Simpel links-rechts praatje gaat niet op: toneelstukje Rutte wordt doorgeprikt

Door de regeringspartijen én door PvdA/GL worden de verkiezingen voor de Provinciale Staten van 15 maart landelijk gepolitiseerd. Het zijn indirect verkiezingen voor de Eerste Kamer, en het is duidelijk dat de zittende coalitie daar bij lange na geen meerderheid zal halen. De linkse partijen staan te popelen, en hebben een verlanglijstje klaarliggen. Mark Rutte en zijn opvolger Edith Schippers gingen groot los in De Telegraaf om te waarschuwen tegen het linkse gevaar, om zo het rechtse image van de VVD op te poetsen. Daarmee helpen ze overigens PvdA/GL aan een links imago, wat weer in het belang van de VVD is, want de PvdA moet zetels winnen, zodat ze het kabinet aan een meerderheid kan helpen. Het is van beide kanten een weinig overtuigend toneelstuk. De PvdA en GL gaan niet naar hun kiezers met de boodschap ’stuur ze naar huis’ (Labour in Engeland riep altijd ’Get the rascals out’), maar nu is de boodschap: als u op ons stemt zullen wij, onder een paar voorwaarden, het zittende kabinet steunen! Dat is campagne-technisch een lastig verhaal. Het is bovendien niet zeker dat de coalitie met steun van PvdA/GL wél een meerderheid haalt. Leesbril Daar komt bij dat het op voorhand als winst wordt verkocht wanneer GL en PvdA opgeteld de uitslag halen die nu wordt voorspeld, want ’dan zijn we de grootste partij in de Eerste Kamer’. Dat is kolder. Ten eerste heeft de PvdA besloten niet als één partij met GL de verkiezingen in te gaan, alleen zullen na de verkiezingen de fracties samen optrekken. Een compromis, maar dan kun je niet straks claimen dat je de grootste partij bent. Veel fundamenteler: de PvdA had bij de start van het laatste kabinet waar ze deel van uitmaakte 38 zetels en bij de verkiezingen erna nog maar 9. Alle kiezers zijn weggelopen, behalve een paar die hun leesbril niet konden vinden. Je zou zeggen: een reden voor herbezinning of het toenmalige regeerakkoord, waarin de jeugdzorg en GGZ werden beknot, de verhuurdersheffing werd ingevoerd en de sociale werkplaatsen werden afgeschaft, wel verstandig was. Diederik Samsom, die het regeerakkoord opstelde, stelt nog altijd dat het een zegen voor het land was, en dat het jammer is dat de kiezers dat niet begrijpen, daarom moet het nog beter worden uitgelegd. Als je vijf jaar later nog op 9 tot 11 zetels staat, ben je van de werkelijkheid los als je dat als winst verkoopt. Verloren stemmen Ook van de VVD is het een matig toneelstuk. De VVD en het van de kaart geveegde CDA (’we are running this country’) hebben zich met huid en haar aan D66 overgeleverd. Het duidelijkste is dat bij het stikstofbeleid. Er is geen acute crisis in de natuur, de stikstofuitstoot is in de afgelopen dertig jaar een factor drie afgenomen, niet toegenomen. De bedragen die het kabinet besteedt aan stikstof (25 miljard, vierduizend euro per huishouden) vind je nergens in de wereld. Er kan geen huis meer gebouwd worden. De meest hoogwaardige landbouwsector van de wereld plus de visserij worden gehalveerd, waardoor we meer Belgische kaas en Franse vis gaan importeren. BBB wordt daardoor in veel gemeenten de grootste partij. De PVV was al bijna net zo groot als de VVD (voornamelijk door immigratie- en integratie), en JA21 is in Rotterdam de grootste partij. De VVD zou daarom gek zijn als ze na de verkiezingen een stap naar links zou maken, en het CDA krijgt de verloren stemmen onder boeren, burgers, vissers en buitenlui daarmee niet terug. Het simpele links-rechts praatje gaat hier niet op. Er zijn meer assen: stad versus platteland, hoogopgeleid versus ’gewone mensen’, de culturele as. Het land wordt inderdaad steeds minder bestuurbaar. Dat komt niet door deze of gene kleine partij of omroep. Het komt omdat de PvdA de arbeiders niet meer vertegenwoordigt, de VVD de ondernemers niet meer, en het CDA de boeren en buitenlui niet. Politieke ruimte Het komt doordat bij sommige gammafaculteiten de wetenschap ondergeschikt wordt gemaakt aan ideologie. Het komt omdat door internationale verdragen de Nederlandse democratie niet meer zelf beslist over de belangrijkste onderwerpen. In plaats van daar binnen de bestaande partijen open debatten over te voeren, desnoods een richtingenstrijd aan te gaan, zwijgt men om niet ’de verkeerde mensen of partijen in de kaart te spelen’, en wordt iedereen die niet zwijgt weggezet als transfoob, populistisch of erger. Er ligt een enorme politieke ruimte voor een partij die opkomt voor de bestaanszekerheid van gewone mensen, voor een eerlijke inkomensverdeling, een stevige overheid die de publieke sector verzorgt (maar zich niet eindeloos bemoeit met het privéleven van mensen), die een streng immigratie- en integratiebeleid voert, veiligheid op straat en harde strijd tegen criminaliteit benadrukt, die niet onnodig geld weggooit voor een vermeende stikstofcrisis, en die een bedachtzaam klimaatbeleid voert (mét kernenergie). Door een toneelstuk over een spannende strijd tussen VVD en PvdA/GL prikken mensen heen.

Simpel links-rechts praatje gaat niet op: toneelstukje Rutte wordt doorgeprikt

Bekijk meer van

HET BESTE VAN DE TELEGRAAF

’We zullen moeten leren leven met personeelstekort’

’Verdubbel salarissen politici en ambtsdragers’

’Hou op met deze sekspropaganda’

’Eigen grenzen leren kennen zo waardevol’