Door zwak beleid zullen wijkkalifaatjes ontstaan

In de Haagse Schilderswijk en Transvaal, in de stad waar ex-burgemeester Van Aartsen koketteerde met de samenwerking tussen overheid en salafistische moskeeën, gebeurt precies het tegenovergestelde van wat de gemeente beoogt. De jeugdwerkers van welzijnsorganisatie Xtra, zo bericht het Algemeen Dagblad, verspreiden zelf gevaarlijke ideeën. Ze zijn daarbij geholpen door de goedgelovige veiligheidsdienst. Wat blijkt? Om als expert in het veld te kunnen presteren, kregen ze tijdens een driedaagse cursus van de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding jihadinformatie en opsporingstrucjes ingestampt. Daar hoorden ze ook dat salafisme niet strafbaar is. Bingo! Prompt kwamen vijf veldwerkers als salafist uit de kast. Die cursus zagen ze als een fiat voor zendingswerk. En niemand die ingrijpt. Een van hen maakte het zo bont dat op zijn ontslag is aangedrongen. Meneer werd verplaatst naar het ouderenloket, maar hij zat kennelijk niet verlegen om werk en weigerde die post. De ouderen van dagen op de been krijgen voor uitputtende jihadinspanningen achtte hij vast geen kansrijke onderneming. Blijft de vraag waarom zo’n ophitser niet meteen ontslagen is, maar als multi-inzetbaar toptalent in huis bleef? Het antwoord kunnen we inmiddels dromen: laksheid, geen urgentie, geen verantwoordelijkheidsgevoel, verkeerde inschattingen, het niet willen herkennen van gevaarlijke individuen en veiligheidsrisico’s. Op de afdeling waar dubbele loyaliteiten, belangenverstrengeling en intimidatie de overhand kregen, was er meer narigheid, aldus het AD. Een klokkenluider meldde de misstanden, waarna haar mails gelekt werden en ze bedreigd werd. In plaats van bescherming kreeg ze ontslag; de collega’s die haar tegenwerkten bleven zitten. Totale gekte, denk je. Ingrijpen, saneren, nieuw beleid maken dat oude fouten kan voorkomen. Maar de directeur ontkent alles en de bronnen van de krant zijn bang voor represailles. Bang Klinkt bekend, soortgelijke toestanden sloopten ook de afdeling radicalisering van het Amsterdamse stadhuis. Vorige zomer bracht De Telegraaf nieuws over geloofsfanatici op het Rotterdamse stadhuis, maar burgemeester Aboutaleb ontkende dat stellig. Ook daar bleken de bronnen bang. Het patroon is alarmerend: grote steden hebben een grote moslimpopulatie waarbinnen de radicalisering zorgelijk is. Er wordt beleid bedacht, er worden afdelingen opgezet, er verschijnen kennisloketten en steunpunten. Maar niks werkt naar behoren. Bestuurders hebben hun mond vol van ’onze ogen en oren in de wijken’ en ’onmisbare sleutelfiguren’ en wekken de indruk dat ze met vereend multicultureel elan alles aankunnen. Maar dan blijkt ergens weer een puinzooi van jewelste te heersen die de aanpak frustreert: de transparantie ontbreekt, leugens en ontkenningen maken de boel nog schimmiger, persoonlijke vetes en religieus cliëntelisme domineren. Kosten Wat kost dit gepruts? Gemeenten hebben de afgelopen drie jaar twintig miljoen euro gekregen om radicalisering tegen te gaan. Eerder dit jaar kwam een rapport in de media terecht waaruit blijkt dat gemeenten geen idee hebben wat ze aan het doen zijn en of hun aanpak werkt. Zelfs het opzetten van netwerken was lastig, er ging geld verloren aan partners die niet leverden, veel ’sleutelfiguren’ hadden moeite met hun positie. Er is geen wetenschappelijk onderzoek gedaan naar de effectiviteit. De overheid gokt maar wat. Uit 2018 dateert de ontdekking van Elsevier over een constructie waardoor de NCTV in 2015 een deradicaliseringsprogramma buiten de overheid kon plaatsen, zodat de minister geen verantwoordelijkheid hoefde af te leggen over de dossiers en de extremisten niet afgeschrikt werden. Gevolg hiervan is dat de externe stichting die de deradicalisering verzorgde, geen cruciale informatie hoefde te delen met politie en justitie. Onze prioriteiten: eerst moest de minister uit de wind worden gehouden, daarna werd voor de extremist de pijn verzacht. Aan de veiligheid van de samenleving is als laatste gedacht. Zwak beleid De situatie is niet fraai, de oplossingen zijn ver te zoeken. Bij elke pas valt broddelwerk te vrezen. Vorige maand bleek dat de kinderbescherming ’IS-kinderen’ bij hun geradicaliseerde grootouders in Ede had geplaatst. Ophef, de burgemeester was geschokt. Net als nu: de Haagse burgemeester Krikke, die ooit weigerde de salafismefetisj van voorganger Jozias te veroordelen, is ook in shock. En zo hobbelen we stijf van verbazing van incident naar incident, zonder een stevig landelijk beleid dat kan voorkomen dat dit liberale, democratische land verziekt en verzwakt raakt door een niet te stuiten politieke islam. De overheid is ons een forse zelfcorrectie verschuldigd op het chaotische, zwakke beleid van de afgelopen jaren. Als die uitblijft, zullen wijkkalifaatjes ontstaan die ongehinderd kunnen doen wat de overheid nalaat: culturele veranderingen afdwingen, maar dan de duisternis in.