Beelden toeslagendebat konden zo uit bananenrepubliek komen

Dit is niet langer het land waar ik in 1982 naartoe kwam, realiseerde ik mij weer. Er komen vrijwel wekelijks nieuwe politieke schandalen bij. Maar nooit had ik gedacht dat een instituut als de Belastingdienst, een pijler van de samenleving die een directe machtsrelatie met de burgers onderhoudt, moedwillig onschuldigen in ongekende nood en armoede zou storten en ze jarenlang pervers zou uitwringen. Deze wrede terreur was bekend bij de top van de Belastingdienst, de FIOD en de afdeling toeslagen. Maar ze gingen door. Verhalen gedupeerden gaan door merg en been De verhalen van de gedupeerden gaan door merg en been. Burgers moesten ongekende bedragen terugbetalen, soms honderdduizend euro. Overkomt je zoiets, dan slaat de grond onder je voeten weg. Er zijn mensen op de snelweg uit hun auto gezet voor inbeslagname, gezinnen verloren hun huis, huwelijken raakten verwoest, kinderen leefden ineens in armoede. De tol op de (geestelijke) gezondheid van de getroffenen moet ongekend zijn. Een man die op de tribune zijn emoties niet meer kon bedwingen, verliet de zaal onder begeleiding van een bewaker die eerst bij hem knielde en een troostende hand op zijn schouder legde. Dat beeld spreekt boekdelen. De handhaver in uniform die meer medemenselijkheid toont dan bij de microfoon kwebbelende staatssecretaris Snel. Die bureaucraat verwees de aanwezigen naar de belastingtelefoon – precies daar waar ze jarenlang niet gehoord zijn. Alsof je naar miezerig cabaret keek. Naar een halvegare die zich een misselijke grap permitteerde over de rug van door ellende getroffen mensen. En Snel had zijn grievende stommiteit niet eens door. De kloof – daar werd die alweer gedemonstreerd door een bewindsman. Antireclame Deze kafkaëske hel voor honderden gezinnen begon onder voormalig staatssecretaris Wiebes. Ja, die dramatische belichaming van Guust Flater. Hij faalde in de reorganisatie van de Belastingdienst, die verzweeg dat 450 miljoen euro niet werd geïnd en dat vele miljoenen gespendeerd werden aan riante vertrekregelingen. Deze ongekende antireclame voor zijn partij hangt in het huidige kabinet veilig op zijn post en hoeft nooit zijn verantwoordelijkheid te nemen voor het groezelige remspoor aan bestuurlijke ellende dat hij overal achter zich laat. Ontmenselijkte machtspotentaten geven uitsluitend om hun Haagse houdbaarheidsdatum. Ook Snel, die over deze affaire de Kamer verkeerd inlichtte en informatie achterhield, hangt nu de superheld uit. Van aftreden wil hij niets weten. Want, zo houdt hij zichzelf in zijn grootheidswaan voor, híj, Snel, kan de ellende herstellen. Nu zijn baan op de tocht was, veinst hij ineens wel verantwoordelijkheid. En het lamlendige parlement, met uitzondering van de SP, de PvdA en Denk, liet hem de motie van wantrouwen overleven. Protest voor de bühne. Zo tuft Den Haag voort, van schandaal naar schandaal, blind voor de omvang van de maatschappelijke tragedie die zich voordoet. Vergeet Snel, dat D66-pionnetje van dienst. Het toeslagenschandaal had de regering de kop moeten kosten. De maat is vol, een tijdperk van harteloos bestuur moet eindelijk voorbij zijn. Verbijsterend onrecht We leven in een land waar de menselijke maat uit veel beleid verdwenen lijkt, waar wispelturige paniekpolitiek burgers tureluurs maakt, waar na jaren van achteloos gedogen bestuurd wordt op basis van wantrouwen en een verstikkende regelzucht gebaseerd op een negatief mensbeeld. Met verbijsterend onrecht als gevolg. Zelfs de ambtenaren van de Belastingdienst kunnen het niet meer aanzien. Dit is de erfenis van drie kabinetten krakkemikkig en zielloos compromisbeleid onder leiding van een roekeloze VVD die slechts één kunstje standvastig klaart: kil saneringsmanagement. Er is een klimaat van amoraliteit ontstaan dat de samenleving ontwricht. Fouten die levens raken worden zo lang mogelijk toegedekt; verantwoordelijkheid wordt ontweken; onder het dunne gespin van imagodokters gisten de politieke leugens van schaamtevrije bewindslieden. De les voor de samenleving is dat je met alles wegkomt, indien je maar in de juiste kringen verkeert. Onverzoenlijk boos Zie Klaas Dijkhoff, die vanuit zijn ivoren toren uitkeringsgerechtigden kleineert, maar zelf fraude pleegde met reisvergoedingen en maar niet inziet wat er moreel hapert aan het incasseren van wachtgeld terwijl hij genoeg verdient in zijn nieuwe betrekking. En je dan verbazen dat deze immuniteit voor het meest elementaire fatsoen burgers onverzoenlijk boos maakt. De toeslagenaffaire sloeg een krater in de houdbaarheid van dit kabinet. En nog beweegt er niets. Rutte III moet aftreden en niet alleen om de belastingcatastrofe. Vooral hierom: omdat het morele kompas van deze regering onherstelbaar kapot is. Omdat de amorele politiek van gesjoemel met burgers moet stoppen.