Onderzoeksraad mag moorden niet vergeten

Grote gebeurtenissen werpen hun schaduw vaak ver vooruit. Bij politie en justitie is dat de presentatie van het rapport van de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV) over de beveiligingssituatie rond de vermoorde broer, advocaat en vertrouwenspersoon van kroongetuige Nabil B. De definitieve versie wordt volgende maand verwacht. De onderzoeksraad ging aan de slag na de aanslag op Peter R. de Vries in de zomer van 2021 met als taak te onderzoeken hoe de moorden konden gebeuren en welke rol het stelsel Bewaken en Beveiligen speelde. Doel is volgens de OVV niet om schuldigen aan te wijzen of aansprakelijkheid aan te tonen, maar om lessen te trekken. Dat is een nobel streven, maar vanwege de gevoeligheid van het onderwerp betrekken sommige partijen nu al stellingen. Het wordt zo voor de politiek straks bijna onmogelijk nog onbevooroordeeld naar het rapport te kijken. Er ontstaat al een sfeer van ’Barbertje moet hangen’. Dat heeft vooral te maken met het feit dat de onderzoeksbevindingen van de OVV grotendeels op straat liggen. Het conceptrapport is verspreid onder personen die door de raad zijn verhoord, die het vervolgens kwistig ronddeelden aan journalisten. De advocaten van Nabil B. verwezen in hun pleidooi al volop naar de inhoud van het rapport en willen straks de definitieve versie aan hun pleitnota koppelen. Verbijsterd Ook ik kreeg het 103 pagina’s tellende, voorlopige rapport al en moest hele gedeeltes verbijsterd twee, drie keer of zelfs vaker lezen voordat goed doordrong wat er op beveiligingsgebied allemaal misging rond het sluiten van de deal met kroongetuige Nabil B. Het rapport doet een beetje denken aan de televisieserie Seconds from disaster, waarin de gebeurtenissen die tot een ramp leiden, minutieus worden gereconstrueerd. Vooral de moord op de broer van kroongetuige Nabil B. was het gevolg van een soort ’perfect storm’. Alle negatieve elementen versterkten elkaar en leidden tot een catastrofe. Miscommunicatie, onvoldoende duidelijke regelgeving, schromelijke onderschatting van het gevaar bij sommige overheidsdiensten en misschien zelfs enig dedain of op z’n minst onbegrip voor de netelige positie waarin de familie van B. zich bevond, verstoorden de verhoudingen tussen de overheid en de familie al vóór de moord op broer Reduan B. Daarna werd het allemaal nog dramatischer. De scherven konden niet meer worden gelijmd. Schuldigen Hoewel de OVV stelt geen schuldigen aan te wijzen, leest het conceptrapport anders. Met name het Openbaar Ministerie (OM) krijgt er hard van langs. Dat komt ook omdat de onderzoekers de reactie van het OM op veel verwijten (nog) niet in het rapport opnam. Daar is bij politie en justitie het nodige chagrijn over. Bij veel kritiekpunten zijn kanttekeningen te maken, vindt met name het OM. Die nuances staan lang niet allemaal in het conceptrapport. Zoals vaak zitten aan de waarheid twee kanten. Om een juiste afweging te maken en te voorkomen dat straks toch een soort afrekensfeertje ontstaat, is het van belang dat álle feiten op tafel komen. Ook over de rol van sommige familieleden van Nabil B. en de houding van te beveiligen personen die hun eigen veiligheid niet serieus namen. Hoe kan de overheid iemand beveiligen tegen zware dreiging als de persoon in kwestie dat absoluut niet ziet zitten? Gelukkig zit de huidige minister van Justitie en Veiligheid niet met de armen over elkaar in afwachting van het rapport. Minister Dilan Yeşilgöz is sinds haar aantreden volop bezig met het verbeteren van het hele stelsel Bewaken en Beveiligen. Daarbij wordt gedacht aan meer maatwerk voor de almaar uitdijende groep te beveiligen personen in Nederland. Er komen verschillende niveaus en ’veiligheidspakketten’, waardoor de beperkte capaciteit van de teams van persoonsbeveiligers beter wordt benut. Ook wordt gekeken naar meer weerbaarheid. Beschadigen Daarom is het pijnlijk te constateren dat nu al met een conceptrapport wordt geschermd, puur om bepaalde personen te beschadigen. De boosheid over wat soms faliekant misging, is logisch en begrijpelijk. Waar het rapport echter volkomen aan voorbijgaat, is het waarom van de kroongetuigendeal. In de twee jaren voor de deal waren achttien mensen geliquideerd en de moordmachine van de Mocro-maffia was nog allerminst tot stoppen gebracht. Het vooruitzicht nog jaren met dit geweld te worden geconfronteerd, maakte de beslissing om het zwaarste opsporingsmiddel (een kroongetuigendeal) in te zetten in feite onvermijdelijk. De dramatische gebeurtenissen daarna vinden allemaal hun oorsprong in het misdadige gedrag van een kleine groep bloeddorstige criminelen, die maar één doel had: veel geld verdienen met cokehandel, dood en verderf zaaien en angst creëren binnen de Nederlandse samenleving. Het verdienmodel moest immers overeind blijven. Aan die voorgeschiedenis mag de Onderzoeksraad voor Veiligheid niet voorbijgaan. Reacties of tips? Mail naar: jvdheuvel@telegraaf.nl

Onderzoeksraad mag moorden niet vergeten

Bekijk meer van

HET BESTE VAN DE TELEGRAAF

’We zullen moeten leren leven met personeelstekort’

’Verdubbel salarissen politici en ambtsdragers’

’Hou op met deze sekspropaganda’

’Eigen grenzen leren kennen zo waardevol’