Betonrot door corruptie weghakken

’Racefietsen brengen smeergeld aan licht’ kopte De Telegraaf woensdag in de papieren krant. Collega Bart Mos beschreef in een artikel hoe twee Rotterdamse ambtenaren zich volgens justitie de afgelopen jaren door Brabantse wegenbouwers lieten omkopen. Ze werden beloond met een motorjacht, peperdure racefietsen en tientallen horloges van Rolex en Breitling. Tijdens hun verhoren vertelde een van de ambtenaren dat het aannemen van steekpenningen bij het uitbesteden van werk onderdeel was van de cultuur bij de gemeente Rotterdam. „Collega’s kregen dikke enveloppen met geld”, klikte de verdachte tegen rijksrechercheurs. Het lijkt de laatste jaren dweilen met de kraan open. Tal van beroepsgroepen en branches kampen met corruptieaffaires. De douane en de haven in Rotterdam bijvoorbeeld, die al jaren gebukt gaan onder omkopingsschandalen. In de havenstad blijken nogal wat krachten actief die de tamelijk onfrisse feiten over omkoping onder de tafel houden. Vier jaar geleden gaf de nationale politie opdracht aan de gerenommeerde onderzoeksbureaus EMMA en BTVO onderzoek te doen in de Rotterdamse haven, die geteisterd werd en wordt door grootschalige drugssmokkel en corruptieschandalen onder douaniers en niet-ambtelijk havenpersoneel. Weerstand De onderzoekers, daarbij ondersteund door criminoloog en emeritus-hoogleraar Cyrille Fijnaut als corruptie- en georganiseerde misdaadexpert, achterhaalden negentien dossiers van relevante strafzaken in de periode van 1996 tot 2016. Ze stuitten bovendien op nog veel meer zorgwekkende signalen, aanwijzingen en verhalen uit deze periode, die nooit onderzocht werden. Het zou gaan om honderden mogelijke integriteitsschendingen. Het onderzoek naar deze informatie leverde bepaald niet het gehoopte resultaat op. De belangrijkste reden? Volgens de onderzoekers weigerden diverse partijen in de haven om informatie te verschaffen. ’Deze organisaties stelden geen prijs op onze onderzoeksactiviteiten’, zo staat in een verklaring van de onderzoekers uit mei 2019. Naarmate de onderzoekers meer corruptie blootlegden gingen de luiken steeds verder dicht, schreven ze. Het komt vaker voor dat branches of organisaties problemen rond corruptie liever doodzwijgen. De strafadvocatuur is ook zo’n voorbeeld. Ernstige signalen dat strafpleiters zich voor een karretje laten spannen, dossiers lekken en hand en spandiensten verlenen aan de georganiseerde misdaad zijn er legio. Boodschappenjongens Recent nog werd in een proces-verbaal, dat aan het strafdossier van de bende van Ridouan Taghi werd toegevoegd, onthuld hoe advocaten zich als boodschappenjongens laten gebruiken. In plaats dat de beroepsgroep zelfreflectie toont en eens bij zichzelf te rade gaat waar al die signalen toch vandaan komen, zijn de dames en heren strafpleiters hoogst verontwaardigd en is volgens hen de rechtsstaat in het geding als het probleem wordt benoemd. De rotte appels binnen de advocatuur zijn net zo schadelijk voor de rechtsstaat als corrupte douaniers of politiemensen. Staatssecretaris Van Huffelen (Toeslagen en Douane) wil nu een nieuw onderzoek naar corruptie bij de douane, maar de wetenschappers weigeren de gevraagde bevindingen over te dragen. Er is kennelijk sprake van een vertrouwensbreuk. Toch moet de impasse rond dit nieuwe onderzoek snel worden doorbroken. De situatie in de haven van Rotterdam is te ernstig om te blijven bakkeleien. De stand van zaken bij de politie is niet veel beter. Het omvangrijke rechercheonderzoek Lemont naar de communicatie via EncroChat tussen criminelen, heeft ernstige corruptie blootgelegd bij de politie. Politie en rijksrecherche hebben een speciaal anti-corruptieteam opgetuigd dat onderzoek gaat doen naar de ’platte petten’ die criminelen faciliteren. Bestrijding Vorige maand uitte korpschef Henk van Essen in De Telegraaf grote zorgen over ambtelijke corruptie binnen zijn organisatie. Tijdens een besloten bijeenkomst over het nieuwe Multidisciplinair Interventieteam (MIT) dat ondermijnende criminaliteit moet aanpakken, werden harde noten gekraakt. Hoe moet dit splinternieuwe team de georganiseerde misdaad aanpakken als informatie over geheime onderzoeken rechtstreeks bij de onderwereld terecht komt? Van Essen liet blijken geschrokken te zijn van de informatie over corruptie die uit de EncroChat-data kwam. Tweede Kamerlid Dilan Yesilgöz-Zegerius (VVD) stelde direct zesentwintig vragen aan minister Grapperhaus, die ook wel beseft dat corruptiebestrijding bij zijn ambtenaren een veel hogere prioriteit moet krijgen. Er kunnen nog zoveel superteams bij komen, maar als de lekken niet worden gedicht is échte bestrijding van georganiseerde misdaad kansloos. Het was dapper van Van Essen de kat de bel aan te binden en het probleem eerlijk te benoemen. Maar stap twee moet nu ook worden gezet. Er is eigenlijk maar een manier om betonrot te herstellen, weten ervaren bouwkundigen. Het beton wegbreken tot aan de aangetaste metalen bewapening, deze vervangen en daarna het beton weer opnieuw aanbrengen. Precies de aanpak die de politie, douane, het havenbedrijf, de advocatuur en nog wat branches hard nodig hebben. Reacties of tips? Mail naar: jvdheuvel@telegraaf.nl

Betonrot door corruptie weghakken

Bekijk meer van

HET BESTE VAN DE TELEGRAAF

’Bevolkingsgroei is niet hoofdoorzaak uitputting aarde’

’Minder kinderen krijgen is weinig effectief’

’Niet zo vastklampen aan de pensioenleeftijd’

’Mbo vraagt om daden in plaats van woorden’