Een advertentie voor een retourtje Barcelona voor twee tientjes? In de Amsterdamse metrostations zullen we die niet meer tegenkomen. Sinds maandag geldt er een reclameverbod op producten waar fossiele brandstof voor nodig is. Trots trad de gemeente begin deze week met het nieuws naar buiten. „We willen een stad zijn waar zuinig met energie wordt omgesprongen,” zei wethouder Marieke van Doorninck erbij. De stellingdeelnemers willen er weinig van weten. „Dit lijkt op censuur,” zegt een respondent. „Een debat aanzwengelen is prima, maar waarom moet dat door iets te verbieden?”

Slechts 13 procent van de stellingdeelnemers vindt het reclameverbod een goed plan. De tegenstanders zijn met name van mening dat het gemeentebestuur zich niet moet bemoeien met het debat over klimaatverandering (84%). Daarnaast vindt 83 procent van de respondenten dat een dergelijk verbod indruist tegen de vrijheid van meningsuiting. „Vrije keuze moet blijven bestaan. De gemeente kan toch ook een voorlichtingscampagne plaatsen in de metrostations, gebaseerd op feiten?” oppert iemand. Een ander zegt: „Laat iedereen zelf beslissen wat ze willen kopen, en hang aan dit soort producten een leuk prijskaartje voor de belasting.”

In december vorig jaar nam het Amsterdamse gemeentebestuur een motie aan van GroenLinks, waar een raadsmeerderheid achter stond. Met die motie werd het stadsbestuur aangespoord reclame voor fossiele producten uit het Amsterdamse straatbeeld te weren, en contracten met reclame-exploitanten zo nodig te herzien. Het verbod dat deze week inging zou een eerste stap zijn. Toch gelooft maar 7 procent van de stellingdeelnemers dat zo’n verbod zijn vruchten zal afwerpen. „Nogal elitair om te denken dat het gros van de bevolking het zich überhaupt kan veroorloven om een elektrische auto te kopen,” zegt een respondent. „Als je het station uit bent, zie je diezelfde reclame ergens anders. Wat is het nut?” vraagt een ander zich af.

De weinige respondenten die wel wat voelen voor een verbod, plaatsen daar overigens kritische kanttekeningen bij: „Goed plan, mits de gemeente niet zelf biomassacentrales exploiteert,” zegt iemand. „Ik sta erachter, maar dit moet landelijk worden geregeld, of helemaal niet. Eén enkele stad die in de metro zo’n verbod instelt, dat lijkt me vrij zinloos”, zegt een ander.

Zelf zegt Amsterdam de eerste stad van Nederland te zijn die reclame voor fossiele producten gaat weren. Ook in andere Nederlandse steden pleiten politieke partijen al langer voor een dergelijk verbod, maar in bijvoorbeeld Utrecht is een initiatief hiertoe van de Partij voor de Dieren (PvdD) afgewezen. Slechts een derde van de stellingdeelnemers denkt dat andere steden het voorbeeld van Amsterdam zullen volgen.

Het is niet voor het eerst dat Amsterdam reclame voor bepaalde producten in het ov verbiedt. Vanaf 2017 mag in de metrostations ook geen reclame voor ongezond voedsel voor kinderen gemaakt worden, zoals toetjes waar veel suiker in zit.