Europese Commissie is geen regering, het zijn ambtenaren

De regering kent de eenheid van regeringsbeleid: het kabinet spreekt met één mond. Mocht het kabinet intern tot een ander besluit komen dan de portefeuillehoudend minister bepleitte, dan zijn er twee mogelijkheden. De portefeuillehouder legt zich neer bij het besluit en draagt het uit, en doet dat dan ook loyaal en ten volle; immers, je praat namens je collega’s die jou toevertrouwen namens het team te spreken. En als je je niet kunt verenigen met het genomen kabinetsbesluit, dan stap je op. Meer smaken zijn er niet. De Europese Commissie is geen regering. De commissarissen willen de indruk wekken van wel, maar het zijn ambtenaren. Ze zijn niet geformeerd door een parlementaire meerderheid maar bij elkaar gezet door de leiders van de lidstaten, de Raad van Ministers. De samenstelling van de Europese Commissie wordt daarmee niet bepaald door verkiezingen. Er is de laatste keer een toneelstuk opgevoerd om de indruk te wekken dat de kiezer iets te zeggen zou hebben over de Europese Commissie, om daarmee meer democratische legitimatie en dus meer macht naar de Commissie toe te kunnen trekken. Ik schreef al eens eerder over de Spitzenkandidat: de kiezers mochten kiezen tussen de lijsttrekkers van de partijen, met als koplopers Frans Timmermans van de sociaaldemocraten, en Manfred Weber van de christendemocraten. De winnaar zou voorzitter van de Commissie worden, en daarmee een soort president van de EU. De winnaar werd Manfred Weber. Kiezersbedrog Wat er toen is gebeurd, is onduidelijk, maar opeens was Ursula von der Leyen – bij de verkiezingen nergens te bekennen – voorzitter van de commissie. Timmermans werd hoogste eerste vicevoorzitter, een tot dan toe niet als zodanig onderscheiden functie, en Manfred Weber was weg. Het was dus – het is een groot woord maar mooier kunnen we het niet maken – kiezersbedrog met die Spitzenkandidat, en we mogen hopen dat dit nooit meer zal gebeuren. De Europese Commissie is geen regering, en je zou daarom kunnen zeggen dat het dan ook verder niet uitmaakt hoe ze zich gedragen, maar dat zou cynisch zijn (en, hoewel je haast cynisch zou worden als je nieuws uit Brussel leest, doen we daar niet aan mee). Je mag veronderstellen dat ook de Europese Commissie met één mond spreekt, dat een portefeuillehouder niet spreekt als mijnheer of mevrouw X, maar als dé eurocommissaris, juist als het over de eigen portefeuille gaat. Kernenergie Nu is er wat geks aan de hand met kernenergie. We hebben een eurocommissaris van klimaat, Timmermans, afkomstig uit een partij die (helaas, ik betreur dat al decennia) tegen kernenergie is. De eurocommissaris is van de meest alarmistische soort als het over klimaat gaat: zijn portefeuille gaat boven alle andere, omdat anders door CO2-uitstoot over tien jaar de wereld vergaat. Nu is kernenergie vrij van CO2-uitstoot, en een land als Duitsland stoot door de kernuitstap veel meer CO2 uit dan Frankrijk waar men tijdig kerncentrales is gaan bouwen. In Europa ontstond een discussie: welke energievormen worden aangeduid als ’duurzaam’. Die aanduiding heeft gevolgen, want duurzaam wordt gestimuleerd en gesubsidieerd, en niet-duurzaam wordt tegengewerkt, zie het aangekondigde verbod op verkoop van benzineauto’s. Na lang beraad heeft de Europese Commissie kernenergie zowaar als duurzaam aangemerkt. Halleluja, het licht breekt door! Wat blijkt nu: in een interview in de Luxemburgse krant Delano zegt de verantwoordelijke eurocommissaris Timmermans het volgende over het besluit dat kernenergie duurzaam is: „Als ik alleen was geweest in de Commissie zouden sommige beslissingen anders zijn genomen, inclusief deze.” Hij zegt dat erkenning niet betekent dat er financiële steun komt. En hij waarschuwt tegen kernenergie: „Landen moeten goed hun sommen maken voordat ze kerncentrales bouwen. Een kernreactor bouwen duurt minstens twintig jaar, en ondertussen worden andere energiebronnen goedkoper en kernenergie duurder.” Slappe hap en gedraai De commissaris zegt: dit besluit is wel genomen, maar we gaan er niets mee doen, we blijven biomassa subsidiëren en de natuur vol zetten met windmachines. In een echte regering had dit standpunt zijn opstappen betekend, want als je op een hoofdzaak van beleid, en dat mag je kernenergie toch wel noemen, als portefeuillehouder vindt dat de club een verkeerd besluit heeft genomen, dan stap je op. Het alternatief is dat je je neerlegt bij het besluit, maar dan mag iedereen verwachten dat je het eerlijk en loyaal zal uitdragen en uitvoeren. Wat er nu gebeurt, is van hetzelfde gehalte als wat er gebeurde met de Spitzenkandidat: slappe hap, en gedraai. Natuurlijk gaat Timmermans niet opeens zijn best doen om de vervuilende kolencentrales en CO2-uitstotende biomassacentrales zo snel mogelijk door schone kerncentrales te vervangen. Hij mompelt zachtjes „kernenergie is duurzaam” en roept er direct achteraan dat hij dat onzin vond en vindt, en dat hij er geen poot voor zal uitsteken. Als de Europese Commissie zo graag regerinkje wil spelen, zou men kunnen beginnen met eenheid van regeringsbeleid. Op deze manier is het klimaatbeleid bij de huidige commissaris niet in goede handen.

Europese Commissie is geen regering, het zijn ambtenaren

Bekijk meer van

HET BESTE VAN DE TELEGRAAF

’Bevolkingsgroei is niet hoofdoorzaak uitputting aarde’

’Minder kinderen krijgen is weinig effectief’

’Niet zo vastklampen aan de pensioenleeftijd’

’Mbo vraagt om daden in plaats van woorden’