Lastenverlichting zal toch geen sigaar uit eigen doos zijn?

Waar dat toe heeft geleid? Een heel behendige goocheltruc. Om preciezer te zijn: een ragfijn spel met korte termijn en lange termijn. De kaders van dit spel zijn het begrotingssaldo (het verschil tussen belastinginkomsten en overheidsuitgaven), de staatsschuld (blijft de schuld onder de Europese norm?), het houdbaarheidssaldo (zijn de belastinginkomsten en overheidsuitgaven ook op de lange termijn in evenwicht?) en de koopkrachtplaatjes (gaan Nederlanders er tijdens deze kabinetsperiode op vooruit?). Koopkrachtimpuls De opgave voor de nieuwe coalitie was: hoe kun je een koopkrachtimpuls geven zonder dat veel wordt ingeteerd op het begrotingsoverschot, zonder dat de staatsschuld flink oploopt en zonder dat de overheidsfinanciën op lange termijn onhoudbaar worden? Simsalabim... door nu lastenverlichting te geven en die na de kabinetsperiode weer af te pakken. Je kunt deze truc zien als je kijkt naar het verschil tussen de lastenverlichting gedurende de komende kabinetsjaren (2018-2021) en de structurele lastenverlichting (dus op lange termijn). Schrik niet. De lastenverlichting loopt richting 2021 op tot €6,6 miljard. Maar structureel is sprake van een lastenverzwaring van €555 miljoen. Glad saldo De coalitie geeft in de eigen kabinetsperiode een lastenverlichting, in de vorm van lagere tarieven in de inkomstenbelasting. Maar er staat tegenover dat aftrekposten zoals de hypotheekrente ook omlaag gaan. En dat begint weliswaar al in 2020, maar die lastenverzwaring valt voor een belangrijk deel ná de kabinetsperiode. En per saldo loopt dat ongeveer glad. Daar komt nog bij dat het grootste deel van deze operatie al in de pijplijn zat. Het was al de bedoeling om de versobering van de hypotheekrente-aftrek te compenseren (voor maar liefst €5 miljard!) via lagere belastingtarieven. Dat zou vanaf 2021 gaan gebeuren. Het kabinet haalt die geplande lastenverlichting naar voren, de eigen regeerperiode in. Vergrijzingsbestendig Het grote voordeel voor het kabinet is dat deze lastenverlichting op korte termijn misschien op de overheidsfinanciën drukt (het begrotingsoverschot daalt, de staatsschuld loopt zelfs iets op), maar op de lange termijn blijft de schatkist min of meer vergrijzingsbestendig. Dat het houdbaarheidssaldo desondanks wat verslechtert, komt vooral door extra overheidsuitgaven aan Defensie en Onderwijs. Een handige truc. Het klinkt als een sigaar uit eigen doos, het ziet er uit als een sigaar uit eigen doos, het zal toch niet echt een sigaar uit eigen doos zijn? Jawel hoor: het is een sigaar uit eigen doos.