Is het CDA reddeloos verloren?

Politieke partijen laten met enige regelmaat onderzoek doen naar wat hun (potentiële) kiezers belangrijk vinden. Dat levert inzichten op over de eigen winkel, maar ook over wat de concurrentie sterk of zwak maakt. Zo concludeerde de top van een partij dat de VVD electoraal flink kan profiteren als de liberalen het kabinet laten vallen op migratie. Elders in het Kamergebouw kwam onlangs uit data naar voren dat het CDA ‘beyond repair’ (reddeloos verloren) zou zijn. Kiezers zijn weggevlucht; eerst naar de VVD, daarna kon BBB er ook nog heel wat verwelkomen. Het CDA is in peilingen aan alle kanten ingehaald, zelfs door de Dierenpartij. Bij de christendemocraten willen ze weinig kwijt over wat hun eigen data aangeven, behalve dan dat eruit zou blijken dat rust in de tent de absolute voorwaarde is voor een herstel. Die is nodig na teleurstellende verkiezingen, voortkomend uit een dramatische campagne, geruzie in de top en rumoer rond Pieter Omtzigt, toen nog Kamerlid bij het CDA. In de boezem van de christendemocraten wijst men er ook op dat behalve de VVD, op dit moment eigenlijk geen enkele (midden)partij meer kan leunen op een fors ‘vast’ aantal kiezers. Er wordt veel gezweefd. Oftewel: onder de juiste omstandigheden kunnen kiezers ook weer bij het CDA terugkeren. De valkuil van rust in de tent is onzichtbaarheid. Een oorzaak is dat partijleider Wopke Hoekstra voor het vicepremierschap koos en minister van Buitenlandse Zaken werd. Die persoonlijke keuze werd hem tot in zijn eigen Tweede Kamerfractie niet in dank afgenomen, waar men hem liever als boegbeeld in het parlement zag opereren. Een geluk bij een ongeluk was wel de oorlog in Oekraïne, dat Hoekstra’s ministerschap extra zichtbaar maakte. Wekelijks smoel geven aan het CDA lukt de leider evenwel niet, hoe zeer hij achter de schermen ook druk is met zijn partij. Hoekstra’s interventie op het stikstofdossier, waar hij in de krant voor een haalbare in plaats van een dogmatische aanpak pleitte, bleek wel effectief. In de eerste plaats om de gemoederen in zijn eigen partij tot bedaren te brengen. Daarnaast was hij ook de eerste coalitie-politicus van formaat die de groeiende post-corona kloof tussen Den Haag en het platteland wist te benoemen. Het leverde Hoekstra in de top van de coalitie niet de populariteitsprijs op. Premier Mark Rutte (VVD) en vicepremier Sigrid Kaag (D66) kunnen het tegenwoordig goed met elkaar vinden; met Hoekstra zijn de verhoudingen koeler. In het CDA wordt met tevredenheid teruggeblikt op Hoekstra’s stikstofinterventie. De rust – daar heb je het woord weer – onder de eigen bestuurders lijkt er voor een belangrijk deel mee herwonnen. Maar buiten de CDA-stolp heeft de interventie minder indruk gemaakt; kiezers lijken nog niet terug te keren. Ook hierom werd in de Haagse wandelgangen de afgelopen tijd heel voorzichtig weer eens naar Hugo de Jonge gekeken, mocht Hoekstra als partijleider wegvallen. De minister voor Wonen beleefde ‘vier fantastische maanden’ als voorman voordat hij vanwege coronawerkzaamheden en na meerdere gelichte pootjes door zijn eigen club opzij werd gezet. Bruisen van ideeën voor de toekomst van Nederland doet deze rasechte CDA’er evenwel nog steeds. Toch wordt in hoge partijkringen de kans klein geacht dat De Jonge nog eens een poging zal doen. De parlementaire enquêtecommissie naar corona komt er aan en hij zal als hoofdverantwoordelijke minister daar een centrale rol in spelen. De Jonge heeft binnenskamers al laten doorschemeren dat hij veel kritiek zal willen weerleggen. Daarmee komt de bewindsman linksom of rechtsom weer in een controversiële schijnwerper te staan, zoals enkele maanden geleden rond zijn appjes ook al gebeurde. Alleen al om de zo gezochte rust in en om het CDA te bewaren is het dus zaak De Jonge weg te houden van het leiderschap. Aan de fractie intussen de taak om kleur op de wangen van de partij te toveren. En natuurlijk ook aan de CDA-bewindslieden, zoals minister Karien Van Gennip (Sociale Zaken), die bij de buitenlandse afwezigheid van Hoekstra de CDA-ogen en oren in de ministerraad wil zijn. Maar een CDA-uithangbord? Na haar gewauwel over het naar Nederland halen van Banlieue-jongeren uit Frankrijk, verdedigde ze deze maand het weghalen van een schilderij uit een vergaderkamer van de universiteit Leiden, waar een voormalig bestuur bestaande uit mannen op stond afgebeeld. Bij Goedemorgen Nederland verklaarde Van Gennip begrip te hebben voor de verwijdering. Het ging immers om het heersen van ‘een sfeer van sigaar-rokende witte mannen, die hier de dienst uitmaken’. De minister begreep best dat ‘je daar aanstoot aan neemt’. Van Gennip vond het belangrijk dat het schilderij ‘in een historische context zou worden opgehangen’, tenzij de zaal naar die mannen genoemd was. En als dat al het geval was, dan hoopte ze dat er ook een zaal naar een vrouw was genoemd. „Of iemand met een migratie-achtergrond.” Het CDA, ooit een stabiel toevluchtsoord voor conservatieve redelijkheid en stabiliteit, nu de activistische woke-agenda omarmend. ‘Reddeloos verloren’ komt zo inderdaad snel dichtbij.

Is het CDA reddeloos verloren?

Bekijk meer van

HET BESTE VAN DE TELEGRAAF

Het moreel kompas van rapmanagers is stuk

Nu ingrijpen om nieuwe bankencrisis te smoren

’We zullen moeten leren leven met personeelstekort’

’Verdubbel salarissen politici en ambtsdragers’