Pas uitkeringen aan, werkgevers schreeuwen om mensen

Het was een klein nieuwsberichtje tussen al het non-nieuws rondom de zinloze formatiepogingen, maar ik wil het er in deze column toch even over hebben: twaalfhonderd mensen hebben de afgelopen twee jaar geld cadeau gekregen van het UWV. Deze twaalfhonderd mensen kregen naast hun werkeloosheidsuitkering een tweede uitkering, omdat ze tijdens hun werkeloosheid bijvoorbeeld ziek of zwanger werden. Hun werkeloosheidsuitkering had natuurlijk stopgezet moeten worden op het moment dat ze de andere uitkering kregen, maar dat is niet gebeurd en daardoor kregen zij dubbel geld. Ruim twee miljoen euro verkwanseld. En nu komt het, hou je vast: iedereen die per ongeluk een dubbele uitkering heeft gekregen, hoeft het niet terug te betalen. Alstublieft: een cadeautje van het UWV. Volgens het UWV gaan ze het niet terugvorderen omdat het al een of twee jaar geleden is en de mensen daardoor in financiële problemen zouden kunnen komen. Is onze overheid nog steeds zó van slag door al het gepruts rondom het afhandelen van de kinderopvangtoeslagaffaire dat uitvoeringsinstanties niet eens meer beginnen aan terugvorderen van onterecht ontvangen gratis geld? Dat is toch niet uit te leggen aan belastingbetalende Nederlanders? Gratis geld voor criminelen Even terug naar het gehannes bij het UWV: nog niet zo lang geleden werden we opgeschrikt door de grootscheepse fraude met de werkeloosheidsuitkeringen die linea recta naar Polen gingen; en kort daarna kwam het nieuws dat het UWV doodleuk arbeidsongeschiktheidsuitkeringen bleef overmaken aan honderden gedetineerden die voor zware delicten in de gevangenis zaten. Tijdens hun gratis verblijf bleven de gevangenen hun arbeidsongeschiktheidsuitkering ontvangen en cashten zo vele tienduizenden euro’s. Het UWV had de uitkering moeten stopzetten terwijl ze in de gevangenis zaten en vervolgens weer opstarten als ze vrij kwamen; is niet gebeurd. Als het niet zo triest was, zou je er om kunnen lachen. Want hoezo ben je door een UWV-keuringsarts arbeidsongeschikt verklaard, terwijl je wel in staat was om een xtc-lab op te zetten, drugstransporten te regelen of een overval of ramkraak te plegen? Dan ben je ook in staat om te werken, lijkt me. Keuringsarts om de tuin geleid Een zware veroordeling zou ook meteen het bewijs moeten zijn dat je de keuringsarts van het UWV om de tuin hebt geleid en dat je al die jaren onterecht een arbeidsongeschiktheidsuitkering hebt opgestreken. Het UWV zou dus niet alleen tijdelijk de uitkering stop moeten zetten, maar ook de kwalificatie ’arbeidsongeschikt’ terugdraaien en deze crimineel nooit meer het recht geven op een arbeidsongeschiktheidsuitkering. Lijkt me niet meer dan logisch, toch? De vele fouten met de uitkeringen vallen de mensen van het UWV niet eens te verwijten. Ons hele uitkeringsstelsel is door de politiek veel te complex gemaakt. De medewerkers van het UWV kunnen zelf ook geen wijs meer uit de ingewikkelde brei aan uitkeringen. De politiek zou de hele uitkeringsfabriek eens tegen het licht moeten houden en aanpassen aan de huidige tijd, met al haar nieuwe mogelijkheden en honderdduizenden vacatures. Neem bijvoorbeeld de arbeidsongeschiktheidsuitkeringen: de ingewikkelde procedures en complexe berekeningen leggen de boel eerder lam dan dat ze helpen. Iedere ambitie gesmoord Als je gedeeltelijk arbeidsongeschikt bent, dan kijk je wel uit om meer uren te gaan werken of promotie te maken, want dan verlies je het recht op je uitkering. In die zin smoort het iedere ambitie en dat is zonde, want veel mensen uit deze groep snakken naar meer en beter werk. Doordat we door corona veel gemakkelijker vanuit huis kunnen werken, is er vast ook een grote groep die nu zonder problemen zou kunnen werken. Waarom de arbeidsongeschiktheidsuitkeringen niet omzetten in een basisinkomen van bijvoorbeeld 500 of 1000 euro, afhankelijk van de mate van arbeidsongeschiktheid? Als je meer kunt verdienen of promotie kunt maken, ondanks je arbeidshandicap, hoef je het niet te laten en je basisinkomen verlies je pas als je bijvoorbeeld meer dan een modaal inkomen verdient. Vreemde prikkel Een werkloosheidsuitkering is ook zoiets. Hoe langer je arbeidsverleden, hoe langer je recht op een werkeloosheidsuitkering. Dat is een vreemde prikkel en het laat mensen onbedoeld te lang wachten om een nieuwe baan te accepteren. Best riskant, want het is juist van belang om zo snel mogelijk weer aan de slag te gaan. Stel dat we alle werkloosheidsuitkeringen zouden vervangen door één standaard uitkering van bijvoorbeeld 1000 euro per maand voor maximaal een halfjaar. Alles wat je meer of langer nodig hebt dan dit bedrag kun je er renteloos bij lenen, maar zodra je weer een baan hebt, betaal je het terug. Dat zou aan de ene kant de kosten van de sociale lasten bij de werkgever enorm verlagen, waardoor deze weer een hoger salaris kan betalen. En aan de andere kant zou degene die de baan verliest niet blijven wachten met een nieuwe baan omdat hij nog zoveel maanden ’recht heeft’ op een uitkering. Werkgevers schreeuwen om mensen, dus laat de uitkeringsfabriek dan niet de sta-in-de-weg zijn.

Pas uitkeringen aan, werkgevers schreeuwen om mensen

Bekijk meer van

HET BESTE VAN DE TELEGRAAF

’We zullen moeten leren leven met personeelstekort’

’Verdubbel salarissen politici en ambtsdragers’

’Hou op met deze sekspropaganda’

’Eigen grenzen leren kennen zo waardevol’