In sommige landen is dit al zo. Met name vermogende spaarders betalen de bank nu al voor het beheren van hun vermogen. Dat vinden de meeste respondenten onrechtvaardig. Veel stemmers dreigen ermee hun geld van de bank te halen. „Het zou belachelijk zijn om geld toe te geven aan de bank over je spaarcentjes. Als we niet sparen, kunnen banken ook niet werken! Als de rente negatief wordt, koop ik een heel goed kluisje en neem ik al mijn spaargeld op.” En: „Oude sokken genoeg!”

Een lage rente kan worden veroorzaakt door een overschot aan geld op de kapitaalmarkt. Toch denkt een grote meerderheid dat dit hier nu niet aan de hand is. Als oorzaak ziet bijna iedereen het monetaire beleid van de Europese Centrale Bank (ECB) die de rente keer op keer verlaagt. Veel stemmers voelen zich benadeeld. Dat moet anders, vindt liefst 92%.

„Ik ga toch echt geen geld toe geven. Er is al een groot gat geslagen in mijn spaargeld, omdat mijn pensioen al 10 jaar niet is geïndexeerd. Daar is de ECB verantwoordelijk voor. Die benadeelt ons om de Zuid-Europese landen te helpen.” Een andere: „Landen als Italië en Frankrijk moeten geholpen worden, en daar moeten wij voor betalen.” Veel respondenten vinden dan ook dat het maar eens afgelopen moet zijn met, aldus een van hen, „dit piramidespel waarbij we onherroepelijk afstevenen op een nieuwe crisis.”

In Nederland zou als gevolg van de lage of negatieve rente de vermogensrendementsheffing moeten worden afgeschaft, zo vindt bijna iedereen. Een reactie: „Het negatieve effect van de lage rentestand wordt nog eens versterkt door belasting te heffen op spaargeld. En de overheid heeft er natuurlijk helemaal geen haast mee om daar iets aan te doen...”

Stemmers geloven dat er met een rentestijging pas echt grote problemen gaan ontstaan. Niet alleen bij de Zuid-Europese landen die zo goedkoop geld kunnen lenen, maar ook onder huizenbezitters die weinig lasten hebben dankzij de lage rente en bij een stijging in de problemen komen. Een respondent denkt dat wanneer maar genoeg mensen hun geld van de bank halen, de rente vanzelf wel weer gaat stijgen.

De renteverlagingen vinden de meeste stemmers ook helemaal geen goed teken. Twee derde gelooft dat er weer een crisis aan zit te komen.

Positief gevolg van de negatieve rente kan zijn dat wie geld leent juist geld toe krijgt. In Denemarken krijgen huizenkopers geld ’cadeau’ op een hypotheek. Maar een derde van de stemmers vindt dit een positieve ontwikkeling. Een stemmer: „Dat je geld toe krijgt op een lening en moet betalen om te sparen, druist in tegen het principe van een bank. Dat klopt niet. Ik ben nu langzaamaan mijn geld aan het weghalen, voordat de boel daar omvalt.”

Ook het feit dat meer mensen nu gaan beleggen in plaats van sparen, vindt een meerderheid van de respondenten geen goed idee. „Nu gaan beleggen is dommer dan je geld op de bank laten staan. We staan door de Brexit en Trump aan de vooravond van een economische chaos. Goud en onroerend goed blijven altijd de beste beleggingen.”