Afkoelen met Jos en Carola

Zoals hier eerder besproken gaat de samenwerking in de coalitie steeds moeizamer en dat is aan de gebrekkige besluitvorming te merken. Datgene waarover men het na eindeloos overleg wel eens is, wordt dan ook dankbaar omarmd als een voldongen feit dat niet nog eens op tafel moet komen. Het gebeurde vorige week maandag wel. CU-voorman Gert-Jan Segers was die dag afwezig, want zat bij de parlementaire ondervragingscommissie rond buitenlandse geldstromen naar moskeeën. Vicefractievoorzitter Joël Voordewind verving hem. Segers had de week ervoor betrokkenen de indruk gegeven dat zijn fractie in zou stemmen met het ratificeren van het handelsverdrag met Canada, Ceta. Zo maakten hoofdrolspelers tijdens een donderdagse sessie in het Catshuis op dat de partij aan boord was, omdat was besproken hoe het kabinet aan de bezwaren van de CU tegemoet kon komen. Een aanwezige bespeurde ook weinig persoonlijk verzet bij de CU-leider tegen het verdrag. Misschien kwam dit ook omdat Segers zelf aan de onderhandelingstafel zat tijdens de formatie, waarin ook de ChristenUnie afsprak dat het kabinet handelsakkoorden moest bevorderen. Gevoelig onderwerp Toch wist men dat het onderwerp gevoelig lag bij de partij. „Handelsakkoorden leggen onacceptabele beperkingen op aan het stellen van maatschappelijk verantwoorde eisen aan producten en diensten”, zo valt te lezen in het CU-verkiezingsprogramma. Daarnaast nam het rumoer in de media over Ceta toe. Zo liet het tv-programma Radar na een met doodshoofden en dampende kolencentrales aangeklede reportage een GroenLinks-Kamerlid onweersproken leeglopen tegen het verdrag. „Dank voor uw uitleg”, zei de presentatrice nog. Minister Sigrid Kaag (Buitenlandse Handel) had zich intussen al weken in allerlei bochten gewrongen om het belang van de deal uit te leggen en bezwaren weg te nemen. Zelfs tijdens haar werkbezoek aan Israël hing ze nog aan de lijn met de CU om argumenten aan te dragen en vragen te beantwoorden. Fan van de Partij voor de Dieren „We staan echt niet elke week met het regeerakkoord te wapperen”, legt een coalitiekopstuk uit. „We willen echt meedenken. Maar de vraag is op een gegeven moment wel of je iets echt zelf vindt. Of dat je je bijvoorbeeld laat meeslepen door een Radar-uitzending die gemaakt wordt door een prominente fan van de Partij voor de Dieren.” Hier openbaart zich een groeiend Haags besef, dat het goedbekeken ’platform met de kritische kijk op consumentenzaken’ van de NPO regelmatig invalshoeken kiest die opvallend veel overeenkomsten vertonen met het gedachtegoed van een politieke familie, waar ook de Dierenpartij toe behoort. In Den Haag wordt steeds vaker de link gelegd tussen presentatrice Antoinette Hertsenberg en de bijbaan van haar man Niko Koffeman, senator van de Dierenpartij, een fel tegenstander van Ceta. Tijdens het coalitieoverleg die maandag steunde en kreunde Voordewind dat het een lieve lust was. Emotioneel verhaalde hij over grote bezwaren van zijn partij tegen Ceta. Meerdere hoofdrolspelers twijfelden aan zijn beweegredenen. Voordewind staat er aan het Binnenhof om bekend dat hij dol is op de schijnwerpers van de media om zijn geacteerde gewetenswroeging te etaleren. Het maakt hem niet populair bij zijn collega’s. Daarom wordt hij achter de schermen stiekem nog steeds Jos genoemd, zijn oude roepnaam van voor zijn bekering. En dat dan weer tot ergernis van Jos – pardon – Joël zelf. Zo werd maandag over iets gesproken dat door de rest van de coalitie al als afgedaan werd beschouwd. Het duurde meer dan een uur. En toen had Mark Rutte er schoon genoeg van. Linkser dan Klaver De voorzitter van het coalitieoverleg werd kwaad. Niet alleen foeterde de premier dat hij Nederland niet voor gek laat zetten met het torpederen van een handelsverdrag met onze bevrijders, hij wees Voordewind erop dat het kabinet van de Canadese premier Trudeau ’nog linkser is dan het GroenLinks van Jesse Klaver’. Eén iemand hield zich tijdens het gebekvecht muisstil; de vicepremier van de ChristenUnie, Carola Schouten. Het is aanwezigen vaker opgevallen dat Schouten haar rol als vicepremier, oftewel het wegwerken van partijpolitieke obstakels of verpeste sferen, nauwelijks invult. Deze situatie bestond al voordat het zware stikstofdossier om de hoek kwam kijken. De gemoederen liepen hoger en hoger op, tot onder meer D66-fractieleider Rob Jetten suggereerde dat Schouten haar partijgenoot misschien even apart moest nemen om de zaak te bespreken. Het ChristenUniekoppel verliet hierop de vergaderkamer en ging op de gang – zoals een aanwezige het noemt – ’even afkoelen’. De achterblijvers keken elkaar verbijsterd aan. „Voordewind is knet-ter-gek”, blikt een coalitiekopstuk terug. En: als ’dit autistische gedrag’ de nieuwe omgangsvorm in de coalitie wordt, dan is het snel afgelopen met Rutte-III. Nog de hele week kreunde en steunde de CU in de Kamer en in de media over Ceta. Tot Voordewind zich donderdag aan het einde van de middag liet ’overtuigen’ door ’stevige waarborgen’ van minister Kaag. In werkelijkheid had de rest van de coalitie geen andere uitkomst geaccepteerd.