Ouderen als oorzaak van wooncrisis aanwijzen, is kort door de bocht

Het leuke aan het vak van columnist is dat je wekelijks een uitlaatklep hebt die je bijvoorbeeld kunt gebruiken om de verschillende nieuwe ministers van frisse ideeën te voorzien. Laat ik beginnen met Hugo de Jonge, onze fonkelnieuwe minister van Wonen in het nieuwe kabinet. Ja, ik weet ook wel dat zijn baan eigenlijk ’minister voor Volkshuisvesting’ is, maar het woord ’volkshuisvesting’ is hopeloos oubollig en doet me denken aan de geur van mottenballen en lang vervlogen tijden, dus ik stel voor dat we de naam van zijn departement snel veranderen. Hugo, ik weet dat je net twee jaar in een hectische coronacarrousel hebt gezeten en dat je nu waarschijnlijk snakt naar een paar rustige jaren. Met de opdracht om er ieder jaar honderdduizend woningen bij te bouwen, zal die rust er voorlopig niet in zitten. Toch heb ik wel een paar ideeën waardoor je de problemen op de woningmarkt slim oplost zonder bouwstress. Kijk, de huizencrisis in ons land is nu vooral een starterscrisis. Iedereen die al een koop- of huurwoning heeft blijft zitten, ook al is de woning veel te groot of niet handig meer. Gemeenten wijzen de laatste tijd vooral naar de ouderen als de oorzaak van deze wooncrisis, want zij houden de grote eengezinswoningen bezet; en zolang er geen doorstroming is, verhinderen zij jongeren om een betaalbare huur- of koopwoning te bemachtigen. Die redenering is een beetje kort door de bocht, ik zal het uitleggen. Ouderen willen graag verhuizen, heel graag zelfs. Maar er zijn te weinig geschikte huurwoningen voor hen, en áls ze er al zijn dan hebben we weer regels die een verhuizing in de weg staan. Spaak lopen op regels Er zijn bijvoorbeeld best veel ouderen die graag hun koopwoning willen verkopen en verhuizen naar een kleinere huurwoning in de vrije sector, maar die plannen lopen spaak op de regels van de verhuurders. Zo sprak ik laatst een echtpaar, beiden fitte eind-zeventigers. Zij waren van plan om hun grote huis, waarop zij een overwaarde van een paar ton hebben, te verkopen en te verhuizen naar een kleinere huurwoning in de buurt van hun kleinkinderen. Maar, nu komt het. Hun inkomen bestaat uit een AOW-uitkering en een klein pensioentje en dat is te weinig voor de verhuurder om aan hen een woning te verhuren. Volgens de regels van vrijwel alle verhuurders moet je inkomen namelijk minimaal vier keer de maandhuur zijn. Dat dit echtpaar vanwege de overwaarde van hun woning met gemak nog tientallen jaren van hun spaarrekening de huur zou kunnen betalen, doet er niet toe. Regels zijn regels. Waarom wordt vermogen niet meegenomen door verhuurders? Onzekerheid Dat huurcontracten in de vrije sector maar voor maximaal twee jaar worden afgesloten, helpt ook al niet. Want ouderen willen niet nóg een keer verkassen of zelfs ook maar met de onzekerheid leven dat er de kans in zit dat ze ooit nog een keer moeten verhuizen. Dus hef die clausule in het contract op voor ouderen, anders lukt het nooit. En nog iets, ik heb er al vaker over geschreven, maar waarom kunnen we geen oplossing vinden voor twee ouderen, bijvoorbeeld twee vriendinnen, die met elkaar willen samenwonen in één woning, zonder hen te korten op de AOW en zonder het aanvullend partnerpensioen af te nemen? Het zou heel wat woningen vrijmaken als we hier een oplossing voor zouden vinden. En nu we het toch over samenwonen hebben: in een sociale huurwoning wonen gemiddeld 1,6 mensen, terwijl in alle overige koop- en huurwoningen in ons land 2,5 mensen wonen. Dat is toch een vreemd verschil? De belangrijkste reden is dat mensen in een sociale huurwoning niet gaan samenwonen, omdat ze nergens heen kunnen als de relatie stukloopt. Van een groot deel van de daklozen in ons land is dat namelijk ook de reden dat ze dakloos zijn. Vangnet Laten we dat probleem dan eens oplossen. Ik doe een voorzet: volgens het regeerakkoord krijgen de woningcorporaties de komende jaren een fors financieel belastingvoordeel, omdat de verhuurdersheffing wordt afgebouwd. Waarom stellen we daarvoor niet als voorwaarde dat de woningcorporaties bijvoorbeeld gebouwen met veel kamers beschikbaar gaan stellen, waar gescheiden mensen de eerste twee jaar voor een bescheiden huur gegarandeerd een kamer met badkamer kunnen krijgen? Op die manier haal je in ieder geval voor mensen met een sociale huurwoning een belangrijke drempel om te gaan samenwonen weg. Laat me nog een goed argument geven: als in iedere sociale huurwoning net zoveel mensen zouden wonen als in alle andere woningen in ons land, dan zouden er 800.000 sociale huurwoningen vrijkomen. Maar al zorgt de beschikbaarheid van dit vangnet er slechts voor dat één op de vier huurders besluit om te gaan samenwonen, dan komen er zónder te bouwen, zoveel sociale huurwoningen vrij, dat jij het de komende drie jaar rustiger aan kunt doen. Ik gun het je.

Ouderen als oorzaak van wooncrisis aanwijzen, is kort door de bocht

Bekijk meer van

HET BESTE VAN DE TELEGRAAF

’Toeslagenaffaire zet overheid op scherp’

’Onze rechtsstaat is toe aan renovatie’

’Kan er nog iemand de rechtsstaat verdedigen?’

’PFAS-aanpak Brussel is te laat en onvoldoende’