Foutje, bedankt Marleen Barth

Dat Marleen Barth en haar man liever op vakantie gingen dan het belangrijke donordebat in de Eerste Kamer bij te wonen, werd afgedaan als een ’inschattingsfout’. Ze had het allemaal ’verkeerd ingeschat’ en daarom moest ze vertrekken. In eerste instantie voelde ik vooral medelijden. Mevrouw Barth had niet alleen haar eigen carrière geruïneerd, maar tegelijkertijd ook de PvdA mee de afgrond ingesleurd. Niet handig. We hebben nog amper zes weken te gaan tot de gemeenteraadsverkiezingen en de PvdA zal behoorlijk balen van de hoeveelheid stemmen die zij door dit akkefietje gaan verliezen. Maar, hoe meer ik erover nadenk, hoe meer ik me afvraag of Barth het niet met opzet heeft gedaan. Barth is namelijk geen beginner, ze is slim en weet precies hoe onze politiek werkt. Zij maakt geen inschattingsfoutjes, zij wist precies wat haar actie teweeg zou brengen. Politicologe Ga even mee in mijn gedachtegang: Barth heeft politicologie gestudeerd en is daarna zeven jaar parlementair verslaggever geweest. De beste studie en de beste werkervaring om precies te weten hoe de hazen in Den Haag lopen, hoe gevoelig alles daar ligt, wat er als politicus van je verwacht wordt en hoe gemakkelijk je onderuit gehaald kunt worden. Twintig jaar geleden is ze politicus geworden. Eerst werd ze Tweede Kamerlid voor de PvdA en zeven jaar geleden fractievoorzitter voor de PvdA in de Eerste Kamer. Al die jaren houdt ze zich staande, maakt geen fouten en dwingt ze respect af. Zij weet precies met welke actie welke reactie uitgelokt wordt. Ze weet hoe ze zich moet gedragen om geen politiek gehannes te veroorzaken. Houd deze gedachte even vast en bedenk dan wat ze de laatste maanden gedaan heeft. Dat klopt toch niet? Bekijk het even vanuit haar positie: haar man moest vlak voor zijn pensioen gedwongen opstappen als burgemeester en haar eigen politieke partij is een ware kwelling. Ik denk dat ze gewoon heeft gedacht, ik stop ermee en sleur tegelijkertijd mijn partij mee de afgrond in. Huurverlaging Haar mailtje om te zeuren om een huurverlaging was een eerste poging. Natuurlijk had ze geen huurverlaging nodig. Met het wachtgeld, bezoldiging en nevenfuncties was het gezamenlijke inkomen van haar man en haarzelf naar schatting zo’n drie ton per jaar. Dan ga je natuurlijk niet zeuren om een paar honderd euro korting voor een Wassenaarse villa waarvoor je toch al weinig betaalt en waarop je eigenlijk geen recht hebt. Marleen Barth had genoeg politieke ervaring om te weten dat als je dan tóch gaat zeuren om een huurverlaging haar mailtje uit zou lekken, dit veel ophef zou veroorzaken en het einde van haar PvdA-carrière zou kunnen betekenen. Dat was wat ze hoopte. Maar het gebeurde niet. Ze kon doorgaan. Toen bedacht ze dat ze groter geschut in moest zetten, namelijk op vakantie gaan naar de Malediven (het eiland St. Barth was qua publiciteit nóg leuker geweest) terwijl er een belangrijk debat plaatsvindt in de Eerste Kamer. Als doorgewinterde politica weet je dat dit niet goed gaat vallen in de media. Barth weet ook als geen ander hoe zwak de top van de PvdA is en dat dit intern helemaal uit de hand zal lopen. En gelukkig... het lukt. Ze mag opstappen en de PvdA is flink beschadigd. Achterhaald Maar Barth heeft ons nóg een dienst bewezen: ze heeft ons óók een inkijkje gegeven in het reilen en zeilen van een ouderwets en achterhaald instituut als de Eerste Kamer. Kijk, een Eerste Kamerlidmaatschap is geen échte baan, het zijn erebaantjes voor 75 exen: ex-burgemeesters, ex-wethouders en ex-anderen. Deze 75 mensen vergaderen op dinsdagmiddagen met elkaar. Niet iedere dinsdagmiddag hoor, want als je het reces er afhaalt dan vergaderen ze maar ongeveer 35 dinsdagmiddagen per jaar. Voor dit vergaderen worden ze riant betaald. Om een idee te geven: Marleen Barth verdiende alleen voor haar Eerste Kamerlidmaatschap inclusief reiskosten, vergoedingen en toeslagen al ruim 40.000 euro per jaar. Dat is meer dan een modaal jaarinkomen en dat voor slechts 35 dinsdagmiddagen en wat voorbereidingstijd. De gewoonte is dat die 75 mensen allemaal fysiek aanwezig zijn op dinsdagmiddag en meestemmen met hun fractie. Het is vrij onzinnig dat je tegenwoordig nog fysiek aanwezig moet zijn bij een debat, waarvoor je zelf al alle voors en tegens hebt afgewogen en je keuze hebt gemaakt. Er zijn tal van slimmere manieren te bedenken om in de huidige tijd de taken van de Eerste Kamer uit te voeren met minder mensen, minder politiek gedoe en voor minder geld; veel minder geld. Maar ja, iets veranderen in de politiek, dat gaat niet zomaar. De politiek houdt krampachtig vast aan haar gewoontes, hoe onzinnig ze ook zijn en dat wist Marleen Barth. Ze heeft de knuppel in het hoenderhok gegooid, is keihard onderuit gehaald maar heeft op hetzelfde moment wél Asscher en de PvdA mee naar beneden gesleurd. Ze heeft ons allemaal een eer bewezen door aan te tonen hoe zwak de PvdA is dat de partij zelfs deze zaken niet kon voorkomen. Missie geslaagd.