Kaag hoopte dat het uit de hand zou lopen

Afgelopen zondag was minister Sigrid Kaag gastspreker op een bijeenkomst van het Centrum Informatie Documentatie Israël (CIDI). Dat gebeurde in een zaaltje in het Mauritshuis naast het Binnenhof. Wanneer een pro-Israëlische club als het CIDI een bijeenkomst belegt, is veiligheid cruciaal: wie openlijk Israël steunt, krijgt bakken ellende over zich heen. Vandaar die dubbel beveiligde locatie. Ik ken heel wat mensen die Israël steunen maar zich in het openbaar zelden daarover uiten om confrontaties te vermijden. Ik begrijp dat voorzichtige gedrag. Geen land wordt in linkse kringen zo gehaat als Israël. Kaag wordt door veel Joden met de nodige scepsis gevolgd; zij is getrouwd met een Palestijn die een vertrouweling was van roverhoofdman Arafat. Ze heeft een hoge functie gehad bij UNRWA, de VN-organisatie die al zeventig jaar de vluchtelingenstatus van Palestijnen in stand houdt. Kaag werd omringd door een cameraploeg van de VPRO, die een documentaire over haar maakt, en kwam niet ongezien het Mauritshuis binnen: de ploeg maakte er een theatrale entree van, een linkse politieke ster schreed binnen. Kaags inleiding bevatte de nietszeggende frasen die progressieve politici altijd hanteren wanneer ze over Israël en de Palestijnen praten, maar het valt niet te ontkennen dat ze dat met flair deed. Kaag is intelligent en daarbij heeft ze in de loop der jaren als diplomate geleerd druk aan het woord te zijn zonder iets van substantie te zeggen. Zonder te stotteren sprak zij de frase ’levensvatbare, democratische Palestijnse staat’ uit. Dat is knap, want achter die versleten woorden schuilt de tragische onveranderlijkheid van traditionele tribale Arabische samenlevingen. Er is geen enkele kans op een levensvatbare, democratische Palestijnse staat zoals er op dit moment en in de nabije toekomst geen enkele kans bestaat op een levensvatbare, democratische Arabische staat, waar dan ook (met misschien Tunesië als uitzondering). Wat geheel ontbrak in haar voordracht, waren de begrippen islam en cultuur. In 1948 onderscheidde het vers geboren Israël zich qua ontwikkeling weinig van zijn olie-arme omringende landen, alle ook vers geboren staten. Waarom heeft Israël zich ontwikkeld tot een technologische grootmacht, een rechtsstaat bovendien, en de omringende landen niet? Kaag stelde de vraag niet omdat ze de antwoorden wilde vermijden. Maar die middag ging het uiteindelijk niet om Kaags woorden. Tijdens de aanloop naar deze bijeenkomst was er druk onderhandeld tussen het CIDI en Kaags ambtenaren over haar gastenlijst, zo bleek uit de introductie van Rick Nieman, door wie zij na haar praatje werd geïnterviewd. Kaag wilde namelijk enkele mensen meenemen en het CIDI verzette zich daartegen. Hierover was een relletje ontstaan; waarom deed het CIDI zo lastig? Hierom: Kaag had een lijst laten opstellen met maar liefst 33 persoonlijke gasten voor een zaaltje dat ternauwernood ruimte had voor 125 mensen. Ofwel: ze wilde dat meer dan een kwart van de zaal gevuld werd met mensen van haar keuze. Het CIDI kon daarmee leven, maar op Kaags lijst kwamen felle tegenstanders van het CIDI voor. Die wilde Kaag bij zich hebben. Dat vond het CIDI lastig. Op Kaags lijst figureerden leden van Een Ander Joods Geluid. In het EAJG hebben zich een handvol Joden verzameld die opvallend veel aandacht krijgen wanneer de media behoefte hebben aan een antizionistisch geluid maar daar zelf te bescheten voor zijn. De Joden van het EAJG zijn niet alleen kritisch over het bestaan van de staat Israël, zoals een van de grondleggers, de Auschwitz-overlevende Hajo Meyer ooit in een boek beschreef, maar ook tegen de complete Joodse traditie. Meyer vergaf het de Joden nooit dat hij samen met hen in de hel van de vernietigingskampen belandde. Dat Kaag deze EAJG-Joden, allen uitgesproken tegenstanders van het CIDI, samen met vertegenwoordigers van andere Israëlhatende clubjes wilde meenemen, was een grove provocatie. Het CIDI weigerde, Kaags ambtenaren dreigden met een afzegging. De leiding van CIDI hield voet bij stuk: de meest rabiate figuren van EAJG waren niet welkom. Een EAJG’er als Hedy d’Ancona werd wel toegelaten, net als Laurens Jan Brinkhorst, beiden prominent lid van The Rights Forum, de antizionistische NGO van Dries van Agt, die sympathisant is van de antisemieten van Hamas. Na afloop spoelden ook de Israëlhaters de CIDI-hapjes weg met Israëlische wijntjes. Waarom was het niet voldoende voor Kaag met een paar assistenten te komen? Waarom 33 gasten, ruim een kwart van de zaalcapaciteit, onder het oog van de camera’s van de VPRO? Pas later drong het tot me door: ze was bang dat ze geconfronteerd zou worden met barbaarse zionistische Joden die haar wilden vierendelen. Daarom de behoefte aan een cordon van tientallen medestanders. Maar anderzijds hoopte ze dat het wel uit de hand zou lopen; vandaar die relbeluste VPRO-camera’s ter vastlegging van de zionistische bloeddorst. Het was leerzaam. En onthullend ten aanzien van Kaags bizarre verwachtingen van een zaaltje met onschuldige zionistische Joden, voornamelijk zestigplussers die zonder een moment van onfatsoen naar de minister luisterden en haar beleefd toe klapten. De scepsis is gerechtvaardigd.

Kaag hoopte dat het uit de hand zou lopen

Bekijk meer van

HET BESTE VAN DE TELEGRAAF

’Ov zit in een vrijwel onmogelijke spagaat’

’Geen oog voor groei, wel voor bezuinigingen’

’Onuitvoerbare wetgeving teistert vestigingsklimaat’

’Bevolkingsgroei is niet hoofdoorzaak uitputting aarde’