In hetzelfde Afghanistan kreeg een landmachtmilitair op zijn donder omdat hij een scherfwerende bril droeg die niet door defensie was verstrekt. Toen hij zijn boze officier uitlegde het ding bij de Amerikaanse legerwinkel op Kandahar Airfield te hebben gekocht omdat het standaardmodel bij defensie op was, werd hem aangeraden dan maar geen bril te dragen. „Want dan betaalt defensie eventuele schade als je gewond raakt. Als je die bril draagt niet.” Hij waagde het erop. Een kleinere kans op oogletsel genoot de voorkeur boven een geheel vergoede blindenstok.

De anekdotes zijn jaren oud en bewijzen dat leveringsproblemen van persoonlijke uitrustingsdelen bepaald niet nieuw zijn. En toch stond iedereen op zijn achterste benen toen vorige week bekend werd dat het niet was gelukt duizend landmachtmilitairen van handschoenen, warme schoenen en onderjassen te voorzien. Waar komt die boosheid vandaan?

Commandant der Strijdkrachten Rob Bauer denkt het antwoord te kennen. Hij stelde onlangs vast dat er chagrijn binnen de organisatie zit. Mensen zijn klaar met de mooie woorden over verbetering, ze willen resultaten zien.

Wat Bauer niet noemt, maar veel verontrustender overkomt, is de berusting die je links en rechts hoort. Militairen die al voorbij het geloof op verbetering zijn. Ze zien in het Noorwegen-echec het bewijs dat zelfs met 1,5 miljard euro per jaar extra defensie niet in staat is het huis op orde te krijgen. Als het al niet voor elkaar krijgt duizend paar handschoenen binnen twee jaar aan te schaffen, wat lukt dan wel?

Beide sentimenten hebben een directe relatie met een enorm probleem: torenhoge uitstroomcijfers en achtduizend onvervulde vacatures. Wie wil er werken bij een organisatie die basale zaken niet op orde heeft?

Natuurlijk is dat maar een deel van het verhaal. Na jaren van bezuinigen kunnen eindelijk onbemande vliegtuigen, nieuwe fregatten en extra computers voor de cyberunit en deze week zo succesvol gebleken MIVD worden aangeschaft. Maar wat heeft Jan Soldaat eraan als hij met bevroren handen bij de militaire arts eindigt? Herstel moet beginnen bij het fundament. Daarom zijn dit soort ogenschijnlijk triviale zaken zo belangrijk.

Het stokkenmysterie van de F-16 vlieger werd overigens opgelost. Hij kreeg te horen dat het hoogstwaarschijnlijk om het frame van een klamboe ging. Alleen is de klamboe zelf nooit geleverd.