’De tijd van ja en amen bij ouders is voorbij’

„Op mijn kantoor, waar zes onderwijsadvocaten werken, staan we zowel schoolbesturen als particulieren bij en zien we een duidelijke stijging van particulieren die juridische bijstand nodig hebben op het gebied van onderwijs. Ik merk dat ouders vaker dan vroeger het heft in eigen hand nemen en beslissingen van scholen in twijfel trekken. Ze kijken kritischer naar leerkrachten en het schoolbestuur, en ze hebben vaker het gevoel dat ze als ouder niet gehoord worden. Ik weet dat er uit een onderzoek van een tijd geleden bleek dat de klachtencommissies van scholen het daardoor ook een stuk drukker hebben. Kritische ouders kunnen daar hun probleem delen, ze hebben voor een commissie mogen staan met daarin mensen die er verstand van hebben en de school heeft zich moeten verantwoorden. Vroeger werd er eerder ja en amen gezegd, ouders van nu willen van de hoed en de rand weten voor zij genoegen nemen met een besluit van een school. Dit gedrag is een afspiegeling van wat er in de hele maatschappij gebeurt: individuen stoppen hun mening niet onder stoelen of banken en plaatsen autoriteiten niet langer op een voetstuk. Het gevolg van deze mentaliteit is dat niet alleen grotere zaken voor de rechter komen, zoals over schorsing en verwijdering van leerlingen, maar dat ouders ook voor kleinere disputen naar de rechter stappen. Zoals in 2017, toen de leiding van de Haagse Maria Montessorischool voor het gerecht werd gesleept omdat twee zusjes het maken van de klassenfoto’s hadden gemist vanwege het Offerfeest. Of eerder deze maand het kort geding rond de jongen, eveneens uit Den Haag, die van zijn school niet aan de eindmusical mee mocht doen vanwege storend gedrag. Vergrootglas Zouden ouders hier een aantal jaren geleden nog genoegen mee nemen, nu worden leerkrachten en schoolbestuur kritischer bejegend. Als je vroeger als kind thuiskwam na straf of een schorsing, kon je ook nog eens een pak slaag van je ouders verwachten. Nu pakken diezelfde ouders – wel of niet terecht – hun vergrootglas erbij om te kijken of het wel rechtvaardig is wat er met hun kind gebeurt. De voorbeelden van hierboven komen uit Den Haag, maar dit speelt onder alle lagen van de bevolking. Niet alleen ouders met veel geld stappen naar de rechter. De drempel wordt tevens lager als iemand een rechtsbijstandverzekering heeft. Daarnaast spelen media ook een rol. Ouders die lezen over succesvolle juridische procedures, kunnen op het idee worden gebracht zelf ook een zaak aan te spannen. Dat ouders tegenwoordig sneller naar de rechter stappen, is niet altijd handig en terecht. Zo zitten er veel risico’s aan, zowel financieel als juridisch, maar ook voor het kind kan de impact groot zijn. Na zo’n zaak kan een leerling scheef worden aangekeken op school, ondanks dat het personeel professioneel met de zaak omgaat. In sommige gevallen moeten school en kind nog jaren met elkaar door. Dit soort dingen neem ik mee in mijn advies aan ouders en ja, er komen gevallen voor waarbij ik een rechtszaak afraad en de ouders adviseer goed na te denken voor ze actie ondernemen. Met ouderwets brieven schrijven kom je soms ook een heel eind.” Wilco Brussee is advocaat gespecialiseerd in onderwijsrecht bij Brussee Lindeboom Advocaten in Den Haag.