Te veel informatie weggeven aan de overheid is nooit verstandig

Grote groepen mensen zijn in China de straat op gegaan uit protest tegen het nulcovidbeleid van de regering. Beter gezegd; tegen het extreme controlebeleid met zeer strenge lockdowns. In bredere zin is het protest tegen de totale controlemaatschappij van China, waarvan het coronabeleid een manifestatie is. Individuele rechten staan in China op een heel laag pitje. En de informatievoorziening is volledig in handen van de communistische partij. Om te voorkomen dat de Chinese bevolking ziet dat de rest van de wereld helemaal niet in lockdown is, heeft de Chinese overheid zelfs de beelden van het WK voetbal aangepast. In plaats van beelden van het mondkaploze publiek uit alle landen plaatst de Chinese tv close-upbeelden van de reservebanken van de verschillende teams. Culturele uitwisseling Bij een culturele uitwisseling ben ik ooit rondgeleid in een technisch bedrijf in Shanghai waar voetbalwedstrijden via een eigen private liveschakeling konden worden bekeken. Het systeem werd toen aangeprezen als een manier voor de consument om de wedstrijd zo te kunnen zien als dat hij zelf wil. De toekomst was het; kies je eigen camerastandpunt. De overheid kiest nu bij buitenlandse sportwedstrijden blijkbaar ook zelf hun eigen cameraposities. Ook zetten ze, zo zegt men, trollen in om mensen die googelen op bepaalde gevoelige regimegerelateerde thema’s richting pornosites te dirigeren. Alles om vrije loop van informatie te frustreren. Te decadent Toen ik ooit als gastdocent Chinese studenten les over films maken gaf, werd van tevoren gezegd dat ik dat niet aan de hand van mijn eigen films mocht doen. Die waren te decadent, begreep ik. Onder jongeren gaan computersticks met vrijzinnige westerse films rond als sigaretten, dus waarschijnlijk is totale controle op hoger opgeleide jongeren bepaald niet waterdicht. Een klein grootstedelijke groep jongeren weet meer dan vanuit het standpunt van de partij de bedoeling is. Maar het is een kleine groep. Of in ieder geval; dat was het toen, een jaar of acht geleden. Privé in de barretjes van Peking en Shanghai waren jonge grootstedelingen duidelijk over hun hang naar vrijheid en openheid. Studentenopstand Over de studentenopstand van 1989 die eindigde met de massaslachting op het Plein van de Hemelse Vrede, wisten buiten de intellectuele subcultuur maar weinig Chinezen van latere generaties. En wie het wel wisten vertelden ook dat de opstand buiten een bepaalde laag grootstedelijke jongeren weinig echte steun had. De politie en het leger die de opstand de kop indrukten kwamen vaak van elders uit het uitgestrekte land. Gerekruteerd uit de enorme massa’s geïndoctrineerden. Uit het China waar decadente burgerlijke zaken als democratie en individuele vrijheid geen gespreksonderwerp zijn. Hoe dat nu ligt is lastig in te schatten. Het extreme controlebeleid bij corona heeft misschien de houding van ook de gewone Chinezen doen verschuiven. Maar waarschijnlijker is dat ook nu nog de hang naar conformisme te groot is. Met te veel geweld en onderdrukking erin geranseld bij de burgers. Schrikvoorbeeld China is het soort maatschappij waarvan je eigenlijk niets moet willen overnemen. Een schrikvoorbeeld van wat er kan gebeuren wanneer je te veel informatie en dus macht neerlegt bij een overheid. Nu is het in China natuurlijk in tegenstelling tot bij ons een niet-gekozen overheid met een traditie van veel geweld en enorme onderdrukking. Maar ook bij een regering die door ons daar neergezet is en dus vanuit onze belangen dient te opereren, is het niet verstandig om te veel gegevens en privacy weg te geven. Je weet nooit welke overheid of welke bedrijven daar in de toekomst toegang tot kunnen hebben en daar gebruik van kunnen maken om de levens van burgers te beïnvloeden. Informatie betekent immers kapitaal. Betekent macht. Laat China het voorbeeld zijn van hoe je nooit mag worden. Nu zit dat risico er niet in omdat de politieke culturen zo verschillen, maar laat ik het zo zeggen; streef ernaar in alles dat China in politiek-maatschappelijk opzicht is het tegenovergestelde te willen zijn. Dat lijkt me een prima kompas.

Te veel informatie weggeven aan de overheid is nooit verstandig

Bekijk meer van

HET BESTE VAN DE TELEGRAAF

’Bevolkingsgroei is niet hoofdoorzaak uitputting aarde’

’Minder kinderen krijgen is weinig effectief’

’Niet zo vastklampen aan de pensioenleeftijd’

’Mbo vraagt om daden in plaats van woorden’