Deurwaarder moet uitweg aanbieden

Ik kijk weleens naar televisieprogramma’s over deurwaarders, maar wel met een knoop in mijn maag. Ik vind het beroerd om te zien hoe twee botte deurwaarders een schamel huisje van een arme alleenstaande moeder of werkloze man voor wie het leven even te veel werd, binnendringen en geld eisen voor onbetaalde facturen. Mensen met schulden bezwijken sowieso al bijna onder de stress, en deze deurwaarders doen er nog een schepje bovenop door geld te eisen dat er overduidelijk niet is. Als er niet betaald kan worden, halen ze spullen uit het huis die ze voor een habbekrats verkopen. Het weinige speelgoed van de kinderen, de oude televisie en de laptop van de schoolgaande zoon... Alles van enige waarde wordt meegenomen om daarmee zoveel mogelijk van de openstaande rekening en hun kosten te betalen. De kinderen durven vervolgens geen vriendjes meer thuis uit te nodigen, omdat hun speelgoed weg is; en de schoolgaande zoon mist tentamens en huiswerkopdrachten omdat zijn laptop is meegenomen. Verplaats je even in de situatie van het gezin: de meeste schulden beginnen met een kleine misstap of een onvoorziene tegenvaller. Dat kan iedereen overkomen. Als het niet lukt om de eerste rekeningen te betalen, dan stapelen de brieven van deurwaarders en boetes, incassokosten en nieuwe schulden zich op tot het een uitzichtloze berg wordt en het gezin uit pure stress het bijltje erbij neergooit. Ze wíllen de rekeningen wel betalen, maar weten niet meer hóe. Het verdienmodel van een deurwaarder is simpel: hoe meer geld zij van deze wanhopige gezinnen kunnen innen, hoe meer zij verdienen. Laatst hoorde ik een eigenaar van een incassobureau in een televisieprogramma uitleggen hoe ver hij gaat om het geld te innen. Ze gaan betalen, ’linksom of rechtsom’, aldus de directeur. Koude rillingen krijg ik ervan. Is het alle ellende waard? Een aantal incasso- en deurwaardersbureaus beweert dat ze vanaf nu ’duurzaam’ zullen gaan incasseren. Daarmee bedoelen ze waarschijnlijk dat ze meer empathie zullen tonen en de gezinnen in schulden niet meer het vel over de neus zullen trekken. Maar hun verdienmodel blijft gelijk, en wat is er in hemelsnaam duurzaam aan deze manier van incasseren? Ze duwen kwetsbare gezinnen met schulden steeds verder in de ellende en bieden geen mogelijkheid om hun situatie ten goede te keren. Daar is ons mooie land toch niet mee gediend? Willen bedrijven als Eneco, Aegon of Bol.com dat de duimschroeven op deze manier steeds verder aangedraaid worden bij gezinnen met schulden, of zouden zij het ook liever anders zien? Ik denk het laatste. Stel dat de deurwaarders zichzelf opnieuw zouden kunnen uitvinden en een nieuw verdienmodel zouden omarmen? Stel dat zij in plaats van ouderwetse ’onder druk-zetters en geldophalers’ degenen zouden worden die oplossingen bieden aan wanhopige gezinnen? Stel dat zij zich erop toeleggen om bijvoorbeeld arbeid aan te bieden waarmee de schulden vereffend kunnen worden? Het mooie is: er is momenteel zoveel werk en we komen overal handen tekort, dus arbeid is gemakkelijk te vinden. Op dit moment is een incassobureau al met een test bezig om mondjesmaat degene met schulden in contact te brengen met uitzendbureaus in de omgeving. Dat is een mooie eerste stap en de resultaten zijn hoopgevend. Maar daarmee zijn de schulden nog niet afbetaald. Nóg beter is het als het incassobureau standaard werk zou aanbieden om daarmee de schuld te vereffenen. Ik maak het even concreet met een voorbeeld: stel dat je als deurwaarder met alle gemeenten de afspraak maakt dat je graffiti van huizen, bruggen en muren verwijdert en dat de gemeenten daarvoor een budget vrijmaken. Iedereen die een schuld heeft, krijgt van de deurwaarder het aanbod om in een graffiti-schoonspuitteam te gaan werken. Dat kan overdag, maar ook in het weekend of ’s avonds, zodat het naast je eventuele baan kan. Ieder gewerkt uur wordt niet uitbetaald, maar wordt in mindering gebracht op de schuld tot de hele schuld is afbetaald. De deurwaarder houdt de urenregistratie bij. Er zijn nog tal van andere klussen te bedenken die veel tijd kosten, nu niet gedaan worden en waarvan ons land zou opknappen. Feitelijk is dit een win-win-winsituatie: het deurwaarderskantoor krijgt haar omzet betaald door de gemeente en hoeft de gezinnen met schulden niet verder in de ellende te duwen. Voor het gezin met schulden is het fijn dat zij van een uitzichtloze situatie nu zelf het heft in handen krijgen en hun schulden kunnen wegwerken door uren te werken. De gemeente is ook een winnaar, want die hoeft minder geld uit te geven aan maatschappelijk werkers, budgetcoaches en de medewerkers bij de schuldenbalie. Plus de omgeving knapt ervan op: muren van gebouwen, huizen en bruggen zullen er schoner en frisser uitzien dan ooit. Onze samenleving is het waard om kwetsbare gezinnen met schulden vooruit te helpen, toekomstperspectief te geven en niet verder de afgrond in te duwen. Het is de hoogste tijd voor deurwaarders en incassobedrijven om hun verdienmodel over een andere, fijnere boeg te gooien. Stel dat alle deurwaarders en incassobureaus in ons land gezamenlijk een landelijke arbeidsbemiddeling hiervoor zouden opzetten? Nou? Nu zoeken we alleen nog een paar deurwaarderskantoren met lef.

Deurwaarder moet uitweg aanbieden

Bekijk meer van

HET BESTE VAN DE TELEGRAAF

’Ermee stoppen is capituleren’

’Eerst de lessen uit het verleden leren’

Kennisuittocht vraagt nieuw regionaal beleid

Wegkijken bij gevolgen eigen keuzes is mode