Cynisch gevecht om migratieprobleem

Onze premier Rutte en minister van Financiën Hoekstra hadden daar eerder helder en eensgezind op ingespeeld. Zij wisten acht lidstaten bijeen te brengen om tegengas te geven tegen – want dat is het – de Frans-Duitse as. Tal van lidstaten hebben de begrotingsregels de afgelopen jaren aan hun laars gelapt. Die zijn door Brussel niet aangepakt. Premier Rutte zei daar begin maart in zijn rede in Berlijn over: „We moeten terug in het gareel.” Die acht lidstaten onderstreepten in maart de noodzaak van naleving van de euroregels, nodig voor gezonde begrotingen en een sterkere economie. De Duitse media stonden toen al achter die boodschap van de acht: „Hopelijk verhinderen de Acht uit het noorden de grootste dwaasheden.” Verzet Nu, drie maanden later, zijn er geen acht, maar al twaalf lidstaten die eensgezind zijn in hun verzet tegen de plannen van Macron, gesteund door Merkel. Haar machtspositie is de afgelopen maanden verzwakt. Kijk maar naar de kritiek op haar van de Beierse zusterpartij, de CSU. Vrijdag 22 juni heeft minister Hoekstra bekendgemaakt dat nu twaalf eurolanden zich verzetten tegen het opstarten van gesprekken over een eurozone-begroting. Dat zijn naast Nederland: Finland, Zweden, Denemarken, Oostenrijk, Estland, Letland, Litouwen, Ierland, Malta, België en Luxemburg. Dat laatste land is het thuisland van eurovoorzitter Juncker. Het plan Macron/Merkel wil zo’n eurozone-begroting. Niet alleen om daarin tientallen miljarden euro’s te stoppen, maar ook om de macht daarover in handen van de Eurocommissie (met op de achtergrond uiteraard die van Frankrijk en Duitsland) te leggen. Het is een vaag en dus gevaarlijk verhaal. Op kritische vragen werd door Macron en Merkel gezegd dat zij dat zo gedaan hebben om de andere eurolanden de ruimte te geven daarover mee te praten. En gij gelooft dat? Potje Waar is die aparte geldpot voor bedoeld? ’Voor investeringen in innovatie en menselijk kapitaal’, is het verhaal. Redelijk vaag. Om hoeveel geld gaat het? Vele miljarden. Nederland ziet niets in de Franse plannen omdat het noorden weer moet opdraaien voor het zuiden van Europa, dat er al jarenlang een potje van heeft gemaakt. Nogmaals: prima dat onze minister Hoekstra namens twaalf regeringen halt en front heeft gemaakt. Een tweede belangrijk onderwerp, dat de kracht en de toekomst van Europa raakt, is de migrantenproblematiek. Vorige week schreef ik: het wordt tijd. Europa kan het vormen en voeren van een helder en concreet asielbeleid niet elke keer weer doorschuiven. Zeker niet omdat het nu lang niet altijd om echte vluchtelingen gaat van wie het leven in gevaar is, maar om mensen die in Europa een beter bestaan willen verwerven. Onmenselijk Vorige week donderdag was er een spoeddebat in de Tweede Kamer over dat brisante vraagstuk. Voor premier Rutte een steun in de rug. Heel opmerkelijk was het dat op het Binnenhof de kaarten gekeerd zijn. Weet u het nog? Nog niet zo lang geleden werd het VVD-Kamerlid Azmani weggehoond toen hij stelde dat het huidige asielbeleid onmenselijk was omdat het „mensen aanzet hun leven te wagen door te proberen met wankele bootjes de Middellandse Zee over te steken”. In de macht van onmenselijke mensensmokkelaars. Ook nu verdrinken er elke week honderden migranten. Columnist Ephimenco schreef vorige week zaterdag in Trouw dat Europa balanceert op de rand van een ernstige crisis rond de migratiekwestie: „Had zij (Merkel) haar energie drie jaar geleden maar met kracht gebruikt om haar bondgenoten op één lijn te krijgen, in plaats van haar macht te gebruiken om haar ’wir schaffen das’-mantra te laten doorklinken.” Afgelopen zondag was er een informele bijeenkomst van een groot aantal leiders van de landen in Europa over de opvang van vluchtelingen. We hadden daar met grote spanning naar uitgezien. ’Niks opgelost’ kopte een krant: „De leiders en lidstaten vechten elkaar steeds openlijker bijna letterlijk de tent uit.” Intussen waren er op die dag zeven boten voor de Libische kust met zo’n duizend migranten aan boord in nood. Cynischer kan niet. Lange discussie Bondskanselier Merkel zei dat het migratievraagstuk beslissend kan zijn voor het lot van de EU. De diplomaten van de lidstaten voorspelden een zware en lange discussie. In ieder geval bleek dat de komst van economische migranten uit Afrika moet worden ingedamd. Intussen werd – maandag ook in nota bene de Volkskrant – de noodklok geluid. Daar schreef cultuurhistoricus René Cuperus over een voorspelde massamigratie uit Afrika: „Een langzame zelfmoord van Europa, door het verdwijnen van de Europese verzorgingsstaat en de westerse democratische rechtsstaat.” Na een marathonvergadering meldden de regeringsleiders vrijdagochtend dat zij een akkoord hadden bereikt. Europa gaat proberen met landen in Noord-Afrika afspraken te maken. Dat wisten we al. Wel enkele stappen, maar vooral een sluier van meningsverschillen. Moeizaam verder.