van hen wordt immers als vanzelfsprekend verwacht dat ze dagelijks omgaan met kwetsbaar Nederland als buur. Een zeer verantwoordelijke rol. Laat de onderwijzers, agenten en verpleegkundigen terugkeren en gun ze een huurverlaging. Wat zou dat goed zijn voor de samenhang in moeilijke buurten en wat zouden veel mensen blij zijn. Dat zou een keer een keuze zijn voor positief stimulerend beleid.” Jan Latten is emeritus hoogleraar demografie